I боб. Кимёнинг стехиометрик цонунлари кимёнинг дастлабки тушунчалари

2-Mavzu: ALKANLAR (CnH2n+2)
Umumiy tafsifi

1. 
   Alkanlarning gomologik qatorida uglerod bilan vodorodning foiz miqdori etandan geksanga o'tganda qanday o'zgaradi.
   

1. 
   uglerodning foiz miqdori qancha oshsa, vodorodniki o'shansha kamayadi
   
2. 
   vodorodning foiz miqdori uglerodnikiga nisbatan ortadi
   
3. 
   vodorod va uglerodlarning foiz miqdorlari o'zaro teng bo'ladi
   
4. 
   uglerodning foiz miqdori kamayib, vodorodniki ortib boradi
   

2. 
   Quyida berilgan moddani xalqaro nomenklatura bo'yicha nomlang. СНэСН(СН3)СН2(СН2)4СН2С(СНэ)2СН3
   

A) 2,3,5 -trimetilgeptan b) 2,9,9 -trimetildekan

100. 
     2,2,9 - trirnetildekan
     

4. 
   2,4 - dimetilgeksan
   

3. 
   CH4 va H₂ dan iborat 22,4 l (n.sh.) aralashma yondirilganda 580 kJ issiqlik ajralgan. Termokimyoviy tenglamalar asosida aralashmadagi vodorodning hajmiy ulushini (%) hisoblang.
   

2H₂ + O₂^2H₂O+500 kJ CH4+2O₂ ^ CO₂ + 2H₂O + 800 kJ А) 40 B) 25 С) 75 D) 60

4. 
   Alkanlarning gomologik qatorida uglerod bilan vodorodning foiz miqdori etandan geksanga o'tganda qanday o'zgaradi.
   

**kompyuter markazi

1. 
   uglerodning foiz miqdori qancha oshsa, vodorodniki o'shancha kamayadi;
   
2. 
   vodorodning foiz miqdori uglerodnikiga nisbatan ortadi;
   
3. 
   vodorod va uglerodlarning foiz miqdorlari o'zaro teng bo'ladi;
   
4. 
   uglerodning foiz miqdori kamayib, vodorodniki ortib boradi.
   

9. 
   Alkanlardagi uglerod atomining elektronlari qanday gibridlangan bo'ladi.
   

A) sp³ B) sp³d C) sp³d² D)sp²

9. 
   Quyidagi birikmada nechta birlamchi uglerod atomi bor. CH₃C(CH₃)₂CH(CH₃)₂
   

A) 5 B) 7 C) 6 D) 4

9. 
   Quyidagi uglevodorod zanjirida nechta to'rtlamchi uglerod atomi bor CH3CH(CH3)C(CH3)(C₂H5)C(CH3)3
   

A) 7 B) 2 C) 3 D) 1

9. 
   Qaysi moddalarning tarkibidagi umumiy bog'lar soni bir xil.
   

1. 
   pentan; 2) 2-metilbutan; 3) 2-etilpentan;
   

3. 
   butan;
   

A) 3, 4 B) 1, 4 C) 1, 2 D) 1, 3

9. 
   1 l (n.sh.) to'yingan uglevodorod bug'ining massasi 5,09 g ga teng bo'lsa, uning formulasini aniqlang.
   

A) C9H20 B) C4H10 C) C10H22 D) C₈H1₈

9. 
   Uglevodorod bug'ining zichligi geliyga nisbatan 28,5 ga teng, uning nisbiy molekulyar massasini va nomini aniqlang.
   

1. 
   114; 2) 86; 3) 100; 4) geksan; 5) oktan;
   

4. 
   geptan
   

A) 3,5 B) 3,4 C) 2,5 D) 1,5

9. 
   To'yingan uglevodorod ftorli birikmasining vodorodga nisbatan zichligi 33 ga teng. Uning tarkibida 36,36% C, 57,57% F bo'ladi. Birikmaning molekulyar formulasi qanday.
   

A) C2H3F3 B) C2H2F2 C) C2H4F2 D) C2HF5

9. 
   Idishdagi havoning massasi 0,123 g ni tashkil etadi, xuddi shuncha hajmdagi noma'lum alkanning massasi 0,246 g ga teng bo'lsa. uning formulasini aniqlang.
   

A) C6H14 B) C2H C) C5H12 D) C4H10

9. 
   Tarkibida 16,67% vodorod bo'lgan alkanni toping.
   

A) oktan B) 3-etilpentan C) pentan

4. 
   3-metilpentan
   

9. 
   Alkanning digalloidli xosilasining sulfat angidridga nisbatan zichligi 2,875 bo'lsa, moddaning molekulyar formulasi -
   

1. 
   1,2-dibrompentan;
   
2. 
   2,2-dibrombutan;
   
3. 
   1,2-dibrom-2-metilbutan;
   
4. 
   2-metil-3,3-dibrompentan;
   
5. 
   2,2-dibrom-3-metilbutan;
   

6. 
   1,5-dibrom-2-metilpentan;
   
7. 
   1,1-dibrom-4-metilpentan;
   
8. 
   1,4-dibrom-2-metilbutan.
   

A) 1, 3, 5, 8 B) 1, 2, 3, 4, 6, 7, 8 C) 2, 3, 4, 5 D) 1, 3, 5, 7

9. 
   Tarkibida 3 va 5 ta uglerod atomi bo'lgan to'yingan uglevodorodlarning vodorodga nisbatan zichligini toping.
   

A) 1,5; 2,5 В) 11; 18 С) 22; 36 D) 21; 35

9. 
   Tarkibida 15,79 % uglerod va 84,21 %
   

oltingugurt bo'lgan birikmadagi
oltingugurtning valentligi va ekvivalentini toping.
A) VI; 5,33 B) VI; 8 C) II; 6 D) IV; 16

9. 
   Necha litr (n.sh.da) etanda 6,6-10²⁴ dona uglerod atomlari bor.
   

A) 41 B) 88 C) 66 D) 30,7 Е) 123

9. 
   Hajmlari teng bo'lgan etan va butan berilgan. Butanning massasi 7,25 g bo'lsa, etanning hajmini (l, n.sh.) hisoblab toping.
   

A) 2,8 B) 5,0 C) 5,6 D) 4,2

9. 
   Teng hajmda metan va propan berilgan Metanning massasi 5 g bo'lsa propanning massasini (g) toping.
   

A) 10,25 b) 15,34 C) 13,75 D) 7,75

9. 
   Quyidagi alakanlarning qaysi biri neft tarkibida ko'p uchraydi.
   

A) etan B) butan C) izobutan D) nonan
Alkanlarning nomenklaturasi va
izomeriyasi

1. 
   Alkanlarda izomeriya hodisasi qanday holatga muvofiq sodir bo’ladi.
   

1. 
   uglevododrod zanjiring tarmoqlanishi
   
2. 
   uglevodorod zanjirining tarmoqlanishi va geometrik izomeriya
   
3. 
   optik izomeriya va tarmoqlanish
   
4. 
   fazoviy izomeriya
   

2. 
   Modda bug'ining azotga nisbatan zichligi 6 ga teng bo'lib, tarkibida 84,5% xlor bo'lsa, uning molekulyar formulasini aniqlang.
   

A) tetraxloretan B) trixloretan C) dixloretan D) geksaxloretan

3. 
   Modda nomi noto'g'ri berilganlarini toping. A) 2,3-dimetshgeksan B) 4-izopropiloktan c) 2,2,3-trietilbutan D) 2,2,3-trimetilpentan
   
4. 
   Quyida berilgan moddani xalqaro nomenklatura bo'yicha nomlang.
   

CH₂CH(CH3)CH2(CH2)4CH2C(CH3)2CH3 A) 2,3,4-trimetilgeptan B) 2,9,9-trimetildekan C) 2,2,9-trimetildekan D) 2,1 -dimetilpentan

5. 
   ... to'yingan uglevodorodlar qatoriga kiradi.
   

A) etan, dekan, 2,3,3-trimetiloktan, 2,2- dimetilpentan


213






^f*kompyuter markazi

2. 
   siklogeksan, propan, benzol, toluol
   
3. 
   etan, atsetilen, izopren
   
4. 
   metan, pentan, propanal, 2,2-dimetilpentan
   

6. 
   Quyidagi moddalarning qaysilari xalqaro nomenklatura bo'yicha to'g'ri nomlangan.
   

1. 
   2,2-dimetilbutan;
   
2. 
   2,3-dimetilbutan: 3) 2-etilpentan;
   

4) 3-etiloktan; 5) 2,2.3-trietilpentan.
A) 3, 4, 5 B) 3, 5 C) 1, 2 D) 1, 2, 4

7. 
   Bug'ining vodorodga nisbatan zichligi 39,25 ga teng bo'lgan birikma(lar)ni aniqlang. 1) etilxlorid; 2) izopropilxlorid; 3) izobutilxlorid; 4) butilxlorid;
   

A) 3, 4 B) 1 C) 2, 3 D) 2

8. 
   2,24 litrining (n.sh.) massasi 5,8 g bo'lgan, faqat birlamchi va uchlamchi uglerod atomidan iborat alkanning molyar massasini hisoblang va unga sistematik nomenklatura bo'yicha nom bering.
   

A) 72; 2,2-dimelpropan B) 86; 2,2-dimetilbutan C) 58; 2-metilpropan D) 58; n-butan

9. 
   Massasi 0,92 g bo'lgan uglevodorodning hajmi 239 ml (n.sh.) bo'lib, uning tarkibi faqat birlamchi va uchlamchi ugleroddan iborat bo'lsa bu uglevodorod nomi-
   

A) 2 -metilpentan B) 2,3-dimetilbutan C) n-geksan D) 3-metilpentan

10. 
    2-metil-3-xlorpentan bilan 2-metil-2- xlorpentan, shuningdek propan bilan n-dekan bir-biriga nisbatan qanday munosabatda bo'ladi.
    

1. 
   normal tuzilishli uglevodorodlar
   
2. 
   izomerlar
   
3. 
   xlorli hosilalar D) izomer, gomologlar
   

11. 
    Quyidagi formulalar bilan necha xil birikma berilgan.
    

1. 
   CH3CH(CH3)CH2CH2CH3
   
2. 
   CH3(CH2)2CH(CH3)CH3
   
3. 
   CH3CH2CH(CH3)CH2CH3
   
4. 
   CH3CH2CH(CH3)CH(CH)3CH3
   
5. 
   CH3CH(CH3)CH(CH3)CH2CH3
   
6. 
   CH3CH2CH(CH3)CH2CH3 A) 3 B) 2 C) 4 D) 6
   

12. 
    Izomer moddalarni tanlang.
    

1. 
   CH3CH(CH3)CH2CH3;
   
2. 
   CH3C(CH3)2(CH2)2CH3
   
3. 
   CH3CH(CH3)(CH2)2CH3
   
4. 
   CH3CH(CH3)CH(CH3)CH3
   
5. 
   CH3C(CH3)2CH2CH3
   
6. 
   CH3C(CH3)3
   

A) 2, 4, 6; 1, 5 B) 1, 3, 4; 1, 6 C) 2, 3, 4; 1, 5

4. 
   3, 4, 5; 1, 6
   

13. 
    Geptan nechta izomerlarga ega bo'ladi.
    

A) 7 B) 9 C) 11 D) 1

14. 
    Butan va 2-metilpropan bir-biriga nisbatan nima hisoblanadi.
    

1. 
   gomologlar; 2) tuzilish izomerlar;
   

3. 
   geometrik izomerlar;
   
4. 
   ikkalasi xam bir xil modda;
   

A) 4 B) 1,3 C) 1 D) 2

15. 
    C₄H₉Br tarkibli alkanning galogenli izomeri nechta bo'lishi mumkin.
    

A) 4 B) 7 C)3 D) 6

16. 
    C₅H₁₁Br tarkibli alkanning galogenli izomeri nechta bo'lishi mumkin.
    

A) 8 B) 10 C) 6 D) 9

17. 
    (2005) C₄H₉ tarkibli bir valentli normal tuzilishli va tarmoqlangan zanjirli radikallar nechta bo'lishi mumkin.
    

А) 2; 2 В) 5; 2 С) 2 D) 4;4

18. 
    Necha xil monoxlorli hosilalar 2,2- dimetilbutan xlorlanganda hosil bo'ladi.
    

A) 1 B) 3 C) 2 D) 5

19. 
    C₄H₁₀ tarkibli alkanning barcha izomeridagi uglerod atomining oksidlanish darajasi yig'indisi ... ga teng.
    

A) -25 B) -10 C) -15 D) -20

20. 
    Butanning ...ta izomeri bo'lib, ulardan ... ta birlamchi ... ga ikkilamchi va ... ta uchlamchi uglerod atomlari bo'ladi.
    

A) 1;4;1;1 B) 2;3;2;1 C) 2;4;1;1 D) 2;5;2;1

21. 
    Pentanning barcha izomerlari soni ... ta bo'lib, ulardagi uglerodlarning ... tasi birlamchi uglerod atomi hisoblanadi.
    

A) 3; 7 B) 2; 5 C) 3; 9 D) 3; 6

22. 
    Peptanning barcha izomerlari soni ... ta bo'lib, ulardagi uglerodlarning ... tasi ikkilamchi uglerod atomi hisoblanadi.
    

A) 5; 3 B) 3; 4 C) 3; 5 D) 3; 3

23. 
    Pentanning tarmoqlangan izomerlaridagi to'rtlamchi, uchlamchi, ikkilamchi va birlamchi uglerod atomlari soni keltirilgan qatorni toping. A) 1, 1, 4, 9 B) 1, 1, 1, 7 C) 8, 4, 1, 1 D) 9, 4, 1, 1
    
24. 
    Geksanning izomerlari sonini va barcha izomerlardagi ikkilamchi, uchlamchi, birlamchi va to'rtlamchi uglerodlarning yig'indisini toping.
    

A) 5; 7, 3, 18, 2 B) 5; 9, 4, 16, 1 C) 4; 9, 5, 15, 1 D) 4; 10, 4, 15, 1

25. 
    Geksanning ... ta izomeri bo'lib, ularda ... ta uchlamchi uglerod atomi bo'ladi.
    

A) 4; 2 B) 3; 2 C) 5; 4 D) 5; 6

26. 
    Geksan izomerlaridagi uchlamchi va birlamchi uglerod atomlari soni o'zaro qanday nisbatda bo'ladi.
    

A) 1; 2,25 B) 1; 1,78 C) 1; 4 D) 1; 9

27. 
    Bug'ining geliyga nisbatan zichligi 21,5 ga teng bo'lgan uglevodorod molekulasidagi
    

^f*kompyuter markazi*


birlamchi, ikkilamchi va uchlamchi uglerod atomlarining nisbati 3; 2; 1 bo'lsa, uglevodorod qanday nomlanadi.
A) izogeksan B) izobutan C) izogeptan D) izopentan

28. 
    5,6 l (n.sh.) trimetilmetan tarkibida nechta vodorod atomi bor.
    

A) 1,2-10²⁴ B) 1,840²⁴
C) 1,540²⁴ D) 1,540¹³

29. 
    (2008) Ikkilamchi butilbromid va uchlamchi butilbromid natriy bilan o'zaro ta'sirlashganda (Vyurs reaksiyasi bo'yicha) qanday alkanlar hosil bo'lmaydi.
    

1. 
   С2НзСН(СНз)СН(СНз)С2Нз;
   
2. 
   СНзСН(СНз)С(СНз)2СН(СНз)СНз;
   
3. 
   СНзС(СНз)2С(СНз)2СНз;
   
4. 
   СНзС(СНз)2СН(СНз)С2Нз;
   
5. 
   С2НзС(СНз)2С(СНз)2С2Нз;
   

8. 
   С2НзС(СНз)2СН(СНз)СНз.
   

А) 1, 3, 4 В) 2, 5, 6 С) 2, 3, 6 D)1,4,5

30. 
    СНзС(СНз)(Вг)С(СНз)з va
    

C₂H₅C(Br)(CH₃)₂ natriy bilan ozaro
ta'sirlashganda (Vyurs
reaksiyasi bo'yicha) qanday alkanlar hosil bo'lmaydi.

1. 
   С2Н5С(СНз)2С(СНз)2СН2С(СНз)2С(СНз)з
   
2. 
   С2Н5С(СН3)2С(СН3)2С2Н5
   
3. 
   СНзС(СНз)2С(СНз)2С(СНз)2С(СНз)з
   
4. 
   С2Н5С(СНз)С2Н5
   
5. 
   СНзС(СНз)2С(СНз)2С(СНз)С2Н5
   
6. 
   С2Н5СН(СН3)СН(СН3)С2Н5
   

А) 1, 2, 4 В) 3, 5, 6 C) 2, 3, 5 D)1, 4, 6

31. 
    СНзС(СНз)(Вг)С(СНз)з va
    

CH3CH(CH3)C(C2H5)(Br)CH(CH3)2 natriy
bilan o'zaro ta'sirlashganda (Vyurs reaksiyasi bo'yicha) qanday alkanlar hosil bo'lmaydi.

1. 
   СНзС(СНз)2С(СНз)2С(С2Н5)[СН(СНз)2]2;
   
2. 
   СН3С(СН3)2С(СН3)2С(СН3)2С(СН3)2СН3;
   
3. 
   СНзС(СНз)2С(СНз)2С(СНз)2С(СНз)2СНз;
   
4. 
   СНзС(СНз)2С(С2Н5)(СНз)С(СНз)[СН(СНз)
   

2. 
   СН2СН2СНз;
   

5)
СНзСН(СНз)С(С2Н5)[СН(СНз)2]С(С2Н5)[СН
(СН3)2]СН(СН3)СН3;

5. 
   СНзСН(СНз)С(С2Н5)[СН(СНз)2]СН2СНз. А) 1, 3, 6 В) 2, 4, 6 С) 2, 4, 5 D) 1, 3, 5
   

32. 
    СНзСН2С(СНз)2СН2Вг va
    

СН₃С(СН₃)(Вг)СН₃ natriy bilan o'zaro
ta'sirlashganda (Vyurs reaksiyasi bo'yichi) alkanlar hosil bo'ladi.

1. 
   СНзС(СНз)2(СН2)4С(СНз)2СНз;
   
2. 
   СНз С(СНз)2СН(СНз)С2Н5;
   
3. 
   СНзСН( СНз)СН2СН2СН(СНз)2;
   
4. 
   С2Н5С(СН3)2СН2СН2С(СН3)2С2Н5;
   
5. 
   СН3СН2С(СН3)2СН2С(СН3)3;
   
6. 
   (СН3)3СС(СН3)3.
   

A) 1, 3, 5 B) 1, 2, 3 C) 4, 5, 6 D) 2, 4, 5