«veterinariya» ixtisosligi bo’yicha oliy o’quv yurtlari uchun qo’llanma

Aerozoloterapiya
ko’pchilik nafas tizimi kasalliklarini guruh 
usulida davolash va oldini olishning samarali usullaridan biri 
hisoblanadi. Bu usulning afzallik tomoni shundan iboratki nafas xavosi 
bilan aralashgan dorilar to’g’ridan to’g’ri o’pka va alveolalargacha 
boradi, balg’am suyuq holga kelib uning tashqariga ajralishi
yengillashadi, dorilar tejaladi va veterinariya xodimlarining ishi 
yengillashadi. 
Aerozoloterapiyada bitta buzoqqa 1,5-2 m
3
hajmda joy ajratiladi. 
Kichik hajmdagi (10-20 m
3
) aerozol kameralar antibiotik va 
sulfanilamidlar, katta razmerli (50-100 m
3
) kameralar esa boshqa 
antibakterial pereparatlar bilan aerozoloterapiya o’tkazish va boshqa 
profilaktik tadbirlar uchun ishlatiladi. Dori eritmalari SAG-1, SAG-2, 
VAU-1, DAG-1, DAG-2 kabi aerozol generatorlari yordamida 
purkaladi. SAG-2 yerdan 1-1,5 m balandlikka o’rnatilib, 50 m
3
hajmga 
mo’ljallanadi. 
Aerozoloterapiya uchun antibiotiklar 400-500 ming TB/m
3
, 
sulfanilamidlar 0,5 g/m
3
, novarsenolning 1%-li eritmasi 5 ml
3
, 
skipidarning 10 % li eritmasi 5 ml
3
, sut kislotasi 0,5 g
3
, yodinol 2 ml
3
, 
Kadыkovning kamforali eritmasi 15 ml
3
, yodtrietilenglikol suv bilan 
1:1 nisbatda aralashtirilib 0,3-0,5 ml
3
miqdorida ishlatiladi. Dorilar 

---

57 
distillangan suv yoki 1 foizli novakain eritmasida eritiladi. Davolash 
seansi 50-60 daqiqa. Kuniga 2-3 seans o’tkaziladi. Davolash kursi 7-15 
kungacha davom etadi. Eritmaning stabilligini ta’minlash, uning ta’sir 
muddatini uzaytirish va nafas yo’llari shilliq pardasining qitiqlanishini 
kamaytirish maqsadida suyuqlik hajmining 10-20 foyizi hisobida 
gliserin yog’i aralashtiriladi.
Dorilarning antimikrob ta’sirini kuchaytirish, patologik uchoqning 
so’rilib ketishni tezlashtirish uchun ASD-2 preparatining 10%-li foizli (5 
ml/m
3
), kaliy yodidning 5%-li (10 ml/m
3
) xloramin B preparatining 5%-
li (3 ml/m
3
) eritmalari, balg’am kuchirish maqsadida esa skipidar moyi 
(2-3 ml/m
3
), tripsinning 0,3 foyizli eritmasi (1 ml/m
3
) qo’llaniladi. 
Aerozoloterapiya o’tkazishdan oldin aerozol xonalari 4%-li kaliy 
permanganat eritmasi (30-50 ml/m
3
) yoki 6%-li vodorod peroksid 
eritmasi (70-80 ml/m
3
) bilan 10-15 daqiqa davomida ishlanib, «qoldiq» 
antibiotiklar inaktivasiya qilinadi. Aerozoloterapiya seansidan keyin 
kamera mexanik tozalanadi va joriy dezinfeksiya qilinadi. Aerozol 
kamerada kanalizasiya ishlab turishi kerak.