Huzuridagi davlat va jamiyat qurilishi akademiyasi



Download 6,19 Mb.
Pdf ko'rish
bet436/467
Sana02.01.2022
Hajmi6,19 Mb.
#311527
1   ...   432   433   434   435   436   437   438   439   ...   467
Bog'liq
ozbek filologiyasi bakalavri ixtisosligi

Mavzuga doir material 

 

Klinton AQSH va O„zbekiston  



aloqalari xususida 

 

26-iyun kuni Oq uyda Prezident Islom Karimov bilan bo„lgan uchrashuvimiz ikki 



tomonlama mustahkam munosabatlarning rivojlanishiga yangicha kuch berdi va men 

Amerika xalqi nomidan  Prezident Islom Karimovga va O„zbekiston xalqiga eng ezgu 

tilaklarimni bildiraman. 

Amerika  Qo„shma  Shtatlari  O„zbekistonning  suvereniteti,  demokratik  taraqqiyot 

va  gullab  yashnashidan  to„g„ridan-to„g„ri  va  moddiy  manfaatdordir.  Biz 

O„zbekistonni  O„rta  Osiyodagi  yetakchi  davlat  deb  bilamiz,  chunki  u  –  bozor 

munosabatlari  taraqqiyoti  va  hamkorlikning  mintaqada  harakatlantiruvchi  omili 

bo„lishga  qodir  imkoniyatga  ega  mamlakat.  Shu  bois  O„zbekiston  bilan 

hamkorligimizni  Yevroosiyodagi  siyosatimizning  eng  muhim  qismi  sifatida  ko„zda 

tutamiz. 

Ikki  tomon  ham  turli  masalalarda  hamkorligimizdan  kelib  chiqadigan  yutuqlarni 

yuqori  baholaydi.  Biz  O„zbekiston  hukumatining  inson  huquqlari  hurmatga  sazovor 

bo„lgan  ochiq  jamiyat  qurish  yo„lida  yaqinda  qo„ygan  ijobiy  qadamlarini 

ma‟qullaymiz.  Demokratik  jamiyat  va  huquqiy  davlat  qurish  yo„lidagi  harakatlar 

barqarorlik  va  iqtisodiy  farovonlikni  ta‟minlaydi.  Bu  hamkorligimizni  yanada 

mustahkamlashda  muhim  ahamiyat  kasb  etadi.  Biz  bundan  keyin  ham  mana  shu 

jarayonni qo„llab-quvvatlash istagidamiz. 

Biz  xavfsizlik  sohasida  ham  ikki  tomonlama,  ham  ko„p  tomonlama,  masalan, 

«Tinchlik yo„lida hamkorlik» dasturi doirasida aloqalarimiz rivojlanib borayotganidan 

xursandmiz.  O„zbekistonning  Qozog„iston  va  Qirg„iziston  bilan  birgalikda  O„rta 

Osiyo  tinchlik  batalyonini  tuzishda  ishtirok  etishi  sizning  mamlakatingizga  nisbatan 

bu  yerda  ishonch-e‟tiborni  oshirdi.  Bu  tashabbus  O„zbekistonning  mintaqaviy 

hamkorlik tarafdori ekanligidan dalolat beradi, deb hisoblaymiz va «Tinchlik yo„lida 

hamkorlik»  dasturining  kelgusi  mashqlarida  O„zbekiston  bilan  yaqin  aloqalarni 

davom ettirishga intilamiz. 

Biz  Yevropada  Xavfsizlik  va  Hamkorlik  Tashkiloti  hamda  Birlashgan  Millatlar 

Tashkiloti  doirasidagi  mintaqaviy  masalalar  bo„yicha  yaqin  hamkorligimizni  yuqori 

baholaymiz.  Mamlakatingiz  rahbariyatining  Afg„onistonga  qurol-yaroq  yetkazib 

berishni  taqiqlashni  ko„zda  tutgan  amaliy  tashabbusini  qo„llab-quvvatlaymiz  va 

Afg„onistonda boshlangan fuqarolar urushi mazkur taklifni ilgari surish bilan bog„liq 

bizning  harakatlarimizga  qanday  ta‟sir  etishi  mumkinligi  xususida  Xavfsizlik 

Kengashining  boshqa  a‟zolari  bilan  o„tkazajak  maslahatlashuvlarimiz  natijalaridan 

sizlarni  xabardor  etib  turamiz.  Yevropada  Xavfsizlik  va  Hamkorlik  Tashkilotini 



 

542 


mustahkamlash  borasida  olib  borayotgan  ishlarimiz  doirasida  O„zbekiston  bilan 

yanada  yaqinroq  maslahatlashuvlar  o„tkazish  tarafdorimiz.  Birlashgan  Millatlar 

Tashkiloti  Bosh  Assambleyasining  51-sessiyasi  oldidan  biz  barcha  masalalarda 

O„zbekiston bilan bundan ham qalin aloqalarni yo„lga qo„yishga harakat qilamiz. 

Men,  shuningdek,  mamlakatlarimiz  o„rtasida  barqaror  savdo  va  investitsiya 

aloqalarining 

muhimligini 

ta‟kidlamoqchiman.  Amerika  Qo„shma  Shtatlari 

Umumjahon  savdo  tashkilotiga  a‟zo bo„lishga intilayotgan  O„zbekiston bilan  o„zaro 

mustahkam  hamkorlikni  davom  ettirishga  tayyor.  Biz  bugungi  Amerika 

sarmoyalarining  muvaffaqiyatini,  shu  jumladan,  energetika  va  tog„-kon  sanoatidagi 

muvaffaqiyatlarni har ikki tomonlama munosabatlarimiz rivojining yorqin namoyishi, 

deb hisoblaymiz va investitsiya shart-sharoitlari yanada yaxshilanishiga katta ishtiyoq 

bildiramiz». 

 

«Toshkent haqiqati», 1996-yil 30-iyun 



 

* * * 

Aniqrog„i,  mazkur  safar  O„zbekiston  va  AQSH  o„rtasidagi,  siyosiy,  iqtisodiy  va 

insonparvar  aloqalarni  yanada  rivojlantirishda  muhim  bosqich  bo„ldi.  «Ayniqsa, 

Islom  Karimovning  Oq  uyda  AQSH  Prezidenti  Bill  Klinton  bilan  uchrashuvini 

alohida  ta‟kidlamoq  lozim»,  –  deydi  AQSHning  O„zbekistondagi  elchisi  Stenli 

Eskudero. 

Mazkur  uchrashuv  ikki  mamlakat  o„rtasidagi  munosabatlar  rivojlanib 

borayotganining  dalilidir.  Prezidentlar  siyosiy,  iqtisodiy  va  xavfsizlik  sohalarida 

hamkorlikning  hal  qiluvchi  masalalarini,  shuningdek,  Markaziy  Osiyodagi  vaziyatga 

doir  bir  qator  masalalarni  muhokama  qildilar.  Unda  Bill  Klinton  Markaziy  Osiyo 

mintaqasida  tinchlik  va  barqarorlikni  ta‟minlash  borasida  O„zbekistonning  yetakchi 

o„rinda  turganligini  e‟tirof  etib,  O„zbekiston  bilan  hamkorlikni  yanada  rivojlantirish 

niyatida ekanligini alohida ta‟kidladi. 

 

* * *

 

Amerika Qo„shma Shtatlari Prezidenti 



Bill Uilyam J. Klinton janobi oliylariga 

 

Janob Prezident! 



O„zbekiston xalqi va shaxsan o„z nomimdan Sizni, barcha Amerika xalqini tarixiy 

Mustaqillik kuni bilan tabriklash imkoniyatidan baxtiyorman. 

Biz  Amerika  Qo„shma  Shtatlarining  buyuk  yutuqlarga  ega  bo„lgan  mamlakat 

sifatida  yosh  mustaqil  davlatlarga  demokratik  an‟analar  va  bozor  iqtisodiyotini 

rivojlantirishda  berayotgan  texnikaviy  va  insonparvarlik  yordamini  yuksak 

baholaymiz. 

O„zbekiston – jahon sivilizatsiyasining qadimiy markazlaridan biri – o„z ma‟naviy 

qayta  tiklanishida  chinakam  ozodlik  va  demokratik  qadriyatlariga  intilmoqda. 




 

543 


Istiqlolga  erishgan  respublikamiz  huquqiy  va  dunyoviy  jamiyat  qurish,  ochiq 

iqtisodiyotni  shakllantirish  yo„lidan  bormoqda.  Bunda  biz  boshqa  mamlakatlar 

tajribasiga,  jumladan,  AQSH  davlat taraqqiyotiga  katta  e‟tibor  bilan qaramoqdamiz. 

O„zbekiston  Amerika  Qo„shma  Shtatlari  kabi  terrorizm  va  ekstremizmning  har 

qanday  shakllarini  keskin  qoralamoqda,  xalqaro  kelishmovchiliklarning  tinch-totuv 

yo„l bilan hal qilinishini qo„llab-quvvatlamoqda. 

Fursatdan  foydalanib,  O„zbekiston  hukumati  xalqaro  mezonlar  asosida 

mamlakatlarimiz o„rtasida do„stona, teng huquqli va o„zaro manfaatli munosabatlarni 

rivojlantirish muddaosida ekanini ta‟kidlashni istardim. Biz xalqlarimiz bir-biri bilan 

yaxshiroq  tanishishi,  keng  ko„lamda  bilim,  tajriba  va  yuqori  darajadagi  rasmiy 

delegatsiyalar bilan doimiy tarzda almashib turishi tarafdorimiz. 

Amerika  xalqiga  taraqqiyot  va  ravnaq  tilab  eng  yaxshi  istaklarimni  yo„llashdan 

nihoyatda mamnunman. 

Islom Karimov, 

O„zbekiston Respublikasi Prezidenti 

 

* * * 

 

1997-yil  5-fevral  kuni  Prezident  I.Karimov  AQSH  davlat  kotibini  qabul  qildi. 



Uchrashuvda  ikki  mamlakat  o„rtasidagi  aloqalarni  rivojlantirish,  jumladan,  iqtisodiy 

va madaniy sohalardagi hamkorlikni kengaytirish bilan bog„liq masalalar muhokama 

etildi. 

Ulkan  siyosiy,  iqtisodiy,  harbiy  texnik,  intellektual  salohiyatga  ega  bo„lgan 

jahonning  yetakchi  davlati  Amerika  Qo„shma  Shtatlari  bilan  uzoq  muddatli  va  keng 

ko„lamda munosabatlarni rivojlantirish O„zbekiston uchun tashqi siyosatning ustuvor 

strategik yo„nalishidir. 

Darhaqiqat,  so„nggi  yillarda  O„zbekistonning  AQSH  bilan  tashqi  savdo 

munosabatlari  ortib  bormoqda.  Masalan,  1998-yilda  O„zbekistondan  AQSHga  63.6 

mln. dollarlik mahsulot chiqarilgan bo„lsa, shu davr mobaynida AQSHdan 242.9 mln. 

dollarlik mahsulot import qilib olindi. 

O„zbekiston  Yevropadagi  rivojlangan  mamlakatlar  bilan  aloqalar  o„rnatishga 

jiddiy  e‟tibor  berdi.  Xususan,  Prezident  I.Karimovning  1994–1996-yillardagi  GFR, 

Fransiya,  Buyuk  Britaniyaga  tashriflari  tufayli  Yevropaga  yo„l  ochildi.  Bu 

mamlakatlar bilan iqtisodiy, savdo va madaniy aloqalar kengaydi. 

1999-yil  may  oyida  Bolgariya  Prezidenti  Petr  Stoyanov  rasmiy  tashrif  bilan 

O„zbekistonga keldi. 

Shu kuni shahar tashqarisidagi Do„rmon qarorgohida O„zbekiston Prezidenti Islom 

Karimov  bilan  Bolgariya  Prezidenti  Petr  Stoyanovning  yakkama-yakka  uchrashuvi 

bo„lib  o„tdi.  Uchrashuvda  xalqaro  hayotdagi  dolzarb  voqealar,  ikki  mamlakat 

o„rtasidagi  munosabatlarning  bugungi  ahvoli,  o„zaro  iqtisodiy  hamkorlikni 

rivojlantirish  uchun  amalga  oshirilishi  zarur  bo„lgan  chora-tadbirlar  va  boshqa 

masalalar yuzasidan fikr almashildi. 



 

544 


Prezidentlarning  o„zaro  muloqoti  oxiriga  yetgach,  ikki  mamlakat  rasmiy 

delegatsiyalarining  kengaytirilgan  tarkibdagi  muzokaralari  boshlandi.  Muzokaralarda 

asosiy  e‟tibor  ikki  mamlakat  o„rtasidagi  iqtisodiy  hamkorlikni  yanada  rivojlantirish 

masalasiga  qaratildi.  O„zbekiston  bilan  Bolgariya  o„rtasidagi  hamkorlikni 

rivojlantirishdan  har  ikki  tomon  ham  birdek  manfaat  ko„radi,  –  dedi  O„zbekiston 

Prezidenti  Islom  Karimov.  –  Janob  Petr  Stoyanovning  Bolgariya  rahbari  sifatida 

Markaziy  Osiyo  mamlakatlari  ichida  birinchi  bo„lib  O„zbekistonga  rasmiy  tashrif 

bilan  kelgani  ham  bejiz  emas.  Shu  o„rinda  bir  gapni  aytish  kerak  –  O„zbekiston 

Bolgariya uchun hamisha ochiqdir. 

Ikki  davlat  o„rtasidagi  iqtisodiy  hamkorlik  haqida  gapirganda,  avvalo, 

kommunikatsiya  va  tranzit  masalasiga  to„xtalish  kerak  bo„ladi.  Bu  borada  asosiy 

dastur  TRASEKA  loyihasi  hisoblanadi.  Sharq  va  G„arbni  bir-biriga  birlashtiradigan 

mazkur  transport  yo„lagini  to„la  quvvatda  ishga  tushirish  uchun  u  o„tadigan 

mamlakatlar o„rtasida o„zaro aloqalarni mustahkamlash zarur bo„ladi. Negaki mazkur 

yo„lak  bu  yo„nalishdagi  barcha  davlatlarga  bir  xil  foyda  keltiradi.  Xususan,  nafaqat 

Bolgariya,  balki  Yevropa  bozoriga  chiqishimiz  uchun  ham  Bolgariyaning  Varna 

shahri portlaridan foydalanishimiz mumkin. Bolgariya esa O„zbekiston orqali nafaqat 

Markaziy  Osiyo  balki  butun  Osiyo  bozoriga  chiqishi  mumkin.  Ayni  mavzuda  gap 

ketganda  shuni  aytish  kerakki,  bugungi  kunda  Gruziyaning  Poti  porti  bilan 

Bolgariyaning Varna porti o„rtasidagi aloqa yo„lga qo„yilgani  TRASEKA loyihasini 

hayotga tatbiq etishdagi muhim ishlardan biri bo„ldi. 

O„zaro  hamkorlikdan  ko„zlagan  maqsadimiz  bitta  –  xorijiy  sarmoyaning 

mamlakatimizga  oqib  kelishi  uchun  qulay  sharoit  yaratish,  –  dedi  Bolgariya 

Prezidenti ikki mamlakat o„rtasidagi hamkorlik haqida o„z fikrlarini bayon qilar ekan 

– shuning uchun o„zaro sa‟y-harakatlarni birlashtirish kerak. Shunda bizga Sharqqa, 

O„zbekiston uchun esa G„arbga chiqish oson kechadi. Qolaversa, yaratilajak transport 

yo„lagi tufayli mamlakatimizga kirib keladigan sarmoya ham ko„payadi. 

Muzokaralarda  Bolgariya  tomoni  Markaziy  Osiyoda  birinchi  bo„lib  Toshkentda 

o„z  elchixonasini  ochajagini  ma‟lum  qildi.  Shuningdek,  yaqin  kelajakda  Sofiyada 

O„zbekiston  elchixonasini  ham  ochish  rejalashtirilayotgani  aytildi.  Yana  bir  gapni 

aytib  o„tish  kerakki,  muzokaralar  chog„ida  o„zbekistonlik  bolalarni  Qora  dengiz 

sohilidagi dam olish maskanlariga jo„natish borasida muayyan kelishuvga erishilgani 

ham muhim ish bo„ldi. 

Muloqot  chog„ida  shuningdek,  ikki  mamlakat  o„rtasidagi  madaniy  aloqalarni, 

ilmiy-texnikaviy hamkorlikni rivojlantirish borasida ham so„z bordi. 

Muzokaralar  nihoyasida  ikki  tomonlama  qo„shma  hujjatlarni  imzolash  marosimi 

bo„ldi.  O„zbekiston va  Bolgariya  hukumatlari  o„rtasida  belgilangan  hududlar  hamda 

ulardan  tashqarida  o„zaro  havo  aloqasini  yo„lga  qo„yish  to„g„risida  hamda 

jinoyatchilikka  qarshi  kurash  bo„yicha  hamkorlik  to„g„risida  bitimlar  imzolandi. 

Shuningdek,  O„zbekiston  Respublikasi  bilan  Bolgariya  Respublikasi  o„rtasida 

imzolangan  do„stona  munosabatlar  va  hamkorlik  to„g„risida  shartnoma  ratifika-

tsiyalangani haqida yorliqlar almashish to„g„risidagi protokolga ham imzo chekildi. 




 

545 


O„zbekiston  keyingi  yillarda  Boltiq  bo„yi  respublikalari  bilan  ham  do„stona 

hamkorlikni saqlab qolish va uni yangi sharoitda yanada rivojlantirishga harakat qildi. 

1995-yil  6-iyun  kuni  Prezident  Islom  Karimov  davlat  tashrifi  bilan  Latviya 

Respublikasiga  bordi.  Shu  kuni  Latviya  Prezidenti  Guntas  Ulmanis  bilan  Islom 

Karimov  o„rtasida  muloqot  bo„lib,  har  ikki  davlat  o„rtasida  do„stlik  va  hamkorlik 

to„g„risida shartnoma chunonchi, transport, havo aloqalari, sayyohlik va ilmiy-texnik 

aloqalar yuzasidan bitimlar tuzildi. 

7-iyun kuni u Riga birjasi binosida Latviya ishbilarmonlari bilan uchrashdi. So„ng 

Latviya  seymiga  tashrif  buyurib,  uning  raisi  Anatoliy  Gorbunov  bilan  muloqotda 

bo„lib parlamentlararo munosabatlarni yanada yaxshilash yuzasidan kelishib olindi. 

1995-yil 7-8-iyun kunlari Islom Karimov rasmiy tashrif bilan Litva Respublikasida 

bo„ldi.  Vilnusdagi  Prezident  saroyida  Islom  Karimov  va  Angirdis  Brazauskas 

o„rtasida  muzokaralar  bo„ldi.  Ikki  mamlakat  o„rtasida  hamkorlikni  rivojlantirish  va 

chuqurlashtirish to„g„risida Qo„shma Deklaratsiya, ta‟lim, fan va texnika, sayyohlik, 

madaniyat sohalarida hamkorlik qilish to„g„risida hukumatlararo bitimlar imzolandi. 

Mustaqillik yillarida O„zbekiston tashqi siyosatining geografiyasi kengayib bordi. 

Yaqin  va  O„rta  Sharq  hamda  Arab  mamlakatlari  bilan  davlatlararo  munosabatlarni 

o„rnatish  va  rivojlantirishga  intilish  ham  O„zbekiston  tashqi  siyosatining  muhim 

yo„nalishlari hisoblanadi. O„zbekiston Respublikasi davlat delegatsiyasi rasmiy tashrif 

bilan  Turkiya,  Eron,  Pokiston,  Hindiston,  Saudiya  Arabistoni,  Misrda  bo„ldi  va  ular 

bilan davlatlararo munosabatlarning asoslari to„g„risida shartnomalar, iqtisodiy, ilmiy-

texnikaviy va madaniy hamkorlik bitimlari tuzdi. 

O„zbekiston  Prezidenti  Islom  Karimov  1999-yil  14–17-sentabr  kunlari  rasmiy 

tashrif  bilan  Isroilda  bo„ldi.  Xo„sh,  tashrifdan  muddao  nima  edi?  Avvalo, 

mamlakatlarimiz o„rtasidagi savdo-iqtisodiy, ilmiy-texnikaviy hamkorlik sarhadlarini 

yanada  kengaytirish  va  buning  uchun  zarur  huquqiy  asoslarni  mustahkamlash.  Isroil 

davlatining  bugungi  iqtisodiy  taraqqiyoti,  aqliy  salohiyati,  yuksak  texnologiyasi, 

ilmiy-texnikaviy  yutuqlari  haqiqatan  ham  katta  e‟tiborga  molik.  Shu  bois  ham  Isroil 

bilan iqtisodiy hamkorlik aloqalarini kengaytirish bizga foydalidir. 

Hamkorligimizning  asosiy  –  iqtisodiyot  bilan  bog„liq  masalalar  haqida 

to„xtalishdan  oldin  bir  gapni  aytib  o„tish  lozim:  Islom  Karimovning  Isroil  davlatiga 

tashrifi  mamlakat  siyosiy  doiralari  tomonidan  ham,  keng  jamoatchilik  tarafidan  ham 

qizqin  kutib  olindi.  Isroil  Prezidenti  Ezer  Veysmanning  qarorgohida  bo„lib  o„tgan 

davlatimiz rahbarini rasmiy kutib olish marosimida mamlakat Bosh vaziri Benyamin 

Netanyahu  ham  ishtirok  etgani  buning  dalillaridan  biridir.  Chunki,  odatda  bunday 

marosimlarda Bosh vazir ishtirok etmasdi. 

Tashrifning  ikkinchi  kunida  ikki  mamlakat  rasmiy  delegatsiyalarining 

kengaytirilgan  tarkibdagi  muzokaralarida  asosiy  e‟tibor  ham  shu  o„zaro 

hamkorlikning  huquqiy  asosini  mustahkamlash  masalasiga  qaratildi.  Muzokaralar 

yakunida  ushbu  maqsadga  xizmat  qiluvchi  muhim  hujjatlar  imzolandi.  Jumladan, 

Prezident  Islom  Karimov  hamda  Bosh  Vazir  Benyamin  Netanyahu  mamlakatlarimiz 

hukumatlari  o„rtasida  ikki  tomonlama  soliq  solmaslik,  daromad  va  kapitalga  soliq 




 

546 


to„lashdan  bo„yin  tovlashning  oldini  olish,  shuningdek,  o„zaro  savdo  va  iqtisodiy 

hamkorlik  to„g„risidagi  Bitimlarga  imzo  chekdilar.  Qolaversa,  ikki  davlat  o„rtasida 

atrof-muhitni  muhofaza  qilishda  hamkorlik,  qishloq  xo„jaligi  sohasida  hamkorlik 

qilish,  o„zaro  texnik  hamkorlik,  soliq  hamda  soliqni  saqlash  sohalarida  hamkorlik 

qilish, O„zbekiston tashqi iqtisodiy faoliyat Milliy banki bilan Isroilning tashqi savdo 

sug„urta  korporatsiyasi  «IFTRIK»  o„rtasida  hamkorlik  to„g„risidagi  bitimlar 

imzolandi. Bularni birma-bir izohlab o„tirishning hojati yo„q. Ular qanday ahamiyatga 

ega  ekanini  hujjatlarning  nomlaridan  ham  anglab  olish  qiyin  emas.  Eng  muhimi, 

shunday  keng  qamrovli  hujjatlar  imzolanganining  o„ziyoq  tashrifning  samarali 

bo„lganini aytib turibdi. 

Muzokaralar  so„ngida  bo„lib  o„tgan  matbuot  anjumanida  mamlakatimiz  rahbari 

O„zbekiston bilan Isroil iqtisodiyotida bir-birini to„ldiruvchi omillar talaygina ekanini 

ta‟kidladi. Ya‟ni, tabiiy resurslarimizdan unumli foydalanish uchun bizga zamonaviy 

texnologiya kerak. Xususan, Isroilning qishloq xo„jaligi, chorvachilik, dehqonchilik, 

urug„chilik, oziq-ovqat va parrandachilik kabi yo„nalishlarda katta foyda keltiradigan 

minitexnologiyasiga bizda  ehtiyoj  bor.  Bu  esa o„z  navbatida O„zbekiston,  qolaversa 

Markaziy  Osiyo  bozorida  Isroilning  faol  ishtirok  etishi  uchun  sharoit  yaratadi. 

Telekommunikatsiya  va  farmatsevtika  sohalari  ham  o„zaro  hamkorligimizda  asosiy 

yo„nalishlardan sanaladi. 

Ikki  mamlakat  o„rtasidagi  iqtisodiy  hamkorlikda  O„zbekistonning  qiziqishlari 

nimalarda ko„rinadi? Bilamizki, Isroil qishloq xo„jaligi taraqqiy etgan mamlakat. Suv 

tanqis,  boshdan  oyog„i  tosh  va  biyday  daladan  iborat  zaminda  paxtachilik, 

urug„chilik, chorvachilik, dehqonchilik bo„yicha qo„lga kiritilayotgan yutuqlar kishini 

mulohazaga  chorlaydi.  Mamlakatda  5,6  million  aholi  istiqomat  qiladi.  Uning 

mehnatga  yaroqli  qismi  esa  40–42  foizni  tashkil  etib,  shundan  atigi  uch  foizigina 

qishloq  xo„jaligi  bilan  band.  Ana  shu  uch  foiz  odam  butun  mamlakatni  qishloq 

xo„jalik  mahsuloti  bilan  ta‟minlabgina  qolmasdan,  o„z  mahsulotini  chetga  eksport 

ham  qiladi.  O„z-o„zidan  ayonki,  hammasining  siri  texnologiyada,  mavjud 

imkoniyatdan oqilona foydalana bilishda. 

Tashrif  chog„ida  Islom  Karimov  Isroildagi  «Zeraim  Gedera»  nomli  ilmiy  ishlab 

chiqarish va yangi navlar yaratish majmui bilan tanishdi. Mutaxassislarning fikricha, 

«Zeraim  Gedera»  paxta  navlari  bilan  hosildorlikda  katta  ko„rsatkichlarga  erishish 

mumkin. Tajriba uchastkasidagi g„o„zapoya naqd odam bo„yi keladi. Bitta tupda 19-

20  tagacha  ko„sak  bor.  Har  bir  ko„sakdagi  paxtaning  og„irligi  8  grammgacha  tosh 

bosadi.  Vaholanki,  bizda  bitta  ko„sakdagi  paxtaning  og„irligi  ikki  barobar  kam  –  4 

grammni  tashkil  etadi.  Tomchilab  sug„orish  borasida  ham  «Zeraim  Gedera» 

texnologiyasi  bizga  qo„l  kelishi  mumkin.  Masalan,  bu  yerda  bir  gektar  dalani 

sug„orish uchun 3–5 ming metr kub suv sarflanadi. Bizda esa shuncha maydonga 11 

ming kub metr suv ketadi. Isroilning yutuqlari e‟tiborga molik. Bu yerda gektaridan 

70 sentnergacha hosil ko„tarilsa, bizda bu ko„rsatkich o„rtacha 26-27 sentnerni tashkil 

qiladi. Bu ko„rsatkichlarni taqqoslayotganimizning boisi bor. Yerimiz Isroil yerlaridan 

unumdorroq, baquvvatroq. Demak, biz ulardan ham ko„proq hosil olishimiz mumkin. 




 

547 


Xalqimizning  aqliy  salohiyati,  iqtidori  va  qobiliyati  ham  o„zgalardan  ortiq  bo„lsa 

ortiq,  lekin  zinhor  kam  emas.  Dunyoda  yerni  o„zbek  dehqonichalik  sevadigan, 

ardoqlaydigan odamni topish ham amri mahol. Faqat qishloq xo„jaligiga zamonaviy 

texnologiyani kiritish zarur. Shu ma‟noda, Isroildagi bu kabi firmalar bilan hamkorlik 

biz uchun ayni muddao. Bu bitta paxtachilik misolida ko„rganimiz, holbuki, Isroilda 

chorvachilik, parrandachilik kabi sohalarda ham shunday imkoniyatlar mavjud. 

Mamlakatimiz rahbari shu yerning o„zidayoq O„zbekiston «Zeraim Gedera» bilan 

ikkita loyiha bo„yicha hamkorlik qilishga tayyor ekanini ma‟lum qildi: biri paxtachilik 

texnologiyasining  to„la  kompleksi,  ikkinchisi  –  turli  sharoitda  chigitni  sinab  ko„rish 

bilan bog„liq. Paxtachilik texnologiyasining to„la kompleksi degani navni tanlashdan 

tortib  to  paxtani  yig„ishtirib  olgunga  qadar  qilinadigan  ishlarni  anglatadi.  Ikkinchi 

loyiha  o„z-o„zidan  tushunarli.  Islom  Karimov  irrigatsiya  va  tomchilatib  sug„orish, 

chorvachilik,  urug„chilik,  parrandachilik  kabi  sohalar  bo„yicha  tashkil  etilgan  kichik 

ko„rgazmani  tomosha  qildi.  Davlatimiz  rahbari  Isroil  minitexnologiyalarini 

O„zbekistonda  qo„llash,  o„zaro  hamkorlik  uchun  zarur  omillar  haqida  gapirar  ekan, 

jumladan, shunday dedi: 

–  Bu  texnologiyalarni  bizda  qo„llash  uchun  nimalar  kerak?  Avvalo,  biz  Isroilga 

tashrifimiz chog„ida buning uchun zarur huquqiy zamin yaratdik. Kafolat kerak va biz 

bu  kafolatni  bera  olamiz.  O„zaro  ishonch  kerak.  O„ylaymanki,  o„zaro  ishonchimiz 

ilgaridan mustahkam, u bugun yangicha shakl kasb etayapti. Isroil qo„lga kiritayotgan 

natijalarga biz ham erishmog„imiz kerak. 

O„zbekiston  Isroil  bilan  samolyotsozlik  sohasida  ham  ikki  tomonlama  manfaatli 

hamkorlik qilishi mumkin. O„zbekiston jahonning yirik samolyotsozlik kompaniyalari 

bo„lmish «Boing», «Yevropa Eyrbas Indastriz» bilan mustahkam aloqa o„rnatgan. O„z 

navbatida  Isroil  samolyotsozlik  zavodi  –  «Isroil  eyrkraft  indastriz  LTD» 

korporatsiyasi ham jahonda o„z nufuziga ega. Unda fuqaro aviatsiyasi uchun hamda 

harbiy  sohalar  bo„yicha  samolyotlar,  ularning  ehtiyot  qismlari  ishlab  chiqariladi. 

Qolaversa, zavodning elektronika sohasidagi faoliyati ham e‟tiborga molik. Uni 1998-

yilgi  savdosi  2  milliard  AQSH  dollari  miqdorida  baholanayotir.  Bu  hazilakam 

ko„rsatkich emas.  

Turkiya,  Eron,  Pokiston,  Hindiston  davlat  va  hukumat  boshliqlarining 

O„zbekistonga  rasmiy  safari  paytida  imzolangan  hujjatlar  esa  davlatlararo 

munosabatlarni yanada rivojlantirishga xizmat qilmoqda. 

1992-yil  28-noyabrda  O„zbekiston  Pokiston, Eron va  Turkiya  tomonidan  tuzilgan 

iqtisodiy hamkorlik tashkilotlariga a‟zo bo„lib kirdi. 

1992-yil  10-mayda  Ashxobodda  O„zbekiston,  Qozog„iston,  Turkmaniston,  Eron, 

Turkiya, Pokiston davlat va hukumat rahbarlari «Trans-Osiyo» temir yo„lini vujudga 

keltirish  maqsadida  Tajan-Seraxs-Mashhad  temir  yo„li  qurilishi  haqidagi  bitimni, 

bojxona  xizmatini  tashkil  qilish,  shu  soha  uchun  mutaxassis  kadrlar  tayyorlash 

haqidagi hujjatlarni imzoladilar. 




 

548 


O„zbekiston  Prezidenti  Islom  Karimov  1999-yil  10-11-may  kunlari  EKO  – 

Iqtisodiy Hamkorlik Tashkilotiga a‟zo mamlakatlar davlat va hukumat boshliqlarining 

beshinchi uchrashuvida qatnashish uchun Almati shahriga tashrif buyurdi. 

Iqtisodiy  Hamkorlik  Tashkilotini  1977-yili  Pokiston  va  Turkiya  davlatlari 

birgalikda  tashkil  etgan  edi.  1992-yili  O„zbekiston,  Qozog„iston,  Qirg„iziston, 

Tojikiston,  Ozarbayjon  va  Afg„onistonning  qo„shilishi  bilan  mazkur  tashkilotning 

hududiy  qamrovi  kengaydi,  unga  a‟zo  bo„lgan  davlatlarning  iqtisodiy,  madaniy 

sohalarda hamkorlik qilishi uchun qulay imkoniyatlar yaratildi. 

Shu  o„rinda  aytish  lozimki,  Prezident  Islom  Karimov  doimo  EKO  –  iqtisodiy 

tashkilot ekanligi, binobarin, uning faoliyatini siyosiylashtirish va mafkuralashtirishga 

yo„l qo„yib bo„lmasligini qat‟iyat bilan ta‟kidlab keladi. 

Davlatimiz  rahbari  O„zbekistonning  EKO  faoliyatida  qatnashishidan  ko„zda 

tutilgan  maqsadlar  haqida  ham  to„xtaldi. 


Download 6,19 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   432   433   434   435   436   437   438   439   ...   467




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish