«tabiatshunoslik» O‘quv fani dasturi - sinf

«TABIATSHUNOSLIK»
O‘QUV FANI DASTURI
3- sinf
(34 soat, haftasiga 1 soatdan)
Kirish (1 soat)
Tabiatshunoslik nimani o'rganadi? Tabiat, tabiat ho-disalari.
Tabiat jismlari va moddalari (10 soat)
Bizni o‘rab turgan havo. Havo tarkibi. Havoning harakati. Shamol. Havoni muhofaza qilish.
Tabiatda suv. Okean va dengiz suvlari, muzliklar, daryo va kodlar, yer osti suvlari.
Suvning xususiyatlari. Suvning isitilganda kengayishi va sovitilganda siqilishi. Suvning uch holati.
Tabiatda suvning aylanishi. Yog‘inlar yogdshi, daryo-larning dengizlarga quyilishi, suvning bugdanishi, bulutning hosil bodishi. Suvni ifloslanishdan muhofaza qilish. Suvni tejab sarflash.
Foydali qazilmalar. Granit. Qum va gil. Kalsitlar va undan olinadigan mahsulotlar. Bo‘r, ohaktosh, mar-martosh. Toshko‘mir, uning xususiyatlari. Toshko‘mirdan olinadigan mahsulotlar. Neft va uning xususiyatlari. Neftdan olinadigan mahsulotlar. Tabiiy gaz va uning xususiyatlari. Tabiiy gazdan xalq xo‘jaligida va kundalik turmushda foydalanish.
O‘simlik va hayvonot olami (17 soat)
Tuproq va uning ahamiyati. Tuproqning tarkibi. Tuproqning hosil bodishi. 0‘simlikning tuproqdan oziq-lanishi.
Atrofimizdagi o‘simliklar. Uyimiz va maktab atrofida o‘sadigan o‘simliklar.
G‘o‘za. G‘o‘zani parvarish qilish. Paxtadan tayyor-lanadigan mahsulotlar.
Donli ekinlar. Bug‘doy, sholi, makkajo‘xori. Donli ekinlarni parvarish qilish va hosilini yig‘ib olish.
Begona o‘tlar. Zarpechak, g‘umay, salomalaykum.
Dala o‘simliklarini begona o‘tlardan tozalash.
Kartoshka. Sabzavot ekinlari. Qulupnay. Kartoshka, piyoz, sabzi, pomidor, karam, qulupnay ekinlarini parvarish qilish va hosilini yig‘ish.
Poliz ekinlari. Tarvuz, qovun, handalak,' bodring, qovoq. Poliz ekinlarini parvarish qilish va hosilini yig‘ish.
Bog‘da yetishtiriladigan mevalar. Olma, o‘rik, nok, shaftoli, olxo‘ri, olvoli (olcha), gilos, behi, tok. Mevali daraxtlarni parvarish qilish va hosilini yig‘ish.
Mevali buta o‘simliklari. Anor, anjir, malina. Buta o‘simliklarini parvarish qilish va hosilini yig‘ish.
Mevali o‘t o‘simliklari. Qulupnay, maymunjon. Mevali o‘t o‘simliklarini parvarish qilish va hosilini yig‘ish.
Manzarali o‘simliklar. Chinor, shum tol, terak, majnuntol, ligistum. Manzarali o‘simliklarning aha-miyati, ularni ko‘paytirish va parvarish qilish.
Maktab gulzori. Gulzor o‘simliklari. Xrizontema, chinnigul, marmarak, shoyigul, rayhon. Gulzor o‘simlik-larini ko‘paytirish va parvarish qilish.
Dorivor o‘simliklar. Ularning shifobaxshlik xususiyatlari.
Tut daraxti, uni parvarish qilish. Ipak qurti, uni boqish. Pilla yig‘im-terimi. Pilladan ipak olish.
Hayvonlar hayoti. Tug‘ilishi, oziqlanishi, rivojlanishi, ko‘payishi, oTishi (nobud bo‘lishi). Oziq zanjiri.
Hayvonot olamining xilma-xilligi. Hasharotlar, baliqlar, baqa va qurbaqa, qushlar, parrandalar, uy hayvonlari, yovvoyi hayvonlar.