Hozirgi kompyuterlarni qo’llashda ko’pgina foydalanuvchilar uchun yagona axborot makonini ta’riflovchi tarmoqlarni tashkil etish muhim ahamiyatga EGA

Kompyuter tarmoklariga oid ba’zi bir tashkilotlar.

Xozirda butun dunyoda kuplab kompyuter tarmoklariga ulanmokda. Butun dunyo mikyosida kompyuterlar orkali mulokot bulishi uchun ular bir-birini tushunishi kerak (mutanosibli bulishi kerak). Kompyuterlar mutanosibligini ta’minlash maksadida ITO – International Telecommunication Union (xalkaro telekommunikatsiya uyushmasi) tashkil kilingan. U telefon va ma’lumotlarni uzatish tizimlari nazorat kiluvchi uchta organdan iborat. Bu organ CCITT frantsuz suzlarida Consultatif International de Teagraphique et Telefonique deb ataladi. Ularning asosiy vazifasi telefon, telegraf, ma’lumotlarni uzatish xizmati soxasiga oid taxmin takliflarni ishlab chikadi va takliflar kup xollarda xalkaro andozaga aylanadi.
Xalkaro andozalar ISO - (International Organization and Standardization – Xalkaro tashkilot va andozalash) tomonidan ishlab chikiladi. U uziga dunyodagi 100 dan ortik mamlakatlarni birlashtirgan. Shu jumladan AKShning ANSI, Buyuk Britaniyaning BSI, Germaniyaning DIN tashkilotlarini birlashtiradi.
Yana bir xalkaro tashkilot IEEE (Institute of Electrical and Electronics Engineers-elektr va elektromuxandislik intituti) turli jurnallar chikarishdan tashkari elektron va xisoblash texnikasi buyicha kuplab andozalarni ishlab chikadi. Lokal tarmoklar uchun uning IEEE 82 andozasi asosiy xisoblanadi.

Tarmoklarni ekspluatatsiya kilish jarayoni.

Odatda sifatli kurilgan kompyuter tarmoklari kushimcha ishlarni talab kilmaydi. Uning doimo ishlashi uchun dasturlarni xar xil viruslardan saklash, urnatilgan amaliyot tizimni ishlashini kuzatish, kurilmalarni profilaktik kurikdan utkazib turish etarlidir.
Tarmokdagi jixozlarning buzilishi, fizik nosozliklar kupincha tez bartaraf kilinadi. Chunki bunday xolatlar andozaviy tavsifga ega. Tarmokni kafolatlangan xolda ishlashini ta’minlash uchun avvaldan, xar extimol, zaxirada simlar, tarmok platolari, kurilmalar ulanadigan kismlar olib kuyish foydalidir.
Bu toking ring asosida tashkil kilingan tarmoklardagiga karaganda osonrokdir.
Agar tarmok nosozliklari paydo bulsa, xamda mavjud indikatorlar (kursatuvchilar) bu tugrisida ma’lumot berib turadi. Bunda ishlamaydigan kompyuter indikator yoritgichi yonmaydi. Xuddi shuningdek tarmok adapteri ishlamasa, uning yonidagi yoritkichi yonmaydi.
Koaksial asosida tashkil kilingan lokal kompyuter tarmoklarida simning bir kismi zararlansa, butun tarmok ishdan chikadi. Shuning uchun xam simlarni ishchi xolatda ushlab turish uchun begonalarning bu simlarga tegishi, ular ulangan joylarni uzatish va boshka xolatlardan doimo saklab turish lozim.
Agar kompyuterni tarmokdan uzish lozim bulsa, unda T -simon joyga tegmasdan, simni kompyuterga boruvchi kismini ajratish kerak. Kompyuter tarmogida boshka ishlayotganlarga xalakit bermaslik maksadida u yoki bu nosozlikni bartaraf kilish amalini tez bajarish, iloji bulsa, mutaxassis bilan maslaxatlashib kilish lozim.