Ravshan rajabov jahon sivilizatsiyalari tarixi

1 4

---

Jah o n  s iv iliz a ts iy a la r i ta r ix i
IJTIMOIY O N G
 
(M A N A V IY  D U N Y O S I)
 
fan  m adaniyat ta’lim   mafkura din
IJTIM O IY-SIYOSIY M U N O SA B A T L A R
 
Ijtim oiy  m illiy  siy o siy   davlat huquqiy
ISH L A B   C H IQ A R ISH N IN G   IQ TISO D IY  U SU L I
 
takror  ishlab chiqarish m ulkchilik
 
ayirboshlash taqsim ot iqtisodiy tuzilish  shakllari
 
boshqaruv
ISH L A B   C H IQ A R ISH N IN G  TEX N O L O G IK  U SU L I
 
m ehnat energiya m ehnat tabiiy texn ologiyalar ishlab
 
chiqarishning vositalari  manbalari  predmetlari  resurslar
 
tashkilotlari
O D A M ,  O ILA ,  X A L Q , A H OLI
 
ehtiyojlar qobiliyatlar bilim  malaka k o ‘nikm a manfaatlar (istak)  iroda
2 
- 
tasvir. Sivilizatsiya piramidasi (jamiyatning tuzilishi)
Birinchidan,  ijtim oiy-iqtisodiy  form atsiya  tushunchasi  asosida 
m a’naviylik  ustidan  m oddiylikning  ustuvorligi  g ‘oyasi  yotadi.  B izning 
yondashuvim iz inson primati,  uning ehtiyojlari,  bilimi, uquvi, m adaniya- 
li,  mafkurasi  barchasini  um um lashtiradigan  so ‘z  ko‘pincha  ijtimoiy  ong 
di'b aytildi  va u insonni  tabiat dunyosidan farq qildi. Albatta, odam  o ‘zini 
n 'la b   luradigan  dunyodan  ajralishi  m um kin  emas  (uning  asosiy  unsuri 
in si 
>11
 o ‘/in in g  ehtiyojlari va qobiliyatlari, bilimi va uquvi, xohishi va  iro- 
dii.si  bilan).  Tarixiy  progressning  belgilovchi  om illaridan  biri,  m a’naviy 
dunyoning  dinam ikasi  bilan  bir qatorda  ishlab chiqarish  kuchlarining  ri­
vojlanishi  boMadi.
Ikkinchidan,  ijtimoiy  -   besh  bosqich  chizmasi  iqtisodiy  form atsi- 
yalarning  almashinuvi  qat’iy  qilib  q o ‘yildi.  U  m am lakat  va  xalqlam ing 
(aqdirini o 'z ig a xosligi, tarixiy progressning murakkab qaram a-qarshi  rit- 
miui qolih qolgan sxem a doirasida joylashtirishga urindi. Shu bilan birga, 
Inrixning  boshlanishi  boMgan  ibtidoiy jam o a  davri  noaniq,  uzun  boMdi. 
Inrix  arafasidagi  va  insoniyat tarixining birinchi  bosqichlaridagi  sifat ji- 
Imtidan  turli  bosqichlar  nazarga  olinmadi.  Yaqingacha  so ‘nggi  kom m u- 
niNlik  lorinatsiya o ‘z mohiyati bilan tarixning nihoyasini bildirar edi.