I bob. Ijtimoiy-iqtisodiy rivojlanishda strategik tadbirkorlikning nazariy asoslari

2.2. Farg’ona viloyatida tadbirkorlikni rivojlantirish ko’rsatkichlari va ularni strategik jihatdan baholash
Farg’ona viloyatida tadbirkorlik sub’ektlari mavjud ma’lumotlarga ko’ra 2017 yilning 1 yanvar holatiga ro’yxatga olingan yuridik shaxslar soni 23824 tani tashkil qilib, shundan 23310 tasi yoki 97,8 foizi faoliyat ko’rsatmoqda.
2.1.1-jadval
2017 yilning 1 yanvar holatiga ro’yxatga olingan hamda faoliyat ko’rsatayotgan korxona va tashkilotlar iqtisodiy faoliyat turlari bo’yicha taqsimlanishi².

Faoliyat sohalari	Ro’yxatga olinganlar		Faoliyat ko’rsatayotganlar
	birlik	yakunga nisbatan foizda	birlik	yakunga nisbatan foizda
Jami shu jumladan:	23824	100,0	23310	100,0
qishloq, o’rmon va baliq xo’jaligi	1270	5,3	1244	5,3
sanoat	4575	19,2	4496	19,3
qurilish	1852	7,8	1811	7,8
savdo	5096	21,4	4959	21,3
tashish va saqlash	906	3,8	882	3,8
yashash va ovqatlanish bo’yicha xizmatlar	967	4,1	949	4,1
axborot va aloqa	1500	6,3	1460	6,3
sog’liqni saqlash va ijtimoiy xizmatlar ko’rsatish	842	3,5	833	3,6
boshqa turdagi xizmatlar ko’rsatish	6816	28,6	6676	28,5

Iqtisodiy faoliyat turlari bo’yicha ro’yxatga olingan korxona va tashkilotlarning asosiy qismi savdo 5096 ta (21,4 foizi), sanoat 4575 (19,2 foizi), qurilish 1852 ta (7,8 foizi), axborot va aloqa 1500 ta (6,3 foizi), qishloq, o’rmon va baliq xo’jaligi 1270 ta (5,3 foizi) sohalariga to’g’ri keladi.
Ro’yxatga olingan korxonalar umumiy sonining 83,9 foizi nodavlat mulki shaklidagi korxonalar, shundan 39,8 foizi xususiy korxonalar, 0,8 foizi chet el sarmoyasi ishtirokidagi korxonalar, 0,3 foizi aktsiyadorlik jamiyatlari, 43,0 foizi boshqa korxonalar ulushiga to’g’ri keldi.
1-diagramma
Ro’yxatga olingan xo’jalik yurituvchi sub’ektlar-yuridik shaxslar mulkchilik shakllari bo’yicha taqsimlanishi

2016 yil yanvar-dekabrda jami 2623 ta yangi korxona va tashkilotlar ro’yxatga olingan (shundan kichik biznes sub’ektlari – 2549 ta). Ularning asosiy qismi Farg’ona shahar (viloyat bo’yicha ro’yxatga olingan jami korxona va tashkilotlarning (23,0 foizi), Qo’qon shahar (15,6 foiz), Marg’ilon shahar (12,9 foiz), Quva tumani (4,6 foiz), Uchko’prik tumani (5,0 foiz), Buvayda (4,2 foiz) tumanlariga to’g’ri keldi.
Iqtisodiy faoliyat turlari bo’yicha yangi ro’yxatga olingan korxona va tashkilotlarning 29,2 foizi sanoat, 24,5 foizi savdo va 9,1 foizi qurilish sohalariga to’g’ri keladi.
2017 yilning 1 yanvar holatiga ro’yxatga olingan jami kichik tadbirkorlik (biznes) sub’ektlarining soni 18783 tani tashkil qildi.
2016 yil yanvar-dekabrda yalpi hududiy mahsulotning 63,4 foizi (2015 yil yanvar-dekabrda 63,2 foiz) kichik biznes sub’ektlari tomonidan ishlab chiqarildi.
2016 yilning yanvar-dekabrida kichik tadbirkorlik (biznes) sub’ektlari tomonidan:
- 1211,5 ming nafar kishining bandligi ta’minlandi (jami iqtisodiyotda band bo’lganlarning 80,3 foizi), shu jumladan band bo’lganlarning 950,8 ming nafari yakka tartibdagi tadbirkorlar va 260,7 ming nafari kichik korxona va mikrofirmalar hissasiga to’g’ri keldi;
- sanoat mahsuloti ishlab chiqarish hajmi 3769,0 mlrd. so’mni (jami sanoat ishlab chiqarishining 47,8 foizi) yoki 2015 yilning yanvar-dekabriga nisbatan 116,6 foizni tashkil qildi;
- 3901,8 mlrd. so’mlik qishloq, o’rmon va baliq xo’jaliklarining ishlab chiqarilgan (ko’rsatilgan xizmatlar) tashkil qilib, o’sish sur’ati 105,9 foizni (qishloq, o’rmon va baliq xo’jaliklari yalpi mahsulotining 96,8 foizi) tashkil qildi.
- 1269,5 mlrd. so’mlik investitsiyalar (umumiy investitsiyalar hajmining 54,1 foizi) o’zlashtirildi va 2015 yilning yanvar-dekabriga nisbatan 107,6 foizga o’sdi;
- 1462,4 mlrd. so’mlik qurilish ishlari (qurilish ishlari umumiy hajmining 90,2 foizi) bajarildi va 2015 yilning yanvar-dekabriga nisbatan 111,8 foizga o’sdi;
- avtomobil transporti yuk aylanmasining 8,8 foizga oshib (viloyat jami avtomobil transporti yuk aylanmasining 91,5 foizi) ni tashkil etdi, yo’lovchi aylanmasining esa 8,5 foizga oshib (umumiy yo’lovchi aylanmasining 92,6 foizi) ni tashkil etgan;
- chakana tovar aylanmasi umumiy hajmining 82,0 foizi yoki 6277,9 mlrd. so’mi (o’sish 119,1 foiz) va pullik xizmatlar umumiy hajmining, mos ravishda 57,3 foizi yoki 1768,5 mlrd. so’mi (o’sish 116,6 foiz) shakllantirildi;
- 214,6 mln. AQSh dollari (umumiy eksport hajmining 45,6 foizi) miqdorida mahsulotlar (tovar va xizmatlar) eksport qilindi, 230,9 mln. AQSh dollari (umumiy import hajmining 24,4 foizi) miqdorida mahsulotlar (tovar va xizmatlar) import qilindi.