Toshkent moliya instituti "bank ishi" kafedrasi "bank ishi"

 
4-rasm. Depozitlarning turkumlanishi
33
 
 
O‘zbekiston Respublikasidagi depozitlarning turlari: 
1) talab qilib olingunga depozitlar; 
2) jamg‘arma depozitlari; 
3) muddatli depozitlar; 
4) jamg‘arma (depozitlar) sertifikati; 
5) boshqa depozitlar. 
Talab  qilib  olunguncha  depozitlar  yuridik  va  jismoniy  shaxslarning  kundalik 
maqsadlar uchun xoxlagan vaqtda talab qilib olinguncha xisob varaqlardagi mablag‘laridir. 
Talab qilib olinguncha depozitlar mijozning talabiga ko‘ra shartnomaning oldindan 
kelishilgan  shartlari  asosida  ushbu  mijozning  boshqa  turdagi  depozitlarga  o‘tkazilishi 
mumkin. 
Talab qilvib olinguncha qadar bo‘lgan depozitlarning ijobiy tomonlari: 
-  Mijozlar uchun bunday depozitlar yuqori likvidli mablag‘lar xisoblanadi. 
-  Bunday depozitlarga mablag‘lar mijozlarning xo‘jalik va boshqa operatsiyalarini 
o‘tkazish natijasidan keladigan barcha pul mablag‘lari qo‘yiladi va olinadi. 
Talab  qilib  olinguncha  depozitlarning  salbiy  tomonlari  va  kamchiliklari 
quyidagilardan iborat: 
Bunday  depozitlarga  foizlar  deyarli  to‘lanmaydi  yoki  juda  past  foiz  stavkalari 
to‘lanadi. 
Ushbu depozitlarning o‘ziga xos xususiyatlari: 
-  pul  mablag‘larini  qo‘yib  va  olish,xoxlagan  vaqtda  amalga  oshiriladi,  xamda 
chegaralanmaydi. 
-  xisobvaraq  egasi  bankka  xisobvaraqdagi  foydalanganligi  uchun  debet 
muomalasidan mukofat puli to‘laydi.  
-  bank pul mablag‘laridan foydalangani va saqlagani uchun past foiz to‘laydi yoki 
umuman to‘lamaydi. 
Banklar  tomonidan  jalb  qilingan  muddatli  depozitlar  yuridik  va  jismoniy 
shaxslarning  shartnomada  qat’iy  kelishilgan  muddat  va  unda  ko‘rsatilgan  foizlarni 
to‘lashga  doir  mablag‘laridir.  Muddatli  depozit  xisobvarag‘i  ochilganda  jismoniy 
shaxslarga omonat daftarchalari beriladi. 
                                                           
33
 Муаллиф томонидан тайёрланди. 

---

151 
 
Banklar  depozitlarga  belgilangan  muddat  etib  kelgunga  qadar  muddatli  depozit 
xisob-varaqlaridan  mablag‘larini  olishga  ruxsat  etadilar.  Bunday  xollarda  depozitor 
muddatli depozit xisobvarag‘idan muddatidan oldin mablag‘ olinishi mumkinligini bankka 
oldindan bildirishi lozim.