Sana Mavzu

VI.Uyga vazifa: 6 – 7 – misol va masala.
Sana_____________________
Mavzu: Rim raqamlari 1 - 7 – misol va masalalar
Darsning maqsadi: ta`limiy: O'quvchilarda rim raqami haqida tushun-chalar hosil qilish, uning o'qilishi va yozilishi bo'yicha bilim, ko'nikma va malakalarni shakllantirish. F.k.1 rim raqamlarini o‘qiy oladi, yoza oladi, taniydi va foydalana oladi; burchaklarning asosiy turlarini (to‘g‘ri, o‘tkir, o‘tmas burchaklar) tasavvur qila oladi, solishtiradi va tasvirlay oladi.Tarbiyaviy:Yurt tinchligi, xalq farovonligi, millatlararo totuvlik, diniy bag’rikenglik tushunchalarining mazmunini tushuntirish. T.k.3. o‘qituvchi bilan birgalikda yo‘l qo‘yilgan xato va noaniqliklarni topa olish, ularni tuzata olish; T.k.4 boshqalar fikrini tinglab, tushuna olish, agar bu fikrni noto‘g‘ri deb hisoblasa, o‘z fikrini himoya qila olish; atrofdagilar bilan o‘zaro muloqot chog‘ida odob-axloq qoidalariga rioya qila olish va guruhda ishlay olish; Rivojlantiruvchi:Yangi dars texnologiyalari orqali o’quvchilardagi fikriy bog’liqlikni, mantiq va xotiraning rivojlanishiga imkoniyat yaratish, qandaydir muammoni hal qilishda o’z fikrini ochiq va erkin ifodalash mahoratini shakllantirish. F.k.2. o‘rganilgan matematik tushunchalar, faktlar va algoritmlarni o‘quv vaziyatlarda qo‘llay oladi va yangi bilimlar hosil qila oladi;
Darsning turi:Yangi bilim beruvchi:
Darsning metodi: Suhbat, mustaqil ishlash, bahs - munozara.
Darsning jihozi: Darslik, chizg'ich, mavzuga doir plakatlar.
Darsning borishi:
I. Tashkiliy qism: a) Salomlashish; b) navbatchining axboroti; s) sinf tozaligini nazorat qilish.
II. O`tgan darsda berilgan topshiriqni so`rab , o`quvchilar bilimini baholash.
Uy vazifasini tekshirish, og'zaki so'rov, doskada va mustaqil ravishda misol, masalalarni yechish. Uy vazifalarining bajarilishi, doskada yoki mustaqil ravishda misol, masalalarni yechishlariga qarab o'quvchilar baholanadi.
III.Yangi mavzuning bayoni: Rim raqamlari

Qadimgi Rimda I = 1, V = 5, X = 10, L = 50, C = 100, D = 500, M = 1000 ko‘rinishidagi raqamlardan foydalanilgan. Bu raqamlar rim raqamlari deyiladi. Kichik rim raqami katta raqamdan o‘ngda yozilsa, ular qo‘shiladi. Masalan: VI = 5+1 = 6, XII = 10+2 = 12, CXV = 100+10+5 = 115. Agar chapda yozilsa, ayiriladi: IV = 5–1 = 4, IX = 10–1 = 9, XC = 100–10 = 90. Bir xil raqamlar 3 martadan ko‘p ketma-ket yozilishi mumkin emas. Rim raqamlari yordamida yozilgan eng katta son: 3999 (MMMCMXCIX).

1-misol. Rim raqamlari qaysi ketma-ketlikda yozilishidan qat’i nazar bir xil qiymatga ega. Masalan: XXX yozuvida har bir X belgisi 10 ga teng. Shuning uchun rim raqamlari qaysi sistemaga misol bo‘la oladi, pozitsionmi yoki nopozitsionmi?