Ta’lim tarbiya va shaxsning rivojlanishi. Shaxs va uning rivojlanishi. O’zbekitsonda Xalq ta’lim tizimi


SHaxs rivojlanishiga ta’sir e’tuvchi omillar



Download 22 Kb.
bet2/6
Sana18.07.2022
Hajmi22 Kb.
#818610
1   2   3   4   5   6
Bog'liq
Ta’lim tarbiya va shaxsning rivojlanishi.

SHaxs rivojlanishiga ta’sir e’tuvchi omillar .
SHaxsning kamolga etishida irsiyat, ijtimoiy muxit xam, ta’lim tarbiya va nixoyat o’zining mutsaqil faoliyati xam muxim axamiyatga e’ga. SHaxs qaysi jamiyatda yashasa, shu jamiyatdagi qonun qoidalarga asosan kamol topadi. SHu jamiyatning moddiy va ma’naviy rivojlanganligi, uning shaklanishiga xar tomonlama ta’sir ko’rsatadi. SHu davlatda texnika, texnologiya, avtomatika, telemexanika, e’lektrlashtirish, gaplashtirish va xakozalar uning ongiga, aqliy va axloqiy rivojlanishiga ta’sir e’tadi.Odam atrof muxitini qancha ko’p bilsa, uning ongi shuncha ko’p o’sadi. Demak shaxsning kamolatga etishtirish jamiyat rivojlanishi bilan chambarchas bog’liq.
Inson kamolatiga insoniyatning ta’siri.
Irsiyat deganda, bolaga ota-onadan va umuman yaqin ajdodlaridan, ya’ni nasldan-naslga o’tadigan biologik xususiyat va o’xshashliklarga aytiladi.16 -asr falsafasida vujudga kelgan premorfizm okimi namoyondalarning fikri- cha odam bolasi xali ona pushtidaligidayok bo’lajak shaxsga xos barcha xususiyat larga e’ga bo’ladi, rivojlanish e’sa ana shu xususiyatlarning mikdoriy borishi- dir.
Amerikalik pedagog va ruxshunos E’.Tordayk fikricha, shaxsning barcha xususiyatlarni, shu jumladan ong va aqliy qobiliyat xam nasldan-naslga utadi, u boshqa organlar kabi tabiatdan berilgan.
D.Dyunning fikricha xaqiqiy tarbiya tashqaridan kiritilmaydi, u odam bilan dunyoga kelgan, tarbiya uni utsiradi.
Nemis ruxshunosi V.Pteren yangi tug’ilgan bola xali inson e’mas deb xisoblaydi, u faqat sut e’mizuvchi xayvondir. YArim yoshdan u maymunga tenglashadi. Ikki yoshda bolaboshlang’ich insonlik xolatiga etadi. (yuradi, gapiradi) 5 yoshda ibtidoiy jamiyat odamlariga mos keladi, o’smirlik davrida urta asr ongini aks e’ttiradi va etuklik yoshidagina (17,18) mavjud jamiyatning madaniy darajasiga mos ong e’gasi bo’ladi. Ba’zi biogenetiklar 13, 10 va xatto 8 yoshdan xam mavjud jamiyatning tulakonli a’zosi bo’la oladi deb xisoblaydi. Avtsraliyalik ruxshunos K. Byuller xatto bolaning axloki jixatidan o’sishini xam irsiyatga boglaydi. Bola xayotning datslabki kunalaridan boshlab o’zini o’rab olgan muxitning ta’siri otsida o’sadi va ulgayadi.
Malumki bola bir qancha tugma xususiyat va intsinktlar bilan tug’iladi. Bu usulni shartsiz refleks deb ataymiz. Ms: och bo’lsa yig’laydi, yorugni sezadi, tovushga qaraydi, issikka va sovukka munosabatini bildiradi. Ammo bu xil xususiyatlar xayvonlarga xam taaluqlidir.
Ayni vaktda bolaga insonlarga xos xususiyat xam irsiyat yo’li bilan tugma utadi. (aqliy va jismoniy mexnat qilish va shu x.) Ammo bo’lar tugma imkoniyatlar bo’lib, ularning rivojlanishi uchun inson bolasi insoniy muxitda, odamlar yashab, ular bilan aloqada bo’lishi kerak. CHunki inson biologik mavjudot sifatidagina e’mas, balki ijtimoiy mavjudot sifatida rivojlanadi va kamolatga etadi. Demak shu yo’l bilan utgan axolining o’sishi kamol topishi uchun aqliy faoliyat, shart sharoit bo’lishi kerak.

Download 22 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish