Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги ўзбекистон республикаси қурилиш вазирлиги

Dasturlash tillaridan foydalanib
shaharlarning kelajakdagi aholi sonini aniqlash. 
Elmuradov B.E. (SamDAQIkattao’qituvchi) 
HaydarovSh.Z.(SamDAQIShTXva AY magistranti) 
 
Shaharni loyihalashda rejaviy me’yorni qabul qilish uchun avvalo uning 
aholisi sonini aniqlash kerak. Yangi aholi joyini tashkil qilish yoki mavjud bo’lgan 

---

206 
shahar yoki pasyolkalarni rivojlantirish uchun xizmat qiladigan omillar 
shahar 
hosil qiluvchi omillar
deyiladi. 
Shaharni kelajakdagi aholi sonini hisoblashnining bir necha usullari 
mavjud; 
-statistik ekstrapolatsiya 
-hududning chegaraviy –demografik sig’imi 
-turli yoshlardagi aholi guruhlarini o’zgarishi 
-energo ishlab chiqarish sikllari 
-mehnat balansi 
Shahar tashkil qiluvchi guruhlarga quyidagila rkiradi ;
barcha sanoat va 
qishloq xo’jaligi tashkilotlari, yengil,oziq-ovqat va mahalliy sanoat tashkilotlari 
ham dam oddiy-texnikta’minotomborlari va bazalari;
-tashqi transport korxonalari, tashkilotlari va inshootlari ; 
-qurilish 
-montajtashkilotlari ; 
-ilmiy-tadqiqodvaloyihatashkilotlari ; 
shaharlararo 
ahamiyatga ega bo’lgan davolash sog’lomlashtirish tashkilotlari. 
Aholiga xizmat ko’rsatish guruhlarini quyidagilar tash kiletadi; 
 
-bolalarning maktabgacha bo’lgan tashkilotlarida; 
-maktablarda 
-madaniyat va san’at tashkilotlarida;
-sog’liqni saqlash tashkilotlarida; 
-jismoniy tarbiyava sport;
-savdo, umumiy ovqatlanish va maishiy xizmat ko’rsatish tashkilotlarida;
-boshqaruv, moliya, aloqavaturar joy kommunaltashkilotlarida.
Aholining sonini aniqlashda asos bo’lib shahar tashkiliy asos guruh xizmat 
qiladi.Shaharning kattaligiga qarab bu guruh aholining umumiy sonida turli 
ulushga ega.