Tovarlarning raqobatbardoshligini baholashga uslubiy yondashuvlar

B_jk – iste'molchilar nuqtai nazaridan j markaning k xususiyatini baholash;
r – r =1 da doimiy, r =2 da – kamayib boruvchi chegaraviy nafni bildiradigan parametr;
I_k – k xususiyatning iste'molchilar nuqtai nazaridan ideal qiymati. Ushbu formulaning ma'nosi: mahsulotning ideal nuqtadan uzoqligi kamroq bo'lsa, ushbu mahsulotni boshqasiga nisbatan tanlash kerak.
Usulning afzalliklari shundaki, u iste'molchi nuqtai nazaridan ideal mahsulot haqida tasavvur beradi. Tovarlarning raqobatbardoshligi ushbu baholashning ideal qiymatdan chetga og’ishi qiymati bilan belgilanadi.
Savdo darajasiga qarab raqobatbardoshlikni baholash.
«Tovar raqobatbardoshligi» va «tovar raqobatbardoshligi darajasi» tushunchalarining turli talqinlari mavjud.
Tovarlarning raqobatbardoshligi darajasi - bu ko’rilayotgan davrda muayyan bozorlarda raqobatchilarga qarshi turish qobiliyatining nisbiy tavsifini beruvchi ko'rsatkichdir. Uni ishlab chiqaruvchi va raqobatchilarning ishlab chiqarish va sotish faoliyatining samaradorligi mezonlarini taqqoslash yo'li bilan aniqlanishi mumkin.
Tovarning raqobatbardoshligi - bu uning xususiyati, raqobatbardoshlik darajasi esa ushbu xususiyatning ko’rsatkichi bo;lib, mahsulotning raqobatchilarning mahsulotlariga taqqoslaganda ko’rilayotgan davrda muayyan bozor talablarini qondirish qobiliyatini nisbiy tavsiflaydi.
Raqobatbardoshlik bozorda tovarni o’xshash tovarlardan ajratib turadigan asosiy texnik-iqtisodiy, sifat va qiymat ko’rsatkichlarining majmui bilan baholanadi.
Bu yerda raqobatbardoshlik darajasi - tovarlarning nisbiy xarakteristikasi bo’lib, bu bozorda uni o'xshash mahsulotga nisbatan afzal ko’rish darajasini ifodalaydi.
Bunday holda, raqobatbardoshlik mezoni bo’lib raqobatchiga nisbatan baholanadigan tovar savdosining nisbiy ulushi B_0i bo'lishi mumkin:
Bu yerda,
M₀ – ma'lum bir davrda ushbu mahsulotni sotish hajmi;