I adabiyotlar sharhi

Unning organoleptik ko’rsatkichlarini baholash.Organoleptik xususiyati don mahsulotining turiga, olinish darajasiga va saqlash muddatiga bog’liq.
Rangi. Har bir un ko’rinishi, naviga qarab alohida rangda bo’ladi. Javdar uni oq-sariq rangda, bug’doy uni oq och sariq rangda bo’ladi. Unning navi qanchalik oq bo’lsa, navi yuqori hisoblandi. Yomon sharoitda uzoq saqlanganligi ombor kushandalari bilan zararlanishi, natijasida javdar uni qo’ng’ir rangga kirib qoladi. Un rangini aniqlash uchun kunduzgi yorug’lik yordamida aniqlanadi. Buning uchun 3-5 g unni tekis, bir xil (qora ranglisi qulayroq) taqqoslash uchun yoniga xuddi shu navli va hajmli un solinadi. Ustiga metall shpatel bilan bir tekis 3-4 mm qilib yoyiladi. Bir biri bilan solishtirilib rangi aniqlanadi.
Xidi. Un xidini aniqlash uchun kaftga 3-4 g solib, nafas orqali isitiladi va xidi aniqlanadi. Boshqa usuli: bir siqim unni stakanga solib ustiga iliq (60 ⁰C) suv quyiladi, keyin suv to’kib tashlanadi va xidi aniqlnadi.
Ta’mi. Yaxshi sifatli un shirin, yoqimli ta’mga ega bo’ladi. Achchiq ta’m yog’larning achishidan cho’p-xashak, urug’larning aralashib qolishidan hosil bo’ladi. Achchiq nordon ta’m ba’zi ombor zararkunandalarining unga ta’siri natijasida paydo bo’ladi. Dondan tayyorlangan unning ta’mi shirin bo’ladi. Unni ta’mini aniqlash uchun undan ozroq miqdorini olib og’izga solinadi, keyin chiqarib tashalanadi va biroz vaqt o’tgandan keyin ta’mi aniqlanadi. Un chaynalganda qisirlamasligi kerak, bu mineral yoki qum aralashmasi bo’lishi mumkin.[2,4,27]