Sportda matematika

Bo‘yin chigali
– yukorigi 4 ta bo‘yin nervlarning oldingi shoxlaridan xosil bo‘ladi va bo‘yinning 
ichki muskullarida joylashadi. Bo‘yin chigaldan sezuvchi va xarakatlantiruvchi nerv tolalari 
chikadi. Sezuvchi nervlariga kulokning katta nervi, ensaning kichik nervi, bo‘yinning ko‘ndalang 
nervi, o‘mrov ustki nervlari kiradi. 
Kulokning katta nervi
– to‘sh-o‘mrov-so‘rgichsimon muskulning tagidan chikadi va kulok suprasi 
tomon ko‘tarilgan shu soxani nerv bilan ta’minlaydi. 
 

104
Orqa miya nervlari va shoxlari (rasm 1) 
 
 
 
Ensaning kichik nervi
– quloq suprasining lateral tomonidan o‘tib, ensa soxasining terisini va 
so‘rgichsimon o‘simta soxasi terisini nerv bilan ta’minlaydi. 
Bo‘yinning ko‘ndalang nervi
– bo‘yinning oldingi va tashqi yuzalaridagi terini nerv bilan 
ta’minlaydi. 
O‘mrov usti nervlari
–
ko‘krakning katta muskuli bilan deltasimon muskul orasidagi terini nerv 
bilan ta’minlaydi. 
Bo‘yin chigalidan muxim axamiyatga ega bo‘lgan va tarkibi jixatdan aralash bo‘lgan diafragma 
nervi xam chiqadi. 
Diafragma nervining
proeksiyasi oldingi narvonsimon muskulning oldingi yuzasiga to‘gri keladi. 
So‘ng bu nerv ko‘krak qafasining yuqorigi teshigi orqali ko‘krak bo‘shligiga kiradi, plevra bilan 
perikard o‘rtasidan o‘tib diafragmaga etib boradi va u erda tarmoqlanadi. 
Nixoyat bo‘yin chigalining xaraktlantiruvchi nervlari bo‘yinning oldingi vachukur muskullarini va 
osti suyagi tagidagi barcha muskullarni nerv tolalari bilan ta’minlaydi. 
Elka chigali
xosil bo‘lishda bo‘yinning pastki to‘rtta orqa miya nervlarining oldingi shoxlari va 
ko‘krakning birinchi orqa miya nervi oldingi shoxi ishtirok etadi. Elka chigali o‘rov ustki, o‘mrov 
ostki va ko‘ltik osti chuqurchalarida, narvonsimon muskullar o‘rtasidagi oraliqda yotadi. Elka 
chigali 3 ta yo‘gon boglam xolida qo‘ltiq osti arteriyaatrofida joylashgan. Elka chigalini 
joylashuvini oson ajratish uchun o‘mrov suyagini olish mumkin. O‘mrov suyagi elka chigalini 
104