|
Лаборатория mashgúlotining texnologiyasi
Vaqti – 2 soat
|
Talabalar soni: 14-45 nafar
|
O’quv mashgúlotining shakli
|
Axborot, vizual маълумот
|
Mashgúlotning rejasi
|
Гаплар таснифи
Sodda va qo’shma gaplar
Ifoda maqsadiga ko’ra turlari
|
O’quv mashgúlotining maqsadi: gapning grammatik va mazmuniy shakllanishi haqida talabalarga bilim va ko’nikmalarni hosil qilish
|
Pedagogik vazifalar:
- gapларning таснифи haqida bilim berish
|
O’quv faoliyatining natijalari:
Talaba:
-gapларning таснифи haqida talabalar bilimini mustahkamlash
|
O’qitish uslubi va texnikasi
|
лаборатория, hamkorlikda o’qitish texnikasi, yalpi fikriy hujum metodi
|
O’qitish shakli
|
Frontal, guruhlarda.
|
O’qitish vositalari
|
Ma’ruza matni proyektor, grafik oraganayzerlar, kartalar.
|
O’qitish sharoitlari
|
Jihozlangan auditoriya.
|
Mashg’ulotning texnologik kartasi
Bosqichlar,
vaqti
|
Faoliyat mazmuni
|
o’qituvchi
|
talaba
|
Tаyyorgаrlik bosqichi.
(5 daqiqa)
|
Avvalgi darsning so’ngida ma’ruza matni talabalarga beriladi. Sinkveyn texnikasini qo’llagan holda o’qib chiqish tayinlanadi. Guruhlarda o’qitish uchun har bir guruh vaifasi ishlab chiqiladi.
|
Vazifani oladilar va bajaradilar.
|
1-bosqich.
Kirish
(10 daqiqa)
|
1.1. Mavzu maqsad va rejadagi o’quv natijalarini va uni o’tkazish rejasini ma’lum qiladi. Mashg’ulotni o’zaro aloqa usulida o’qitishni e’lon qiladi.
1.2. Talabalarga berilgan vazifani eslatadi. Mazkur mavzudan qanday yangi ma’lumot olganliklarini so’raydi.
1.3. Qanday savol tug’ilganligini bilish uchun, ularni doskaga yozib chiqadi.
|
Eshitadilar, yozib oladilar
Savollarni o’rtaga tashlaydilar.
|
2-bosqich
Asosiy
(55 daqiqa)
|
2.1. Talabalarni kichik guruhlarga ajratadi. Har bir guruh mavzuning ma’lum bir savoli bo’yicha “ekspert” bo’lishini va boshqalarni o’qitishni ma’lum qiladi. Ekspert varaqalari, oq qog’oz (А32) markerlarni taraqatadi. Savollarning mazmunini tushuntiradi. Qaysi materialdan foydalanish mumkinligini tushuntiradi. Ish reglamenti, baholash mezoni bilan tanishtiradi va mashg’ulot boshlanganligini e’lon qiladi. (1,2 ilova).
2.2. Mavzu savollarining jamoa bo’lib muhokamasi va taqdimotini e’lon qiladi.
1) o’zi konsultant-arbitr vazifasini o’taydi;
2) qo’shimcha savollar beradi;
3) har bir savol muhokamasining so’ngida o’zaro baholashni tashkil etib, yakuniy xulosa qiladi va va talabalar e’tiborini masalaning muhim tomonlariga qaratadi.
2.3. talabalar bilimini tekshirish maqsadida mavzu savollariga javob berishni taklif qiladi. Tezkor savol-javob o’tkazadi.
|
2.1.Guruh vazifalarini oladilar va o’qiydilar. Kichik guruhlarda ishlashni boshlaydilar.
2.2. Guruhda javoblarni tayyorlaydi. Ko’rgazmali material tayyorlaydi.
2.3. Guruh yetakchilari yoki a’zolari o’zlarining savollari bo’yicha axborot beradilar. Ko’rgazmali materialdan foydalanadilar va qo’shimcha savollarga javob beradilar.
2.4. Boshqa guruh javoblarini baholaydi, savollar beradi.
|
3-bosqich
Yakuniy
(10 daqiqa)
|
3.1. O’quv faoliyatiga yakin yasaydi. O’zaro o’qitish natijalarini e’lon qiladi. Faol ishtirokchilarni belgilaydi va olingan bilimlarning kelajakdagi ahamiyatini ta’kidlaydi
3.2. Mustaqil ish uchun vazifa beradi: Toshkent iqtisodiy rayoni mehnat resurslarini ta’riflash.
|
Vazifani yozib oladilar.
|
2-ilova
Har bir amaliy mashg’ulot uchun 0,5 dan 3 ballgacha qo’yiladi. Reyting bo’yicha natijalar bahosi:
2.6-3 ball - «a’lo»
2.1-2.5 ball - «yaxshi»
1.5-2- ball - «qoniqarli»
0.5-1 ball - «qoniqarsiz»
3-ilova
Adabiyotlar: A1; A2; A3; Q11; Q15; Q16; Q17; Q49; Q62; Q73; Q83; Q98; Q99; Q100; Q101; Q102.
Mavzu: Sintaktik aloqa vositalari va turlari.
Adabiyotlar:
1. Abdurahmonov G`. O’zbek tili grammatikasi. – Toshkent: O’qituvchi, 1996.
2. Asqarova M. Hozirgi zamon o’zbek tilida qo’shma gaplar. – Toshkent: Fan, 1960 .
3. Rasulov I. Sodda gap sintaksisi. “Hozirgi zamon o`zbek adabiy tili” kursidan metodik ko`rsatmalar va konspektiv kurs. - Toshkent, 1980.
4. Mahmudov H., Nurmonov A. O`zbek tilining nazariy grammatikasi. - Toshkent, 1995.
5. G`ulomov A., Asqarova M. Hozirgi o`zbek adabiy tili. - Toshkent, 1987.
6.Qurbonova M., Sayfullayeva R., va boshq. O`zbek tilining struktural sintaksisi. - Toshkent, 2004.
1-TOPSHIRIQ. Quyidagi nazorat savollari asosida mavzu bo’yicha egallagan bilimlaringizni yodga oling.
Qaysi grammatik vositalar so’zlar orasidagi sintaktik aloqani ta'minlaydi?
Ot + fe'l, fe'l + fe'l, ot + ot, sifat + ot, ravish + fe'l, son + ot aloqasida qaysi grammatik vositalardan foydalanish o’rinli?
Qaysi grammatik vositalar so’z birikmalarini hosil qilishga yordam beradi?
So’z tizmalarini hosil qiluvchi grammatik vositalar qaysiar?
Ko’makchilar qaysi turkumdagi so’zlarning bog’lanishiga yordam beradi?
Sifatlovchi + sifatlanmish munosabatidagi birikuvlar qaysi grammatik vosita yordamida hosil qilinadi?
To’ldiruvchi + to’ldirilmish munosabatidagi birikuvlar qaysi grammatik vositalar yordamida hosil qilinadi?
Hol + hollanmish munosabatidagi birikuvlar qaysi grammatik vositalar yordamida hosil qilinadi?
Predikativ, obyektli, holli, atributiv, relyativ munosabat deganda qanday munosabatlar ko’zda tutiladi?
Qaysi grammatik vositalar sintaktik birliklar orasidagi sinonimiyani shakllantiradi?
So’zlar orasidagi sintaktik aloqani ta'minlovchi qaysi formal-grammatik vositalar nutqda belgili va belgisiz qo’llana oladi?
Qaysi leksik-grammatik vositalar ikkilamchi vazifasida sintaktik aloqani ta'minlashga xizmat qiladi?
Teng aloqa (tenglanish) qanday munosabatni aks ettiradi?
Tobe aloqa (tobelanish) qanday munosabatdagi til birliklari orasida shakllanadi?
Moslashuv usulida hokim va tobe qism qanday munosabatda bo’ladi?
Qanday moslashuvli birikmalarda hokim va tobe qism belgisiz qo’llana oladi?
Boshqaruv usuli deb qanday usulga aytiladi?
Kelishikli va ko’makchili boshqaruv asosida shakllangan qurilmalarning umumiy va xususiy jihatlari qanday farqlanadi?
Bitishuv usulida tobe qism hokim qismga qanday vositalar bilan bog’lanadi?
Bitishuvli birikmalarda hokim va tobe qism qanday o’rinlashadi?
2-TOPSHIRIQ. Matnda qo’llangan sintaktik aloqa vositalarini aniqlab, ularni tavsiflang.
NAMUNA: kunni − -ni so’z o’zgartiruvchi qo’shimcha, tobe aloqaning shakliy ko’rsatkichi, kelishikli boshqaruvni hosil qilishda qo’llangan.
Gulnor uch kunni jahannam azobida o’tkazdi. Onasidan mash'um xabarni eshitgandan boshlab, tinmay yig’ladi, qaynoq ko’z yoshlari bilan yuz-ko’zlarini yuvib, qayg’u alangasida tutaqib yondi, suyaklariga qadar zirqirab og’ridi. Mirzakarimboyga xotin bo’lish uning xayoliga bir lahza kelgan bo’lsa edi.., Gulnor balki bunchalik o’rtanmagan, bunchalik vahimaga, sarosimaga tushmagan bo’lar edi... (Oybek. «Qutlug’ qon»)
3-TOPSHIRIQ. Sintaktik aloqa vositalarini aniqlab, quyidagi jadvalni to’ldiring: kelishiklar, bog’lovchilar, yuklamalar, yuklama-bog’lovchilar, olmoshlar, ohang, tartib, egalik shakllari, nisbat shakllari, shaxs-son qo’shimchalari, kesimlik shakllari.
Do'stlaringiz bilan baham: |
