План – конспект занятия по ознакомлению с окружающим



Download 3,31 Mb.
Pdf ko'rish
bet151/159
Sana29.03.2022
Hajmi3,31 Mb.
#515920
1   ...   147   148   149   150   151   152   153   154   ...   159
Bog'liq
39.TOPLAM. TALIM FIDOYILARI QAYTA TOL YlNTwZ2

ISSUE 9. SENTABR 
O„ZBEK XALQ ERTAKLARIDA 
SAFAR MOTIVI 
 
Mashrapova Gulsanam Axadovna 
Farg„ona davlat universiteti tadqiqotchisi 
O„zbekiston, Farg„ona 

mashrapovag83@mail.ru
 
 
Annotatsiya
: Ushbu maqolada safar 
motivining xalq og‗zaki ijodi janrlari, 
xususan, ertak janrida tutgan o‗rni haqida 
ayrim mulohazalar misollar asosida bayon 
qilingan.
Kalit so„zlar
: motiv, safar, ertak, xalq 
dostonlari, syujet, voqealar rivoji
Аннотация
: В статье приведение 
примеры роли мотивов путешествий в 
фольклорных жанрах, особенно в жанре 
сказки. 
Ключевые слова
: мотив, путешествие, 
сказка, народые сказки, сюжет 
Annotation
: This article provides examples 
of the role of travel motifs in folklore 
genres, particularly in the fairy tale genre 
Keywords
: motive, journey, fairy tale, folk 
tales, plot 
Ertak xalq nasrining yetakchi janrlaridan 
biri bo‗lib, xalqning ulug‗vor g‗oyalari, 
dunyoqarashi, ruhiy kechinmalari ijtimoiy-
siyosiy, oilaviy-maishiy, diniy, ahloqiy 
ideallari o‗ziga xos badiiy aks ettirgan 
mustaqil turi [1,104]. Ertak eng keng 
tarqalgan folklor janr sifatida har bir xalq 
ijodida yashovchanlik xususiyatiga 
ega,chunki insoniy sifatlarni kamol toptirish, 
go‗zallikni his etish, yurtni sevish va 
himoya qilish, xalqning orzu-istaklarini 
ro‗yobga chiqarish ertaklarning azaliy 
mavzulari hisoblanadi. Folklorshunoslik 
bo‗yicha olib borilgan tadqiqotlarda ham 
ertak mavzusi salmoqli o‗rin tutadi. 
Yetakchi olimlarimiz tomonidan 
ertaklarning mavzusiga ko‗ra turlari, 
struktural tahlili, boshqa janrlar bilan 
aloqasi, yetakchi qahramonlari, ertaklardagi 
turli motivlar masalasi atroflicha 
o‗rganilgan. Ushbu tadqiqotlar, shuningdek, 
xalqimizning ertak janridagi boy adabiy 
merosi shuni ko‗rsatadiki, safar motivi ham 
boshqa motivlar singari ertak syujetida 
muhim o‗rin tutgan holda voqealarni tashkil
etuvchi, rivojlantiruvchi, qahramonni 
sinovdan
o‗tkazuvchi, maqsadiga yo‗llovchi va 
yetkazuvchi muhim omil hisoblanadi.
Ko‗p tomli ―O‗zbek tilining izohli 
lug‗ati‖da 
safar 
so‗ziga shunday izoh 
berilgan: ―safar – sayohat, sayr, biror joyga 
borish. Xizmat yo‗li bilan yoki sayohat 
qilish, uchrashish maqsadida biror yerga 
borish; yo‗l [2:460]. 
Alisher Navoiy ―Mahbub ul-qulub‖ asarida 
bu tushunchani juda keng ta‘riflaydi: 
―Safar – ayriliqqa uchraganlarni maqsadiga 
yetkazuvchi va mahrumlarni murod uyiga 
olib kiruvchidir. Safar xom odamlarni 
pishiruvchi va taomlarni singdiruvchidir. 
Safar kishilarni olam ajoyibotlaridan 
bahramand qiladi, g‗aroyibotlar dunyosidan 
xabardor qiladi‖ [3:538]. Shuningdek, shoir 


- 167 - 
Volume 1 Issue 05, May 2021
ISSN 218

Download 3,31 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   147   148   149   150   151   152   153   154   ...   159




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish