O‘zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi toshkent moliya instituti “moliya” kafedrasi



Download 4,1 Mb.
Pdf ko'rish
bet40/40
Sana25.07.2021
Hajmi4,1 Mb.
#128180
1   ...   32   33   34   35   36   37   38   39   40
Bog'liq
Молия фанидан мустакил таълим 2 ОТ учун

3-ilova 

 

 

 

 

 

 

 


51 

 

 

 

 



52 

 

 



 

 



53 

 

 



 

 



54 

 

 



 

 

 




55 

 

 



 

 

 




56 

 

  



 

 

 




57 

 

  



 

 

 




58 

 

  



 

 



59 

 

 



  

 

 




60 

 

 



 

 

 



 

 


61 

 

 



4-ilova 

GRAFIKLI ORGANAYZERLARGA NAMUNALAR 

Mavzu: Davlat byudjeti 

1.  TOIFALASH JADVALI 

 

DAVLAT BYUDJETI DAROMADLARI 

Soliqli daromadlar 

Soliqsiz daromadlar 

1. Umumdavlat soliqlari; 

-  yuridik shaxslardan olinadigan foyda 

solig‘i; 

-  yagona soliq to‘lovi; 

-  jismoniy 

shaxslardan 

olinadigan 

daromad solig‘i; 

-  qo‘shilgan qiymat solig‘i; 

-  aksiz solig‘i; 

-  yer qa’ridan foydalanganlik uchun soliq; 

-  suv resurslaridan foydalanganlik uchun 

soliq; 


-  bojxona bojlari; 

-  qo‘shimcha foyda solig‘i; 

2. Mahalliy soliqlar  va boshqa majburiy 

to‘lovlar: 

-  mol-mulk solig‘i; 

-  yer solig‘i; 

-  yagona yer solig‘i; 

-  ayrim turdagi tovarlar bilan chakana savdo 

qilish  huquqi  va  ayrim  turdagi  xizmatlarni 

ko‘rsatish uchun yig‘im. 

1.  davlat 

aktivlarini 

joylashtirish, 

foydalanishga  berish  va  sotishdan  olingan 

daromadlar; 

2.  meros,  hadya  huquqi  bo‘yicha  davlat 

mulkiga o‘tgan pul mablag‘lari; 

3.  yuridik 

va 

jismoniy 



shaxslardan, 

shuningdek  chet  davlatlardan  tushadigan 

qaytarilmaydigan pul tushumlari; 

4.  rezident-yuridik 

shaxslarga 

berilgan 

budjet  ssudalarini  va  chet  davlatlarga 

ajratilgan  kreditlarni  to‘lash  hisobidan 

to‘lovlar; 

5.  qonun  hujjatlariga  muvofiq  boshqa 

daromadlar. 



62 

 

3. KONSEPTUAL JADVAL 



Byudjet tizimi 

byudjetlari 

Daromadlar 

Xarajatlar 

Boshqarishdagi vakolatli 

organlar 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Davlat byudjeti 

1)  soliqlar 

va  boshqa majburiy to‘lovlar; 

2)  davlat 

aktivlarini 

joylashtirish, 

foydalanishga  berish  va  sotishdan  olingan 

daromadlar; 

3)  meros, hadya huquqi bo‘yicha davlat mulkiga 

o‘tgan pul mablag‘lari; 

4)  yuridik  va  jismoniy  shaxslardan,  shuningdek 

chet  davlatlardan  tushadigan  qaytarilmaydigan 

pul tushumlari; 

5)  rezident-yuridik  shaxslarga  berilgan  budjet 

ssudalarini 

va  chet  davlatlarga  ajratilgan 

kreditlarni to‘lash hisobidan to‘lovlar; 

6)  qonun 

hujjatlariga 

muvofiq 


boshqa 

daromadlar hisobidan shakllantiriladi. 

7)  ijtimoiy  soha  va  aholini  ijtimoiy  qo‘llab-  quvvatlash 

xarajatlari; 

8)  nodavlat notijorat tashkilotlarini 

va 


fuqarolik 

jamiyatining  boshqa  institutlarini  davlat  tomonidan 

qo‘llab- quvvatlash xarajatlari; 

9)  iqtisodiyot xarajatlari; 

10) markazlashtirilgan  investitsiyalarni  moliyalashtirish 

xarajatlari; 

11) davlat hokimiyati 

12) va boshqaruvi  organlarini,  adliya  va  prokuratura 

organlarini saqlab turish xarajatlari; 

13) sudlarni saqlab turish xarajatlari; 

14) fuqarolarning 

15) o‘zini  o‘zi  boshqarish  organlarini  saqlab  turish 

xarajatlari; 

16) boshqa xarajatlar. 

1) 

O‘zbekiston 



Respublikasi Vazirlar 

Mahkamasi, 

2) 

O‘zbekiston 



Respublikasi Hisob 

palatasi, O‘zbekiston 

Respublikasi Moliya 

vazirligi 



Respublika 

byudjeti 

1) umumdavlat soliqlari: 

 

yuridik shaxslardan olinadigan 



foyda 

solig‘i; 

 

yagona soliq to‘lovi; 



 

jismoniy  shaxslardan  olinadigan  daromad 



solig‘i; 

 



qo‘shilgan qiymat solig‘i; 

 



aksiz solig‘i; 

 



yer 

qa’ridan 

foydalanganlik 

uchun soliq; 

2) 

bojxona bojlari; 



1)  4ijtimoiy  soha  va  aholini  ijtimoiy  qo‘llab- 

quvvatlash xarajatlar; 

2)  davlat  grantlari,  subsidiyalar  va  ijtimoiy  buyurtma

 shaklida 

3)  nodavlat  notijorat 

tashkilotlari 

va 

fuqarolik 



jamiyatining  boshqa  institutlari  faoliyatini  davlat 

tomonidan qo‘llab- quvvatlash xarajatlari; 

4)  iqtisodiyot xarajatlari, 

5)  respublika vazirliklari, davlat 

qo‘mitalari

 va  idoralari  buyurtmachi  bo‘lgan  markazlashtirilgan 

investitsiyalarni moliyalashtirish xarajatlari; 

6)  davlat hokimiyati va boshqaruvi organlarini, adliya 

1)  O‘zbekiston 

Respublikasi 

Vazirlar Mahkamasi, 

2)  O‘zbekiston 

Respublikasi

 

Hisob palatasi, 



3)  O‘zbekiston 

Respublikasi

 

Moliya vazirligi 




63 

 

3) 



qo‘shimcha 

foyda solig‘i; 

boshqa daromadlar. 

va prokuratura organlarini saqlab turish xarajatlari;  

7)  sudlarni saqlab turish xarajatlari; 

8)  O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 

zaxira jamg‘armasini shakllantirish xarajatlari; 

boshqa xarajatlar. 



Mahalliy 

byudjetlar 

1)belgilangan normativlarga  muvofiq 

umumdavlat soliqlari: 

 



yuridik  shaxslardan  olinadigan  foyda 

solig‘i; 

 

yagona soliq to‘lovi; 



 

jismoniy  shaxslardan  olinadigan  daromad 



solig‘i; 

 



tadbirkorlik faoliyatining  ayrim 

turlari 


bo‘yicha qat’iy belgilangan soliq; 

 



qo‘shilgan 

qiymat solig‘i; 

 

aksiz solig‘i; 



 

yer 



qa’ridan 

foydalanganlik 

uchun soliq; 

 



suv  resurslaridan  foydalanganlik  uchun 

soliq; 


2)  mahalliy  soliqlar  va  boshqa  majburiy 

to‘lovlar: 

 

mol-mulk solig‘i; 



 

yer solig‘i; 



 

yagona yer solig‘i; 



 

ayrim  turdagi  tovarlar  bilan  chakana  savdo 



qilish  huquqi  va  ayrim  turdagi  xizmatlarni 

ko‘rsatish uchun yig‘im; 

3) 

yuridik 


va 

jismoniy 

shaxslardan, 

shuningdek chet 

davlatlardan 

tushgan 


qaytarilmaydigan 

pul 


1)  ijtimoiy  soha  va  aholini  ijtimoiy  qo‘llab- 

quvvatlash xarajatlari,; 

2)  iqtisodiyot xarajatlari; 

3)  Qoraqalpog‘iston Respublikasi  Vazirlar 

Kengashi,  viloyatlar  va  Toshkent    shahar  hokimliklari 

buyurtmachi  

bo‘lgan 

markazlashtirilgan 

investitsiyalarni moliyalashtirish xarajatlari; 

4)  mahalliy davlat hokimiyati 

va 

boshqaruvi 



organlarini 

5)  Qoraqalpog‘iston 

Respublikasi 

respublika 

budjetining, 

viloyatlar  viloyat  budjetlarining  va 

Toshkent  shahri 

shahar 


budjetining 

zaxira 


jamg‘armalarini shakllantirish xarajatlari; 

6)  davlat 

yoki 

jamoat  ehtiyojlari  uchun 



yer 

uchastkalarining  olib  qo‘yilishi  munosabati  bilan 

yuridik  va  jismoniy  shaxslarga  yetkazilgan  zararning 

o‘rnini qoplash xarajatlari; 

9)  Qoraqalpog‘iston 

Respublikasi 

respublika 

budjetining,  viloyatlar 

1) 

Qoraqalpog‘iston 



Respublikasi 

Jo‘qorg‘i 

Kengesining, 

xalq 


deputatlari  viloyatlar  va 

Toshkent  shahar,  tumanlar 

va shaharlar Kengashlari, 

2) 


Qoraqalpog‘iston 

Respublikasi 

Vazirlar 

Kengashining, 

viloyatlar 

va 


Toshkent 

shahar, 


tumanlar 

va 


shaharlar 

hokimlari, 

4) 

O‘zbekiston 



Respublikasi 

Moliya 


vazirligi  hududiy  moliya 

organlari. 




64 

 

 



 

 

 

4.  VENN DIAGRAMMASI 

 

 



 

 

 

 


65 

 

 



 

 

 

5.  T- JADVAL 

Byudjet defitsiti (profitsiti)ning afzallik va kamchiliklari 

Afzalliklari 

Kamchiliklari 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 

 


66 

 

6.  “Nima uchun?” sxemasi 



 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

… 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 

 

 

 

 



 

 

 



 

 



67 

 

7.  Baliq skeleti 



 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 


68 

 

8. “Qanday?” diagrammasi 



 

 

 

 

Qanday? 


 

Qanday? 


 

 

  



 

Qanday? 


 

… 

 



 

Qanday? 


 

 

 



 

Qanday? 


… 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

Davlat 

byudetini 

ko’paytirish 




69 

 

5-ilova 



“Moliya va risklar” mavzusi doirasida  

TESTLAR 

O‘zlashtirish 

darajasi  

Maqsad  

Natija  

Test  

I. Bilishlikka 

oid 

 

 

 

 

Moliyaviy 

risklarni 

boshqarish 

to‘g‘risida 

tushunchani  

shakllantiriish 

 

 

 

 

 

Moliyaviy 

risklarni 

boshqarishning 

mohiyatini  

tushuntiradi 

1.

 

Risk  menejmenti  bu  -  riskni  yuzaga  kelishini  aniqlash,  ta’sir 



darajasini kamaytirish, boshqarish. 

a) Ha  


b) Yo‘q  

Moliyaviy risklarni 

boshqarishning 

maqsadini 

tushuntirib beradi 

2. …  - oldiga qo’yilgan maqsadga, yaxshi qaror qabul qilish va  

tanlangan  qaror  asosida  maqbul  xulosalar  chiqarish  orqali 

muhim natijaga erishish tushuniladi. 

A)

 



strategik boshqaruv; 

B)

 



taktik boshqaruv;  

C)

 



umumiy boshqaruv;  

D) subyektiv boshqaruv. 




70 

 

 



 

Moliyaviy risklarni 

boshqarishning 

ko’rsatkichlarini 

aniqlab beradi  

3.   …………..  -    amaliyot  usuli  bo’lib,  ishlab  chiqarishda  riskni 

boshqarish  yoki  umuman  boshqarishni  optimal  qarorlarini 

yaratish tushuniladi. 

A)  taktik boshqaruv; 

B)  umumiy boshqaruv; 

C)  strategik boshqaruv; 

D)  subyektiv boshqaruv. 

II. Tartiblikka 

oid 

 

Moliyaviy 

risklarni 

boshqarishga doir  

bilim va 

ko‘nikmalar  hosil 

kilish  

Moliyaviy risklarni 

boshqarishning 

funksiyasini  

izohlaydi 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1. Risk-menejmenti risklarni boshqarish mexanizmi hisoblanadi. 

Tizim sifatida risklarni boshqarish nechta tizimdan iborat va ular 

qanday funksiyalarni bajaradi? 

 a) 2 ta tizim: 

Obyektni boshqarish-bu funksiyaning vazifasi riskning yuzaga kelishini, 

qo’yilgan kapitalga riskning ta’sirini va ta’sir doirasini kamaytirish, 

aniqlashni, riskni sug’urta qilishni, ishlab chiqaruvchilar sub’ektini 

iqtisodga munosabati va aloqasini ochib beradi.  

Subektni boshqarish – bu bu riskni tahlil qilish, yo’nalishlarini aniqlash, 

boshqarish, kamaytirish va nazorat vazifalarini bajaradi  

b) 2 ta tizim: 

Tashkiliy tizim - bu funksiyaning vazifasi riskning yuzaga kelishini, 

qo’yilgan kapitalga riskning ta’sirini va uni moliyalashtirishni beradi.  

Sub’ektni boshqarish – bu bu riskni tahlil qilish, yo’nalishlarini aniqlash, 

boshqarish, kamaytirish va nazorat vazifalarini bajaradi  

c) 2 ta tizim: 

Obyektni boshqarish-bu funksiyaning vazifasi riskning yuzaga kelishini, 

qo’yilgan kapitalga riskning ta’sirini ochib beradi.  

Sub’ektni boshqarish – bu bu riskni tahlil qilish, yo’nalishlarini aniqlash, 



71 

 

 



 

 

 

 

 

 

 

 

Moliyaviy risklarni 

boshqarish 

holatlarini aniqlaydi 

boshqarish, kamaytirish va nazorat vazifalarini bajaradi. 

d) 2 ta tizim: 

Aniqlash tizimi – bunda Riskning turi, shakllanish manbai va sabablarini 

aniqlash funksiyasi  amalga oshiriladi. 

Sub’ektni boshqarish – bu bu riskni tahlil qilish, yo’nalishlarini aniqlash, 

boshqarish, kamaytirish va nazorat vazifalarini bajaradi. 

2. Agar risklarning oldini olishning to’liq imkoniyati mavjud  

bo’lmasa, u holda oxirgi manba riskni qoplash hisoblanadi.  Riskni 

qoplash manbasini ko’rsating. 

a) Banklar  tomonidan  umumiy  va  maxsus  zaxira  fondlarini  tashkil 

qilish;           

b) Ma’lum yig’indilarni zararlarga o’tkazish; 

c) Kredit bo’yicha foizlar belgilashni to’xtatish; 

d) Hammasi to’g’ri. 



III. Ijodiy 

fikrlovchilikka 

Moliyaviy 

risklarni 

boshqarishga 

bo‘yicha   amaliy 

ko‘nikma va 

malakalarni  

shakllantirish  

Moliyaviy risklarni 

boshqarishning 

ko’rsatkichlarini 

aniqlab beradi 

Riskni  baholashda  emperik  miqdorining  nomlanish  chegaralari 

to’gri berilgan qatorni toping? 

1. Juda kichik, 2. Kichik, 3. O’rta, 4. Yuqori, 5. Maksimal holat,  

6. Tig’iz holat 

a. 1,2,3,4,5,6 

b. 1,2,3,4 

c.  2,3,4, 

d. 1,2,3,4,5 

 

 

 

 

 

 

 



72 

 

6-ilova 



“Moliya va risklar ” mavzusi doirasida 

 GLOSSARIY 

Tayanch so’z iboralar 

Mazmun-mohiyati va ta’rifi 

O’zbek tilida 

Ingliz tilida 

Rus tilida 

Moliyaviy risklar 

Financial risks 

Финансовый риск 

- pulning  xarid  quvvati  o‘zgarishi  natijasida  pul  mablarlarini  yo‘qotish  ehtimoli 

bilan bog‘liq. 

- moliyaviy  resurslar  (ya’ni,  pul  mablag‘lari)ni  yo‘qotish  ehtimolligi  bilan 

bog‘liqdir.  

- tashkilot moliyaviy faoliyatining oldindan aniq bo‘lmagan shart-sharoitlari holatida 

ko‘zda  kutilmagan  moliyaviy  yo‘qotishlar  (daromad  va  foydaning  kamayishi, 

kapital bo‘yicha yo‘qotishlar va boshqalar)ning ehtimolligi tushuniladi. 

Valyuta riski 

Currency risk 

Валютный риск 

-tashqi  iqtisodiy  faoliyatda  turli  valyuta  operatsiyalar  o‘tkazish  jarayonida 

ayirboshlash  kurslarining  o‘zgarishi  natijasida  nisbatan  zarar  ko‘rish  yoki  yuqori 

foyda olish ehtimoli tushuniladi. 

-  bir  valyutaning  boshqasiga  nisbati  bo’yicha  kursning  o’zgarishi  bilan  bog’liq 

valyuta yo’qotilishi xavfi sifatida namoyon bo’ladi. 

Iqtisodiy risk 

Economic risk 

Экономический риск 

mazkur tur valyuta riskining eng muhim turi bo‘lib, u umummilliy firma uchun juda 

muhim  ahamiyat  kasb  etadi.  Iqtisodiy  risk  ayirboshlash  kursining  firma  aktivlari 

qiymatiga uzoq muddatli ta’sirini bildiradi. 

Bankning foiz riskini  

normal holat 

The Bank's interest rate 

risk is acceptable 

Риск изменения 

процентных ставок 

Банка является 

приемлемым 

bo‘lib,  u  qo‘shimcha  foyda  olishda  manba  sifatida  xizmat  qiladi.  Foiz  riski    odatda 

pul  bozorining  kelgusi  holati  haqida  noto‘g‘ri  axborot  olish,  shuningdek, 

makroiqtisodiy  ko‘rsatkichlarning  o‘zgarishi,  ya’ni  inflyasiya,  byudjet  defitsiti 

hajmi, YaIM va boshqa ko‘rsatkichlarning o‘zgarishi natijasida paydo bo‘ladi. 

Tijorat banklarida portfel 

riskini boshqarish 

Commercial banks 

manage portfolio risk 

Коммерческие банки 

управляют 

портфельными рисками 

bu  alohida  qimmatli  qog‘ozlar  turlari  hamda  ssudalarning  barcha  kategoriyalari 

bo‘yicha ziyon ko‘rish ehtimolidir. 



73 

 

Likvidlilik riski 



liquidity risk 

риск ликвидности 

–  bu  moliyaviy  aktivlarning  tezlikda  naqd  pulga  aylanish  qobiliyati  bilan  bog‘liq 

risklardir,  ya’ni  iste’mol  qiymati  va  sifatini  baholashda  o‘zgarishlar  ro‘y  bergani 

sababli  qimmatli  qog‘ozlar  yoki  boshqa  tovarlarni  realizatsiya  qilishda 

yo‘qotishlarga uchrash ehtimolligi bilan bog‘liq risklar. 

-qimmatli qog’ozlar yoki boshqa tovarlar sifatini va iste’mol qiymatini baholashning 

o’zgarishi  oqibatida  ularni  sotishda  mumkin  bo’lgan  yo’qotishlar  bilan  bog’liq 

bo’ladi. 

Kredit riski 

Credit risk 

Кредитный риск 

- bu risk mijoz tomonidan asosiy qarz summasini va kredit bo‘yicha foizlarni to‘lay 

olmaslik  ehtimoli  bo‘lganda  yuzaga  keladi.  Ya’ni  bu  risk  qarz  oluvchi  o‘z  qarzini 

qaytarmasligi oqibatida zarar ko‘rilishi bilan bog‘liq bo‘lgan riskdir. 

- bu loyihani amalga oshirayotgan tashkilotning kreditor bankka kredit shartnomasi 

bo’yicha  to’lov  majburiyatlarini  to’liq  yoki  umuman  to’lay  olmaslik  riski.  Bu  risk 

asosan loyihani moliyalashtirishda loyihani kreditlovchi bankning riskidir. 

Hisob-kitob risklari 

Settlement risk 

Расчетный риск 

bu  risklar  bankning  kelishilgan  shartnoma  bo‘yicha  mijozning  talabiga  binoan 

hisob-kitoblarni o‘z vaqtida o‘tkaza olmasligi sharoitida yuzaga keladi.  

Boshqaruv riski 

Management risk 

Управление рисками 

bu  ishlab  chiqarish  riskining  bir  turi  bo’lib,  boshqaruvchi  shaxsning  tajriba  va 

malakasini etarli darajada emasligi natijasida ro’y beradi. Ayrim hollarda, boshqaruv 

riski  deganda,  loyiha  faoliyatining  barcha  faza  va  bosqichlaridagi  menejment 

darajasining pastligi va xatolari bilan bog’liq risklar tushuniladi. 

Ishlab chiqarish riski 

Production risk 

Производственный 

риск 


bu  ishlab  chiqarish  jarayonida  kamchiliklarni  yuzaga  kelish  riski.  Bu  risk  ishlab 

chiqarish 

davomiyligining 

buzilishida, 

obyektning 

loyihaviy 

quvvatga 

erishmasligida, qo’shimcha ishlab chiqarish harajatlarida namoyon bo’ladi. 

Loyiha risklari  

Project risk  

Риск проекта 

loyihani  amalga  oshirish  natijasida  ko’zlangan  daromadlarning  pasayishiga  sabab 

bo’ladigan vaziyatlar majmuasidir, shu bilan birga loyiha riski investitsion loyihani 

amalga  oshirishga  halaqit  beradigan  yoki  loyiha  samaradorligini  pasaytiradigan 

risklarning yig’indisini ham anglatadi. 

Risk 


Risk 

Риск 


bu  bashorat  qilinayotgan  loyihani  amalga  oshirishda  haqiqiy  sharoitlardan  ozgina 

chekinilganda  daromadlarni  ololmaslik  yoki  zararlarning  paydo  bo’lib  qolish 

ehtimolidir.  Risk  kutilishi  mumkin  bulgan  xatar  bo’lib,  investitsiyadan 

mo’ljallangan foydani olish jarayoniga xos bo’lgan umidsizlikdir. 

tadbirkorlikning eng asosiy elementlaridan biri xisoblanadi. 



74 

 

Riskdan qochish 



To avoid the risk 

Для того, чтобы 

избежать риска 

risk  bilan  bog’liq  tadbirlardan  voz  kechishni  (demak,  bunda  foydadan  ham  voz 

kechishni) bildiradi. 

Riskni uzatish 

(sug’urtalash) 

Risk transfer (insurance) 

Перенос риска 

(страхование) 

investor risk havfini kimningdir zimmasiga yuklaydi. Riskni sug’urtalash, mantiqan 

olganda,  muayyan  risklarni  sug’urta  kompaniyalariga  berishni  anglatadi.  Uning 

mohiyati  investorning  riskdan  qutilish  maqsadida  daromadning  bir  qismidan  voz 

kechish  orqali  aks  ettiriladi.  Bunda  investorning  risk  darajasini  “nol”  ga  tushirish 

uchun  to’lovni  amalga  oshirishga  tayyor  ekanligini  tushunish  mumkin.  Ko’p 

hollarda,  sug’urta  kompaniyalari  moliyaviy  risklarni  sug’urtalash  bilan  risk 

darajasini pasaytirishga to’liq erishishiga xizmat qiladilar. 

Riskni pasaytirish 

Reduce the risk 

Уменьшить риск 

ko’zda tutilmagan xarajatlarni qoplash uchun zahira mablag’larini tashkil etish yo’li 

bilan  yo’qotishlar  hajmini  qisqartirish  hisoblanadi.  Bunda  asosiy  muammo 

risklarning  jiddiy  oqibatlarini  baholash  hisoblanadi.  Loyiha  qiymatining 

boshlang’ich bahosini hisobga olgan holda zahira summasi aniqlanadi.  

Foydaning boy berilishi 

riski 


Loss of profit, risk 

Потеря прибыли, риск 

bu  risk  amalga  oshirilmagan  tadbirlar  natijasida  kelib  chiqadigan  qo’shimcha 

(bilvosita)  zararlar  hisoblanib,  bu  risk  tarkibiga  quyidagilar  kiradi:  birjaviy  risklar; 

selektiv risklar; bankrotlik risklari. 

Loyiha ishtirokchilari 

riski 

The participants of the 



project risk 

Участники проектного 

риска 

bu  ishtirokchilarning  loyiha  faoliyati  doirasida  o’z  majburiyatlarini  anglagan  holda 



yoki majburiy tarzda bajarmaslik riski. 

Loyiha smeta 

qiymatining oshish riski 

The value of project 

estimates risk 

Стоимость проекта 

оценивается риск 

loyihalash jarayonidagi xatolar, pudratchilarning resurslardan samarali foydalanishni 

ta’minlay  olmasligi,  loyihani  amalga  oshirish  shartlarini  o’zgarishi  va  boshqalar 

sababli kelib chiqadigan risklar. 

Sof risklar 

Clean risks 

Чистые риски 

salbiy  natijani  olish  imkonini  anglatadi  va  ular  ta’sirida  nolga  teng  bo’lgan 

zarar(foyda)  ko’rish  mumkin.  Unga  ekologik,  siyosiy,  tabiiy,  transport  va  tijorat 

risklari  (mulkiy,  ishlab  chiqarish,  savdo  risklari)  tegishlidir.  Sof  risklar  ko‘pincha 

obyektiv  xususiyatga  ega  bo‘ladi  va  salbiy  («0»)  natijaga  erishish  ehtimolini 

bildiradi.  Bu  risklarga  tabiiy,  ekologik,  transport  risklari,  tijorat  riskining  bir  qismi 

kiradi. 



75 

 

7-ilova 



“Moliya va risklar” mavzusida tayyorlangan  

TARQATMA MATERIALLAR  

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

Loyihani boshqarish 



doirasida yechiladigan 

masalalardan biri -

bu loyiha 

faoliyatining 

riskini 

boholashdir.



Hozirgi vaqtda riskni boshqarish 

faoliyatini quyidagi asosiy bosqichlarga 

bo`lish mumkin:

riskni 


aniqlash

riskni 


boshqarish 

choralari va 

usullarini 

tanlash


riskni oldini 

olish va 

nazorat 

qilish


riskni 

baholash


riskni 

moliyalash

 

Riskni boshqarish turli faoliyat doiralarida riskni kamaytirish 



bo`yicha texnologiyalarni va bilimni talab qiladi. 


76 

 

 



 

 

Risklarni boshqarish quyidagi asosiy 

bosqichlarga bo`linadi:

risk omilini 

aniqlash

risklarni  oldini  olish va                  

nazorat qilish

risklarni 

pasaytirish 

bo`yicha 

ishlarni 

rejalashtirish

yoki risk 

oqibatlarini 

bartaraf etish

risklarni  boshqarish 

usullarini  tanlash va qo`llash

risk vaziyatlari 

va ularni oqibati 

xaqida 


ma`lumot 

to`plash va 

kelajakka 

tavsiyalar tuzish

risk omilini 

tahlil qilish  va 

baholash



77 

 

 




78 

 

 



 

 

 



 


79 

 

 



 

 

 

 

 

 

 

 

 

 


80 

 

VII. TALABALARGA “MUSTAQIL TA’LIM TOPSHIRIQLARI 



JAMLANMASI”NI TAQDIM ETISH NAMUNASI

 

O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI 

OLIY VA O‘RTA MAXSUS TA’LIM VAZIRLIGI 

TOSHKENT MOLIYA INSTITUTI 

 

SIRTQI BO’LIMI  

 

 

 



 

“MOLIYA” FANIDAN 

 

MUSTAQIL TA’LIM TOPSHIRIQLARI JAMLANMASI 

 

 

 

 

 

 

Bajardi: IH-50 guruhi talabasi Ortiqjon Qosimov 

elektron manzil: nodirmexx0123@gmail.com 

Telegramm: +998941234567 

Pedagog-xodim: Sh.Xamdamov 

 

 

 

 

 

 

 

Toshkent – 2020 

 

 


81 

 

 “



MOLIYA” FANIDAN ORALIQ NAZORAT BO’YICHA MUSTAQIL 

TA’LIM TOPSHIRIQLARI 

1.  “Moliya” fani bo’yicha mustaqil ta’lim mavzusi (5 baho): 

“_________________________________________________________________

__________________________________________________________________

__________________________________________________________________

_________________________________________________________________” 

Izoh: talaba mustaqil ta’lim mavzularini mustaqil ta’lim mavzu namunalaridan mustaqil tarzda 

tanlaydi. 

Mazkur mustaqil ish ilmiy loyiha va taqdimot ko’rinishida tayyorlanadi. Ilmiy 

loyiha  hajmi  12-15  varoq  va  taqdimotning  hajmi  esa  15-20  slayddan,  kirish, 

asosiy qism, xulosa va foydalanilgan adabiyotlar ro’yhatidan iborat bo’ladi. 

Mustaqil ish topshirig’ini baholash me’zoni 

№ 

Mustaqil ishni baholash tartibi 

Baho   

Mustaqil  ta’lim  mavzusi  bo’yicha  tayyorlanadigan  sifatli  ilmiy 

loyiha (taqdimot) uchun 



Mustaqil ta’lim mavzusini sifatli himoyasi uchun 



Mustaqil  ta’lim  mavzusi  bo’yicha  talabaning  mustaqil  xulosasi 

uchun 


 

Jami (maksimal) 



5 baho 

2.  Mustaqil ta’lim mavzusi bo’yicha krassvord, skanvord yoki mavzuga 

oid boshqotirma tayyorlash (5 baho). 

Mustaqil  ta’lim  mavzusi  bo’yicha  tayyorlangan  krassvord,  skanvord  yoki 

mavzuga oid boshqotirma uchun 5 bahogacha beriladi. 

3.  Ishchi  o’quv dasturida  berilgan  mavzular bo’yicha test tayyorlash  (5 

baho). 

Ishchi o’quv dasturida berilgan tutilgan mavzular bo’yicha tayyorlangan 10 ta 

sifatli test uchun 5 bahogacha beriladi. 

4.  Ishchi  o’quv  dasturida  berilgan  mavzular  bo’yicha  tarqatma 

materiallar tayyorlash (5 baho). 

Ishchi o’quv dasturida berilgan mavzular bo’yicha tayyorlangan 3 ta tarqatma 



materialga 5 bahogacha beriladi. 

Izoh:  O’rtacha  baho  har  bir  topshiriq  bo’yicha  olingan  baholarning  o’rtachasi  orqali 

aniqlanadi.

 

Document Outline

  • TOSHKENT MOLIYA INSTITUTI
    • KIRISH
    • I. “MOLIYA” FANINI O’RGANISHDA MUSTAQIL TA’LIMNING AHAMIYATI
    • II. MUSTAQIL TA`LIM MAVZULARI VA ULARGA AJRATILGAN SOATLAR
    • Sirtqi (ikkinchi oliy) ta’lim shakli 5230900 - “Buxgalteriya hisobi va audit” (tarmoqlar bo‘yicha) ta’lim yo‘nalishida “Moliya” fanidan o‘tiladigan mavzular va ular bo‘yicha mashg‘ulot turlariga ajratilgan soatlar hajmining taqsimoti
    • Sirtqi (ikkinchi oliy) ta’lim shakli 5230200 – “Menejment” ta’lim yo‘nalishida “Moliya” fanidan o‘tiladigan mavzular va ular bo‘yicha mashg‘ulot turlariga ajratilgan soatlar hajmining taqsimoti
    • Sirtqi (ikkinchi oliy) ta’lim shakli 5230700 – “Bank ishi” ta’lim yo‘nalishida “Moliya” fanidan o‘tiladigan mavzular va ular bo‘yicha mashg‘ulot turlariga ajratilgan soatlar hajmining taqsimoti
    • (4-semestr)
    • Sirtqi (ikkinchi oliy) ta’lim shakli 5230100 – “Iqtisodiyot (tarmoqlar va sohalar)” ta’lim yo‘nalishida “Moliya” fanidan o‘tiladigan mavzular va ular bo‘yicha mashg‘ulot turlariga ajratilgan soatlar hajmining taqsimoti
    • Sirtqi (ikkinchi oliy) ta’lim shakli 5230800 – “Soliqlar va soliqqa tortish” va 5231200 – “Sug’urta ishi” ta’lim yo‘nalishlarida “Moliya” fanidan o‘tiladigan mavzular va ular bo‘yicha mashg‘ulot turlariga ajratilgan soatlar hajmining taqsimoti
    • Sirtqi (ikkinchi oliy) ta’lim shakli 5232400 – “Iqtisodiy xavfsizlik” va 5232800 – “Elektron tijorat” ta’lim yo‘nalishlarida “Moliya” fanidan o‘tiladigan mavzular va ular bo‘yicha mashg‘ulot turlariga ajratilgan soatlar hajmining taqsimoti
      • III. MUSTAQIL TA’LIMNI TASHKIL ETISHNING MAZMUNI VA SHAKLLARI
      • IV. MUSTAQIL TA’LIMNI BAHOLASH TARTIBI
      • VI. MUSTAQIL TA’LIMNI BAJARISH SHAKLLARINING NAMUNALARI
        • 4-ilova
        • GRAFIKLI ORGANAYZERLARGA NAMUNALAR
        • 1. TOIFALASH JADVALI
        • 4. VENN DIAGRAMMASI

Download 4,1 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   32   33   34   35   36   37   38   39   40




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish