I. A. Bakieva, X. S. Xadjaev, M. Z. Muhitdinova., Sh. Sh. Fayziyev. Mikroiqtisodiyot

2.2. Biror narsaning qiymati, unga erishish uchun voz kechilgan narsadir 

 

Insonlar  tomonidan  ongli  ravishda  qarorlarni  qabul  qilishida  tanlovning 

zaruriyati  muqobil  harakat  yo`llarining  xarajatlari  va  ne’matlarni  solishtirishni 

talab  etadi.  Biroq,  ko`p  hollarda  xarajatlar  birinchi  qarashda  ko`rinishi  mumkin 

bo`lganidek oddiy emas.  

Oily  ta`lim  olishga  qaror  qabul  qilishni  ko`rib  chiqaylik.  Intellektual  boyish 

va  kelajakda  yaxshiroq  ishga  ega  bo`lish  hayotning  asosiy  afzalliklari  va 

imkoniyatlari  bo`lgan  foydani  nazarda  tutadi  deylik.  Lekin  xarajatlari  qanday 

bo`ladi? Bu savolga javob sizning o`qish uchun, kitoblar, xona va doska kabilarga 

muayyan pul miqdorini to`lashingizni zaruriyati bo`lishi mumkin. Shu bilan birga 

bir necha yil davomida oily ta`lim muassasasida ta’lim olish uchun siz nimalardan 

voz kechganingiz haqiqatdan ham xarajatlarda aks etmaydi.  

 

Bu  hisoblash  ikki  xil  muammoni  yuzaga  keltiradi.  Birinchidan,  bu  oily 

ta`lim muassasasiga borishning biror narsani o`z ichiga oluvchi haqiqiy xarajatlari 

bo`lmaydi.  Ikkinchidan,  oily  ta`lim  muassasasiga  borishingizda  sizning  eng  katta 

e’tiborga  olmaydigan  xarajatingiz  vaqtingizdir.  Siz  bir  yilni  ma’ruza  tinglab, 

---

 

21 

darsliklar  o`qib  va  yozib  vaqtingizni  o`qishga  sarflaganingizda,  bu  vaqtni  boshqa 

ishga  sarflash  mumkin  bo`lmaydi.  Ko`pchilik  talabalar  uchun,  oily  ta`lim 

muassasasiga qatnab pul topishdan voz kechishlari ularni ta’lim olishlarining yirik 

yagona xarajatlari bo`ladi. 

 

Bizga  birinchi  bobdan  ma`lumki,  muqobil  qiymat  bu  biror  narsaga 

erishishingiz  uchun  boshqasidan  voz  kechishingiz  kerak  demakdir.  Qachonki, 

qaror  qabul  qilinayotganda  qaror  qabul  qiluvchilar  har  bir  ijobiy  holat  uchun 

imkoniyat  darajasini  inobatga  olishlari  kerak.  Aslida  ular  sport  bilan 

shug`ullanuvchi talabalar bo`lsalar, agar ular oily ta`lim olishdan voz kechsalar va 

professional  sport  bilan  shug`ullanib  millionlab  pul  ishlab  topadigan  bo`lsalar, 

ularning  imkoniyati  oily  ta`lim  muassasasi  darajasidan  baland  bo`ladi.  Bu 

ajablanarli  emas,  ammo  ular  ko`pincha  oliy  ta’limining  foydasini  baholashga 

arzimaydi, deb o`ylashadi.