Sh. Sh. Shodmonov, U. V. G'Ofurov iqtisodiyot nazariyasi o'zbekiston Respublikasi Oliy va o'rta maxsus ta'lim vazirligi tomonidan darslik sifatida tavsiya etilgan Toshkent «iqtisod-moliya»

Bozor iqtisodiyoti — bu tovar ishlab chiqarish, ayirboshlash va pul muomalasi qonun-qoidalari asosida tashkil etiladigan va boshqariladi- gan iqtisodiy tizimdir. Bunday iqtisodiyot erkin tovar-pul munosabat- lariga asoslanib, uning negizida tovar va pulning turli shakllardagi ha- rakati yotadi, u iqtisodiy monopolizmni inkor etadi. Ayrim adabiyot- larda bozor iqtisodiyoti — bozor xo'jaligi subyektlari iqtisodiy xatti- harakatlarining erkin, mustaqil ravishda yuz berishi va ularning tovar- pul mexanizmi orqali bir-biriga bogianib muvofiqlashuvi deb baho beriladi. Bozor iqtisodiyotida bozor aloqalari butun tizimni, uning barcha bosqichlari — ishlab chiqarish, ayirboshlash, taqsimlash va iste'mol jarayoularini hamda iqtisodiy munosabatlarning barcha subyektlarini qam- rab oladi. Shuni ham e'tiborda tutish kerakki, hozirgi sharoitda o'rtacha rivojlangan iqtisodiyotda 24 mln.dan ortiq turdagi tovarlar mavjud boiib, har yili ularning 1/10 qismi yangilanib turadi. Bunday sharoitda bozor- ning ishtirokisiz tovar turlari va hajmi bo'yicha talab va taklifni tartibga solishni tasawur ham qilib bo'lmaydi. Bu esa bozorning vazifasini hech qanday markazlashtirilgan rejalashtirish idoralari muvaffaqiyatli bajara olmasligining yaqqol dalilidir. Bozor iqtisodiyoti esa eng samarali va muammolarni tezlik bilan hal eta oluvchi ijtimoiy-iqtisodiy tizim hisob­lanadi.
Bozor iqtisodiyoti subyektlari tarkibiga tadbirkorlar ham, o'z meh- natini sotuvchi ishchilar ham, pirovard iste'molchilar, ssuda kapitali egalari va qimmatli qog'ozlar egalari ham kiradi. Odatda, bozor xo'jaligining barcha asosiy subyektlari uchta guruhga boiinadi: uy xo'jaliklari, korxonalar (tadbirkorlik sektori) va davlat sektori.
Uy xo'jaliklari - iqtisodiyotning iste'mol sohasida faoliyat ko'rsatuvchi asosiy tarkibiy birlik. Uy xo'jaliklari doirasida moddiy islilab chiqarish va xizmat ko'rsatish sohalarida yaratilgan tovar va xizmatlar iste'mol qilinadi. Bozor iqtisodiyotida uy xo'jaliklari mulk egasi hamda ishlab chiqarish oinillarini yetkazib beruvchilar hisoblanadi. Iqtisodiy resurslarni sotishdan olingan pul daromadlari shaxsiy ehtiyojni qondi­rish uchun sarflanadi.