Huquqiy madaniyat va huquqiy tarbiya asoslari

Xuquqiy tarbiyaning vazifalari.
Huquqiy tarbiya, ikki asosiy vazifani bajaradi.
Birinchisi tarbiyalanuvchilarga (shaxslar, ijtimoiy guruxdar) ma'lum mikdordagi xuquqiy bilimlar, ko‘nikmalar va malakalarning berilishi;
ikkinchisi —tarbiyalanuvchilarda xuquqiy goyalar, hissiyotlar, e'tikodlarni shakllantirishdir.
Fuqarolar huquqiy tarbiyasida, bizningcha, mana shu funksional xarakteristikadan kelib chiqmoq, ≪mohiyat≫ va ≪mazmun≫ tushunchalarini farqlab, ish yuritmoq, lozim. ≪Mohiyat≫ tushunchasi tarbiyalanuvchilarda muhim huquqiy g‘oyalar va prinsiplarning barpo etilish jarayoni, ≪mazmun≫ tushunchasi esa fuqarolar (guruxlar) huquqiy ongiga jamiyat tasarrufida bo‘lgan barcha huquqiy vositalar kompleksini safarbar etib maqsadga yo‘naltirilgan va tizimli ta'sirni o‘z ichiga olgan.
Huquqiy tarbiyaning mazmuniy tomonini e'tiborga olib. xuquqiy tarbiya —tarbiyalanuvchilar xuquqiy ongiga sistemali, maksadga yo‘naltirilgan ta'sir jarayoni ekanligi: tarbiyachining tarbiyalanuvchilarga xuquqiy ong va xuquqiy madaniyatni kerakli darajada xosil kilish uchun maksadga yunaltirilgan xatti-xarakatlari tizimi ekanligi o‘rtasidagi farqni ajrata bilish lozim.
Mana shu asosiy vazifalardan kelib chiqib, fikrimizcha, huquqiy tarbiyada fuqarolar xuquqiy ongini shakllantirishga yo‘naltirilgan quyidagilarni e'tiborga olish kerak:
birinchidan, asosiy huquqiy ko‘rsatmalar tizimini bilish, ularning mazmuni va mohiyatini ilg‘ab olish, to‘gri tushunish;
ikkinchidan, huquqni, qonunlarni, qonuniylik va huquq tartibotni chuqur hurmat qilish;
uchinchidan, xuquqiy bilimlarni amalda mustaqil qo‘llay olish, muayyan borliqqa nisbatan shaxsiy munosabat va kundalik fe'l-atvorni hamda o‘z amaliy faoliyatini jamg‘arilgan va olinayotgan huquqiy bilimlar bilan moslashtirish;
to‘rtinchidan, o‘z odatlarini olingan huquqiy bilimlar bilan aniq, moslashtirish;
beshinchidan, huquqiy normalarning har qanday buzilishlarga nisbatan mustaxkam va barqaror ma'naviy huquqiy konikmasini xosil qilish. Bu yi‘indiga kiruvchi huquqiy ongning tarkibiy qismlari shaxsga nisbatan kerakli psixologik va mafkuraviy yo‘l-yo‘riqlarni tashkil qiladi, uning o‘z huquqiy bilimlarini turmushda faol tadbiq qila olishga imkoniyat yaratadi.
Mana shu tayyorgarlik darajasi xuquqiy tarbiya ishlarining samaradorligini ko‘rsatadigan asosiy ko‘rsatkichdir.