Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги ўзбекистон республикаси соғЛИҚНИ

«БОЛАЛАР СТОМАТОЛОГИЯ” ФАНИДАН МОДУЛ ТИЗИМИ 
БУЙИЧА ДАРС ЖАРАЕНИ 
 
Махкамова Ф.Т., Якубова Ф.Х.
 
Ўзбекистон Республикасида миллий кадрлар тайёрлаш тизимида 
тиббиёт ва стоматология соҳасидаги мутахассисларни касбий тайёрлаш 
йўналиши 
ҳамда 
мутахассисларнинг 
умумтаълим 
даражасини 
шакллантиришнинг муҳим элементи сифатида қаралади. Ҳозирги кунда 
олий таълим муассасаларида талабаларни модул тизими бўйича ўқитиш 
қўлланилиб келмоқда. 
Модул – бу нафақат билим, амалий кўникмалар йиғмаси бўлмасдан, 
балки муаммони тизимли ҳал қилиш кўрсаткичи бўлиб, тугалланган ўқув 
ахборот манбаидир. 
Модул тизими ўқитиш самарадорлигини оширувчи инновацион ғоя 
бўлиб, бошқа таълим усулларидан фарқли равишда таълимнинг мақсад, 
мазмун, шакл ва услублари, ўқитувчи ва талаба ўзаро фаолиятининг 
боғлиқлиги ётади. Модул тизимининг методологик асослари таълим 
психологияси, педагогика, таълимга тизимли қараш ва ўқитишни 
режалаштиришдир. Тизимли ўқитишга турли хил қарашлар мавжуд. 
Модулнинг информацион (яъни назарий қисми) ва ўқув профессионал 
қисми (фаолият қисми) мавжуд. Биринчи қисмнинг вазифаси – назарий 
билимни шакллантириш, иккинчиси – олинган билимлар асосида моҳир 
кўникмалар ҳосил қилиш. Тиббиёт олийгоҳларида модул тизимидаги 
ўқитишнинг масофавий ўқитиш тури киритилмоқда. Талаба учун бу тизим 
керакли маълумотларни ўз ичига қамраб олади: мавзу бўйича ўқув 
материали, вазифа, ҳолат масалалари, тестлар, презинтацияларни киритиш 
мумкин.
ТошПТИ Болалар стоматологияси курсида педиатрия факультети 7-
курс талабаларига “Стоматология фани. Стоматология беморларни 
текшириш усуллари, тишларнинг чиқиш муддатлари ” мавзуи бўйича 
модул яратилган. Бу модулнинг мақсад ва вазифалари ишлаб чиқарилган. 
Модулнинг мақсади стоматологик беморларни текшириш усулларни 
амалиётда қўллай оладиган ва стоматологик касалликларнинг белгиларни 
эрта аниқлаб, мутахассисга йўналтира оладиган УАШ шифокорини 
тайёрлашдир. Модул ўз ичига ахборот манбаини, амалий кўникмалар 
манбаини ва назорат манбаини ўз ичига олгандир. Ахборот манбаи шу 
мавзу бўйича назарий қисм, презентациялардан ташкил топган. Амалий 
кўникмалар манбаи талабаларни беморлар билан бевосита ишлашга 

---

339 
ўргатади, беморни ўз кўзлари билан кўриб, бемор тўғрисидаги маълумотни 
субъектив ва объектив текшириш усулларини қўллаб, касаллик 
тўғрисидаги маълумотларни йиғишни ўрганади. Бу эса уларни келажакда 
малакали мутахассис бўлиши учун жуда муҳимдир. Назорат манбаи талаба 
йиғган билимларни аниқлаш учун педагог ва талаба орасидаги ўзаро 
мулоқотини бошқаришдан иборатдир. Модул тизимида баҳолаш рейтинг 
назорат орқали ўтказилади ва предмет бўйича якуний баҳолашда ҳисобга 
олинади.
Модул тизимида билим олинганда талабада маълум муддат мустақил 
ишлашни талаб қилади. Бу эса талабада лойиҳалаштириш, режалаштириш, 
ташкиллаштириш, 
ўзини 
бошқариш, 
баҳолаш 
хусусиятларини 
шакллантиради. Талабага эркин фаолият кўрсатиш имконини очиб беради. 
Кўриниб турибдики, модул тизими таълим беришнинг ҳамма босқичларни 
ўз ичига олиб, бунда таълимнинг тадқиқотчилик ҳамда талабанинг ўз 
устида ишлашида етакчи рол ўйнайди. Ўқитишнинг бу усулини 
талабаларнинг фикрлаш қобилиятини фаоллаштиради, назарий ғояларини 
чуқурроқ англашга ёрдамлашади. Бу эса талабаларнинг ўзларида тиббиёт 
ходимлари учун зарур бўлган ҳозиржавоблик, тўғри ва аниқ йўналиш ва 
муаммоларнинг ечимини белгилаш каби хислатларни ривожлантиришга 
ишонч ҳосил қилади. Ўқитишнинг модул усули педагогдан маҳоратни 
талабаларнинг билим олишларда билимга қизиқишини ўқув жараёнининг 
самарадорлигини оширади.