Sportda matematika

Uchlamchi nerv
– adashgan nerv bo‘lib, kalla suyagi bo‘shligida uning sezuvchi qismi yarim 
oysimon tugun xosil qiladi va bu tugunda uchta yirik shoxlar chiqadi. 
I
shoxi sezuvchi nervlar bo‘lib, ko‘z kosasi nervi va undan tarmoqlanib ketgan peshona nervi 
xisoblanadi. Bu nervlar ko‘z kosasini va peshona terisini nerv bilan ta’minlaydi. 
II
shoxi yuqorigi jag nervi tashkil etadi, yuqorigi jag atrofini, yuqorigi tishlar va milkni, burun 
bo‘shligining shilliq pardasini nerv bilan ta’minlaydi. 
II
shox xam sezuvchi nerv xisoblanadi.
III 
shox – pastki jag nervi – cho‘zinchoq teshik orqali kalla suyagi asosining tashqi tomoniga 
yo‘naladi. Pastki jag nervidan pastki alveolyar nervi va engak nervlari tarmoqlanib ketadi va pastki 
jagni, pastki tishlarni, milkni, tilning shilliq pardasini, so‘lak bezlarini va chakka atrofi terisini nerv 
bilan ta’minlaydi.

105
Bosh miya nervlari (rasm 1) 
 
Yqz nervi
– kalla suyagidan bigizsimon so‘rgichsimon o‘simtalar o‘rtasidagi teshik orkali chikadi 
va quloq oldidagi so‘lak bezining ichiga kiradi va u erda uning tarmoklari xamma mimika 
muskullarini va buyinning teri osti muskulini nerv bilan ta’minlaydi. YUzda yuz nervining 
tarmoklari tashki kulok teshigidan chakka soxasida, ko‘z burchagiga, burun asosiga, ogiz 
burchagiga va pastki jag kirrasiga proeksiyalanadi.
Adashgan nerv
–
bo‘yinturuk teshigi orkali kalla suyagidan chikib ketadi. Bo‘yinning yukorigi 
kismida ichki bo‘yinturuk pastki kismida esa ichki bo‘yinturuk vena bilan tashki uyku arteriya 
orasida joylashadi. Ko‘krak kafasida chap va o‘ng adashgan nervlar kizilo‘ngach bilan birgalikda, 
so‘ng u bilan birga diafragmadan o‘tib korin bo‘shligiga kiradi. Korin bo‘shligida nerv me’daning 
oldingi yuzasida tarmoklanadi; o‘ng nervi esa orka yuzasida. Adashgan nervning tarmoklari korin 
osti chigalga yo‘naladi va u erdan esa korin bo‘shligida joylashgan a’zolarni nerv bilan ta’minlaydi. 
105