О`zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi

No`g`ayqo`rg`on  —  Toshkent shahridan oqib o`tgan Solorning Jo`n ariqqa quyiladigan 
joy atrofida o`rnashgan qishloq. Hozir shahar hududiga qo`shilib ketgan. Bu erda dastlab 
no`g`aylar kelib o`rnashgani uchun shunday nom olgan. O`tgan asrning boshlarida Toshkent 
Qo`qon xonligi tarafidan bosib olingandan keyin Toshkentga ko`chib kelgan tatarlarga joy 
beriladi. Qo`qon xoni Madalixon yoki Muhammadalixon (1822 —  1842 yy.), g`arbda Jo`yi 
tarxon (hozirgi Darhon) arig`idan sharqda to Qorasuvgacha, undan janubda Sovuq-buloqqacha, 
shimolda Solor arig`igacha bo`lgan erlarni tatarlarga in`om etib, oliq-soliqlardan ozod qiladi.
 
Obdon  —  Toshkent viloyati Pskent xududidagi tog`. Tojikcha —  ob va don so`zlaridan 
olingan bo`lib, «suvxona», suv ko`p joy ma`nosini bildiradi. Suv inshooti, sardobaning kichikroq 
turi ham obdon (ovdan) deyiladi. O`rta Osiyo va Ozarbayjonda obdon inshootlari ko`p bo`lgan.
 
Pasra  —  (fasra). Toshkentning SHayxontahur dahasidagi mahallalardan birining nomi 
(shahar tashqarisidagi ekin joyi). Solor arig`ining chap sohilida CHirchiqqa ketadigan temir yo`l 
yonida bo`lgan kichik ekin maydoni. Ozroq ekin ekib olish pasra deyilgan. Ba`zan tomorqani 
ham pasra deyishadi. Qashqadaryo viloyati, YAkkabog` rayonida hdm Pasra nomli qishloq bor.
 

---

 
66 
Rudak  —  Toshkent shahrining oltin kamari, deyarli shaharni oralab o`tuvchi Solor 
arig`ining eski nomi. Rud —  fors-tojik tilida «katta ariq» degan so`z. Ba`zan daryo ham rud 
deyiladi. Bu atama eski asarlarda, jumladan «Boburnoma»da uchraydi. Rudxona so`zlari ham 
shu atamadan olingan. Rudxona —  daryo o`zani. YA. G`. G`ulomovning ma`lumotlariga 
qaraganda, Xorazmda rudxona atamasi ishlatilgan.  SHunday qilib, Rudak nomining birinchi 
qismi, ya`ni Rud «ariq» suv degan so`z, «ak» esa toponim yasovchi affiksdir. Buyuk tojik shoiri 
Rudakiy tug`ilgan qishloq ham shu nom bilan ataladi.
 
Sarog`och  —  (Sariog`och)  —  Toshkent yaqinidagi qishloq. Qozoqlar Sarmagash, ya`ni 
«sariq daraxt» ham deyishadi. Sariog`och toponimi qurib, sarg`ayib borayotgan daraxt 
(O`simlik) nomidan kelib chiqqan.
 
Teyit — YUqori CHirchiq rayonidagi qishloq. Teyit so`zi qirg`iz — qipchoqlar urug`ining 
nomi. Andijon viloyati Xo`jaobod rayonidagi Qorateyit, Teyit, Sariteyit qishloqlarining nomi 
ham ana shu etnonimlar bilan bog`liqdir.
 
Turkman  —  Toshkentdagi sobiq «turkman bozori». O`zbekistonda joy nomi bilan 
uchraydigan etnonim. Ba`zi birovlar (V. G. Mogakova) Samarqand va Buxoro viloyatidagi 
turkmanlarni turkman millatiga mansub etnik guruh deb hisoblaydilar. K. SHoniyozov esa bu 
turkmanlar o`zlaricha mustaqil etnik guruh bo`lib, o`zbek millati tarkibiga kiradi, deb hisoblaydi.
 
Xonariq —  Toshkent yaqinidagi To`ytepadan boshlanadigan ariq  (kanal). Bu ariq o`tgan 
asrning 40-  yillarida Qo`qon xoni Madalixon (Muhammadalixon) davrida qazilgan va xon 
sharafiga shunday nom berilgan.
 
CHotqol — CHirchiq daryosining bosh irmoqlaridan biri. Talas Olatovlaridan boshlanadi. 
CHotqol qadimgi fors-tojik tilida «qayin» demakdir. CHotqol daryosi bo`yida tojiklar yashaydi, 
shuning uchun shu nom bilan ataladi. O`simlik va hayvonlarning eski nomlari hech qanday 
qo`shimchasiz ham toponim shaklida uchraydi (So`kso`k, Do`lta, Qo`lon va hokazolar).