O'zbekiston ryespublikasi oliy va o'rta maxsus ta'lim vazirligi

kimyoviy-termik ishlash deyiladi. Kimyoviy-termik ishlov berish jarayoni 3 bosqichdan iborat bо‟ladi: 
diffuziyalanadigan element atomlarining hosil bо‟lishi (dissotsiatsiya); 
diffuziyalanuvchi  element  atomlarining  pо‟lat  yuzasiga  molekulyar  yaqinlashuvi  va  temirning  kristall 
panjarasiga singishi (absorbsiya); 
uchinchi bosqichda faol atomlar buyumning ichki qatlamlariga singadi 
 
             Sementitlash  -  pо‟latning  sirtqi  qatlamini  uglerodga  tо‟yintirishdan  iborat.  Masalan,  kam 
uglerodli (0,1...0,3 % С) pо‟lat buyumlarning sirtqi qatlami uglerodga tо‟yintirilganda sirtining qattiqligi 
oshib,  ichki  qismi  yumshoq  va  qovushoqligicha  qoladi.  Bu  esa  tegishli  detalni  zarbiy  kuchlar  ta„siriga 
chidamli,  kam  yeyiladigan  qiladi.  Odatda,  tarkibida  0,08  –  0,3%  C  bo‟lgan  uglerodli  yoki  legirlangan 
po‟latlar sementitlanadi. 
Pо‟lat yuzasini azot bilan diffuzion tо‟yintirishga azotlash deb ataladi. Azot pо‟lat tarkibidagi metallar 
bilan birikib, nitridlarni hosil qiladi. Azotlash jarayoni 430…800 
0
С gacha gazsimon ammiak (NH
3
)  
muhitida olib boriladi. Pо‟latlar 430…600 
0
С da azotlansa ularning qattiqligi, ishqalanib yeyilishga 
chidamliligi va puxtaligi ortadi, 600…800 
0
С da azotlanganda esa faqat korroziyabardoshligi ortadi. 
Asosan, tarkibida Cr, Mo, W, Al, Ti kabi nitrid hosil qiluvchi elementlari bо‟lgan legirlangan pо‟latlar 
azotlanadi.