To'rtinchi IQ sur'atlar, o'lchovlar va tizimli o'zgarishlarda noyobdir. O'zgarishlar barcha yo'nalishlarda ro'y beradi va ularning tezligi doimiy ravishda oshib boradi. Raqamlilashtirish va tarmoqni o'zgartirish motoridir. Ular haqiqiy va virtual olamlarni birlashtirishga imkon berdi. Natijada, tabiat qonunlariga zid bo'lmagan har bir narsa mumkin bo'lgan narsaga aylandi.
Katta yutuqlar uchta yo'nalishda bo'ladi. Megatrendlardan biri bu jismoniy dunyodagi o'zgarishlar. Uchuvchisiz transport vositalari quruqlikda, havoda va suvda harakatlanayotgan odamlar va tovarlarni samaraliroq qiladi. 3D bosib chiqarish inson a'zolariga qadar har qanday narsalarni yaratishga imkon beradi. Yangi materiallar qayta ishlash muammosini hal qiladi. Insonning robot bilan o'zaro ta'siri har kuni bo'ladi.
IT texnologiyasi yana bir global tendentsiya. Internet narsalari aktivlarni masofadan turib kuzatishga va resurslardan yanada samarali foydalanishga imkon beradi. Odamlar blockchain-dan foydalanib, har qanday qiymatlarni almashish imkoniyatiga ega bo‘ladi, holbuki boshqaruv tomoni talab qilinmaydi. Platforma texnologiyasi xaridor va sotuvchilarni birlashtiradi.
Belgilangan belgilarni olish uchun shaxsiy tibbiyot, epigenetik dorilar, organlarni transplantatsiya qilish, organizmlarni genlar darajasida modifikatsiya qilish kelajakda tibbiyotda, biotexnologiyada bo'ladigan yangiliklarning bir nechta namunasidir. Bugungi kunda fandagi asosiy cheklashlar muhandislikdan ko'ra ko'proq huquqiy va axloqiy rejaga ega.
Har qanday texnologiya hayotni yaxshilaydi va uni yanada yomonlashtiradi. Platforma effekti tufayli qadriyatlar oz sonli odamlarning qo'lida bo'lishi mumkin. Avtomatlashtirish odamlarni kasblarni o'zgartirishga majbur qiladi. To'rtinchi IR tengsizlikni kuchaytirishi mumkin, bu esa jamiyatda keskinlikni keltirib chiqaradi
Xavfsizlikka tahdidlar ayniqsa tashvishlidir. Texnika halokatli bo'ladi. Bugungi kunda qurolli to'qnashuvlar nafaqat ma'lum bir hududda, balki kiberhujumda ham sodir bo'lmoqda. Uning jismoniy chegaralari yo'q, natijada manfaatlar to'qnashuvi global bo'lib qoladi.
Biz to'rtinchi IR ning boshidamiz va uning rivojlanishiga ta'sir ko'rsatishga qodirmiz. Tarixda birinchi marta inson faoliyati Yerdagi hayotiy tizimlarni o'zgartiradigan asosiy kuchdir. Texnologik taraqqiyotning imkoniyatlari. Dunyo tez o'zgarib bormoqda, giper-bog'langan, yanada murakkab va bo'laklarga bo'lingan. Ammo biz kelajakni barchaga foyda keltiradigan tarzda yaratamiz.
1-taklif: Industry 4.0 inson qo‘li bilan qilinadigan ko‘p zerikarli va muntazam ishlarni yo‘q qilib yuboradi. Ammo inson doimiy vaqtni oladigan qo‘l mehnatidan qutilsa, aqliy mehnatga vaqt ajrata oladi. Shu o‘rinda savol tug‘iladi. Inson aqlni qo‘l va oyoqdan ko‘ra ko‘proq ishlatishga tayyormi? Tayyor bo‘lishi uchun qanday sharoit yaratish kerak? Shu savollarni atroflicha tahlil qilib ko‘rish kerak. Endi raqobat aqliy mehnat bilan bo‘ladi. Bundan tashqari, xalqaro tashkilotlar boy davlatlar kambag‘al davlatlarni iqtisodiy tomondan yanada ko‘proq jazolamasligi uchun Industry 4.0 inqilobini global rivojlanish kontekstida ko‘rib chiqishi lozim. Iqtisodiyotda va jamiyatda bu texnologiya va sanoat transformatsiyasi yengilroq o‘tishi uchun kasaba ushyumalari ishchilar tomonida turib, siyosatchilar bilan o‘zaro foydali kelishuvlarni amalga oshirishi talab qilinadi.
2-taklif: davlatlar o‘z dasturlariga ishchilarni qayta malakalash siyosatini hozirdan kiritishi kerak. Mehnat bozoridagi trendlar katta aniqlikda bashorat qilib borilishi kerak. Bunga misol sifatida Made in China 2025 va Europe 2020 Strategy dasturlarini keltirishimiz mumkin. Yevropada ishchilar uchun STEM (fan, texnologiya, injeneriya va matematika) dasturi bo‘yicha malaka oshirish siyosati olib borilyapti.
3-taklif: dunyoga maksimal ochilish. Ochiq siyosat olib borish. Qaror qabul qilayotganda aholining turli qatlamlari xohishini inobatga olish. Dunyo tajribalarini to‘g‘ri adaptatsiya qilish. O‘zi qurmoqchi bo‘lgan jamiyatini chuqur o‘rganish va u haqda to‘liq ma’lumotga ega bo‘lish. Globalizatsiyaga qarshilik qilmaslik. Investitsiyalarni katta qismini texnologiya ko‘rinishida kiritish. Kirib kelayotgan texnologiyalarni maksimal o‘zlashtirish. Hukumat va xalq orasidagi doimiy muloqot. Aksincha bo‘lsa, Industry 4.0 bizni o‘n pog‘ona pastga tepib yuboradi. Foydalanilgan adabiyotlar
