Toshkent yangiyul poligraph service

Ko‘pchilik zavodlarda xomashyo sifatida mergel deb ataluvchi tog‘ jinsi ishlatiladi (mergel — ohaktoshlaming mayda zarrachalari bilan tuproq minerallar zarrachalarining taxminan 3:1 nisbatdagi tabiiy aralashmasidan iborat mineraldir). Shaxtaga domna pechlarining shakllari va changlari ko‘miryoki slanes kullari, pirit kuyundilari qo‘shiladi.

Portlandsement ishlab chiqarish ikki usulda, quruq va xo‘l usulda amalga oshiriladi. Bu usul keng tarqalgan va iqtisodiy jihatdan samarali va mahsuldorligi yuqori usuldir. Bu usulda shixta tarkibiga kiruvchi barcha moddalar maydalanib aralashtiriladi, so'ngra sharchali maydalagichlarda suv ichida kukun holiga keltiriladi va suv bilan aralashib shlam-quyuq suspenziya hosil bo‘ladi, shlam (tarkibida 35-40 % suv saqlaydi) bir jinsli massa emas, shuning uchun u nasoslar yordamida katta basseyinga olinadi va u yerda siqilgan havo bilan yaxshilab aralashtiriladi, kimyoviy tarkibida aniqlanadi.

Shundan keyin u yerda aylanuvchi pechga, kuydirish uchun olinadi. Pech (39-rasm ) uzunligi 185 m diametri 5 m gacha bo‘lgan po‘lat baraban(l)dan iborat bo‘lib, 2—5° qiya holda o‘matilgan, shixta barabanning baland qismidan past qismiga o‘zi oqib keladi, uning ichi shomot va xromomag-nezitli g‘isht bilan qoplangan. Barabanga po‘lat xalqalar-belbog‘lar (2) kiygizilgan, belbog‘lar tayanch gildirakchalaiga (3) o‘matilgan, uning yordamida hamda tishli-g‘ildirak (shestema) (5) va elektromotor (4) yordamida baraban aylanadi (bir daqiqada 0,5—1,2 marta).

Shlam ta’minlagich (6) yordamida uzluksiz pechga solinib turiladi va u yerda yoqilg‘ining (ko‘mir, gaz, suyuq yoqilg'ilar) yonishidan hosil bo‘lagan va qarama-qarshi oqim prinsipida keladigan issiq gaz oqimida qiziydi. Eng awal (100—120°C da) shlamdan suv bug‘lanib ketadi, so‘ngra tuproq minerallari suv ajratib parchalanadi. U harakat qilib pastga tushgan sayin (650—1000°C da) ohaktosh parchalanib CaO ning kukunini hosil qiladi, so'ngra 1200- 1300°C da hosil bo‘lgan kalsiy oksidi Si0₂ Al₂0₃.Fe₂0₃ lari bilan birikib, sun’iy minerallarga aylanadi.