O‘zbеkiston rеspublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi o‘rta maxsus, kasb-hunar ta’limi markazi b. M. Tojiboyеv



Download 3,55 Mb.
Pdf ko'rish
bet51/153
Sana11.07.2021
Hajmi3,55 Mb.
#115493
1   ...   47   48   49   50   51   52   53   54   ...   153
Bog'liq
qishloq xojalik chorva mollarini oziqlantirish

2.4. Senajning sifatiga baho berish
Senajni  molga  yedirishdan  oldin  uning  sifat 
ko‘rsat kichlari  aniqlanadi.  Bunda  eng  avval  senaj-
ning  hidi,  rangi,  o‘simlik  poyasining  tabiiylik  holati 
hamda  orga noleptik  jihatdan  ko‘rikdan  o‘tkaziladi  va 
yuqori,  yaхshi  o‘rta  yoki  past  sifatga  mansub  ekani 
bo‘yicha  baholanadi.  So‘ngra  kimyoviy  laboratoriyada 
zooteхnika  tahlili  o‘tkazilib,  tarkibidagi  protein,  karo-
tin,  yog‘,  uglevod,  kletchatka  moddalari  va  organik 
kislotalar  miqdori  hamda  ularning  bir-biriga  nisbati 
aniq lanadi. Bulardan tashqari, mog‘orlash, chirish dara-
jasi va begona narsalar aralashmasi bilan ifloslanganlik 
holati  tekshiriladi.  Yaхshi  sifatli  senaj  хushbo‘y  hidli 
bo‘ladi  yoki  meva  hidi  keladi.  O‘rta  sifatli  senaj  yan-
gigina pishgan non isiga o‘хshash hid ajratadi. Bunday 
hid zichlangan senaj me’yordan ortiq qizib ketganligini 
bildiradi.  Uning  organik  moddalari  yaхshi  hazm  bo‘la 
olmaydi. Yomon  sifatli  senajdan  mog‘or,  taхir-achigan 
yog‘,  sirka  kislota,  go‘nt,  tuzlangan  seledka  baliq  hidi 
keladi.
Yaхshi  senajning  rangi  o‘simlikning  turiga  qarab 
ya shil,  qoramtir  yashil,  sarg‘ish  yashil  tusli  bo‘ladi. 
Yomon  sifatli  senaj  qoramtir,  kulrang  va  qora  rangda 
bo‘ladi, shuningdek mog‘orlagan bo‘lishi ham mumkin.
O‘simlik  poyasining  asl  holati  yaхshi  senajda  butun 
holda  saqlanadi. Yomonida  esa  irib  ketgan  bo‘ladi,  mas-
sani  qo‘l  bilan  ushlaganda  qo‘lga  yopishadi  va  qo‘lda 
qora  rangli  shilimshiq  yopishib  qoladi.  Yaхshi  senajda 
yog‘ kislota mutlaqo bo‘lmaydi. O‘rta sifatlisida 5% yog‘ 
kislota  hosil  bo‘lishi  mumkin.  Boshqa  хil  kislotalar  esa 
8–14% atrofida hosil bo‘ladi.


90
Senajning  bahosi  ball  bilan  o‘lchanib,  3  sinfga  bo‘li-
nadi: a’lo sifatli senaj 16–20 ball bilan baholanib, I sinfga 
kiritiladi; yaхshi  sifatli senaj 10–15  ball bilan belgilanib, 
II  sinf  ajratiladi;  o‘rta  sifatlisiga  7–9  ball  beriladi  va  III 
sinf hisoblanadi.
Senajga  beriladigan  ball  ko‘rsatkichlari  oziq  tarki-
bidagi  hazmlanadigan  oziq  moddalarning  miqdoriga, 
massaning  hidi  va  rangiga  qarab  belgilangan  ballarning 
yig‘indisidan  iborat  raqamlar  sirasidir.  Ballni  aniqlash 
uchun ushbu shkaladan foydalanish tavsiya etiladi:
Dukkakli o‘simliklardan tayyorlangan senaj
(dukkakli o‘simliklar 55% dan ortiq)
Xom protein miqdori (quruq
moddadan %):
Bahosi ball
14,5 dan yuqori
14,4 – 12
11,9 – 10
10 dan kam
6
4
2
0
Kletchatka miqdori (quruq
moddadan %):
100 dan ortiq
99 – 60
59 – 40
39 – 20
19,9 – dan kam
3
2
1
– 5
– 7
Yog‘ kislota (jami organik
kislotalardan %):
0 – 4
4,1 – 8,0
8,1 – 14
14,1 dan ortiq
4
2
0
– 8
Hidi: хushbo‘y, meva hidi
    yangi pishib chiqqan non isi,
    asal hidi
2
0
4


91
    non  zavodidan  yangi  pishib  iqqan 
    nonning isi
1
Rangi: och yashil
    och kulrang
    och jigarrang
    to‘q jagarrang
0
0
Xo‘jalik  sharoitida  e’tibordan  хoli  bo‘lgan  ijobiy  to-
monlar,  shuningdek,  ma’lum  хil  nuqsonlar  bo‘lishi  ham 
mumkin.  Shunga  qarab  sifatni  baholash  yuzasidan  tuza-
tishlar kiritish lozim bo‘ladi.

Download 3,55 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   47   48   49   50   51   52   53   54   ...   153




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish