Toshkent moliya instituti "bank ishi" kafedrasi "bank ishi"

 
Tijorat banklari 
E
m
iten
t 
Vositachi 
Moliyaviy broker 
Investitsion konsultant 
Ishonchli vakil 
Depozitariy 
In
v
esto
r 

---

257 
 
4-rasm. Banklarning qimmatli qog’ozlar bozoridagi faoliyati
62
 
Bizga  ma’lum  hozirgi  kundagi  O’zbekiston  Respublikasidagi  barcha  banklar 
universal banklar hisoblanadi. Bu banklar birgina qimmatli qog’ozlar bo’yicha bir qancha 
operatsiyalarni  bajarishga  qodir.  Shu  bilan  birgalikda  banklar  bir  vaqtning  o’zida  ham 
emitent, ham vositachi, ham investr sifatida moliya bozorida ishtirok etadi. 
 
 
 
5-rasm Banklarning qimmatli qog’ozlar bo’yicha operatsiyalari
63
 
Qayd etib o‘tilganidek ,  qimmatli qog‘ozlar bozorining barcha qatnashchilari orasida 
banklar shu bilan farqlanadiki,  ular bir vaqtning o‘zida fond bozorining qonunchilik bilan 
ruxsat  berilgan  deyarli  barcha  moliyaviy  vositalarida:  aksiya,    obligatsiya,    depozit 
sertifikatlari va veksellarda emitentlar sifatida qatnashishi mumkin. 
Har  bir  bank  emissiya  siyosati  (qimmatli  qog‘ozlarni  chiqarish)  to‘g‘risida  ishlab 
chiqilgan va Bank kengashi tomonidan tasdiqlangan Nizomiga ega bo‘lishi kerak,  unda 
majburiy tartibda quyidagi masalalar aks ettirilgan bo‘lishi lozim: 
1)  bank  emissiya  faoliyatining  strategiyasi  va  maqsadlari  (ustav    kapitalini 
shakllantirish,  likvidlikni qo‘llab-quvvatlash,  qarz mablag‘larini jalb etish); 
2)  bank tomonidan chiqarilishi rejalashtirilayotgan  qimmatli qog‘ozlar turi va xillari,  
emissiya muddatlari; 
3)  qimmatli qog‘ozlar likvidliligi va aylanishini qo‘llab-quvvatlash; 
4) qarz majburiyatlarining o‘z vaqtida to‘lanishini ta’minlash. 
Investitsion va moliyaviy maslahat berish. Banklar ko‘p sonli mijozlariga ega bo‘lib,  
ularga  nafaqat  kredit-hisob-kitob  xizmati  ko‘rsatadi,    balki  ularga  chet  el  sarmoyadorini 
tanlash,  sarmoyadorlarga investitsiya ob’ektlarini tanlash bilan bogliq bo‘lgan investitsion 
konsalting sohasidagi xizmatlar ko‘rsatishni ham amalga oshiradi. Bunda banklar texnik-
                                                           
62
Sh. Z. Abdullayeva «Bankishi» Toshkent «IQTISOD-MOLIYA» 2010yma’lumotlariasosidatayyorlangan 
63
Sh. Z. Abdullayeva «Bankishi» Toshkent «IQTISOD-MOLIYA» 2010yma’lumotlariasosidatayyorlangan