|
1.Ta`limning ilmiy bulish qoidasi.
Ilmiy bilimlar-voqelikning haqqoniy in`ikosidir.
Tevarak- atrofni urab olgan dunening qonuniyatlarini, narsa va hodisalarning ichki muhim hossalarini va uzaro aloqalarini aks ettiruvchi bilimlargina ilmiy hisoblanadi.
Ta`limning ilmiyligi qoidasi oquvchining uquv materialidagi qonuniyatlarni aks ettirishi, tushunishi va uzlashtirishi uchun tug`ri sharoit yaratishg maqsadida zarurdir.
Nazariy qoidalarni tushunish-materialni materialni ilmiy asosda izohlab berishning muhim belgisi bulib, u oquvchining fikrlash qobiliyati xususiyatlarini belgilaydi.Ilmiy bilimlar ilmiyligicha qolib, voqelikni har hil darajada aks ettirishi mumkin.Ilmiy izoh ta`limning hamma bosqichlarida, har bir sinfda ilmiylik qoidalari vazifalaridan biri-nazariy ma`lumotlar tizimini shu ma`lumotlarda tevarak-atrofdagi duneni qanchalik chuqur aks etganligi nuqtai nazaridan bilib olishdir.
2. Ta`limning tizimli va izchil bulish qoidasi.
Ijtimoiy taraqqietning har bir davridagi maktabning tarixiy tajribasi ta`lim vazifasini ma`lum bir tizimsiz bajarib bulmasligini kursatadi.
Oquv materialini tushuntirish tizimi uquv materiali aniq baen qilingan g`oyalarga, Oqituvchi bu g`oyalarning qaysilarini tushintirmoqchi ekanligiga, bolalar eshi, ularning bilimlarni uzlashtirishga qanchalik imkoniyat berishini, Oqituvchining bilish-bilmasligiga, shu esh va shu saviyadagi bolalarga xos fikrlash faoliyatining xususiyatlariga, darsdagi bilimlarni uzlashtirish jarayoni odamda qanday tushinilishiga bog`likdir.
Ta`limning tizimli bulishi uning izchil bulishi bilan bog`likdir.Izchillikka asoslangan ta`limning xarakteri belgisi shundaki, u oquvchilarning oldindan uzlashtirgan bilim va malakalari zamirida yangi bilim, kunikma va malakalar hosil qilish, ularning uzaro bog`lanishlarini takomillashtirish va aksincha, yangi bilimlarni baen qilish jarayonida oldindan uzlashtirilgan bilim, kunikma va malakalarini yana ham chuqurlashtirish, kengaytirish va mustahkamlashni ta`minlashga qaratilgandir.
Tizimlilik va izchillik qoidalariuzaro bog`liq bulganalohida uquv fanlarini hamda uquv fanlarini mantiqiy jihatdanbir-biriga mustahkam bog`liq xolda va muayan bir tartibda uqitish hamda tartib jarayonida oquvchilarni tizimli ilmiy bilim, kunikma va malakalarini uzlashtirib olishlarini ta`minlaydi.
3.Ta`lim va tarbiyaning birligi qoidasi.Maktab oquvchilariga ta`lim berish, tarbiyalash va ularning umumiy rivojlanishlarini bir butunlikda amalga oshirish zarur.Ta`lim tizimida ta`lim bilan tarbiyaning birligi qoidasi asosiy va etakchi qoidalardan hisoblanadi.U didaktik qonunlarning uqish va uqitish borasidagi tub mohiyatini ifodalaydi.Binobarin, uquv fanlarining har biri, hatto, ayrim mavzu va mavzuchalari ham, shubhasiz, tarbiyalovchilik xarakterga ega.
4.Ta`limda nazariyaning amaliet bilan bog`lab utish qoidasi.Didaktikada ta`limni turmush bilan, ishlab chiqarish amalieti bilan bog`lab borish eng asosiy va etakchi qoidadir.Ilmiy bilimlar kishilarning ishlab chiqarish faoliyati extiejlari asosida paydo bulib, ana shu faoliyatga xizmat qilganligi va xaet bilan bog`langanligi sababli, shu bilimlarni egalllash uchun ularning mazmuniniuzlashtirib olishgina emas, balki bilimlarni amalda qullay bilishlari kerak.
5.Ta`limda onglilik, faollik va mustaqillik qoidasi.
Bu qoida uqitishni shunday tashkil etishni nazarda tutadiki, bunda oquvchilarilmiy bilimlarni hamda ularni amalda qullash usullarini ongli va faol egallab olishadi. Ularda ijodiy tashabbuskorlik va uquv faoliyatida mustaqillik, tafakkur, nutq madaniyati va ilmiy duneqarash, e`tiqod tarkib topadi.
Oqitishning onglilik qoidasi oquvchilar yangi qoidalarni idrok qilishda ta`riflar, teoremalar, adabietdan sh`er edlash va hokazolarning ifodalanishigina emas, balki ularning haetiy xodisalar, jarayonlaar bilan bog`liq bulgan mazmunini ham tushinishlarini talab etadi. Aks holda bilimlarda yuzakichilik avj oladi, b`unda material quruq edlab olingan buladi.oquvchilar uni qayta aytib bera oladilar, lekin uning mohiyatini tushunmaydilar va amaliy faoliyatlarda qullay olmaydilar.
Do'stlaringiz bilan baham: |
