O‘rta maxsus, kasb-hunar ta’limi markazi ahmadjon o‘lmasov iqòisodiyot asoslari qayta ishlangan nashri

rentabel ishlash
, ya’ni foyda olish; 
likvidlikka ega bo‘lish
— o‘z
mablag‘ini naqd pulga aylantirish imkoni bo‘lishi; 
mijozlar man-
faatiga ustuvorlik berish
— ularning hojatini chiqarish birlamchi
bo‘lishi.
Bu tamoyillarga amal qilish banklarni iqtisodiyotdagi rolini
mustahkamlaydi.
Biroq, banklar va boshqa moliya institutlari ishining izdan chiqishi
ham yuz berib turadi. Bu haqda 1998-yilgi Osiyo va 2008–2009-yilgi
Jahon moliya iqtisodiy krizisi guvohlik beradi. Krizis paytida banklar,
sug‘urta, investitsiya va boshqa moliya kompaniyalari o‘z pulining
katta qismini yo‘qotadi, to‘lov qobiliyatidan mahrum bo‘ladi,
bankrotlik xavfiga yo‘liqadi, davlat qarzi haddan oshib ketadi, budjet
Iqtisodiyotning pul bilan ta’minlanish me’yori bor, bu mone-
tizatsiya darajasi deb ataladi.

---

1 0 6
defitsiti kuchayadi, aksiya va obligatsiyalar narxi shiddat bilan pasayadi,
tovarlarga bozor talabi qisqarib, ishlab chiqarish pasayadi, ishlayot-
ganlarni ishdan bo‘shatish kuchayadi. Bunday ko‘ngilsiz hodisalarning
sababi moliya operatsiyalarining tartibsiz va nazoratsiz o‘sishi bo‘ladi.
Bu ham bozor iqtisodiyoti nuqsonli ekanligini ko‘rsatadi. Krizisdan chiqish
uchun davlat ahvoli og‘ir moliya institutlariga ular yo‘qotishlarini qoplash
uchun 
katta 
miqdorda 
mablag‘ 
ajratadi, 
moliya
tizimi tartibga solinadi, moliya institutlari ustidan kuchli nazorat o‘rnatadi.
I. ÒAYANCH TUSHUNCHALAR
1. Moliya sektori.
2. Moliya resurslari.
3. Moliya funksiyalari.
4. Moliya turlari.
5. Davlat budjeti.
6. Soliq.
7. Budjet defitsiti.
8. Budjet profitsiti.
II. ÒAKRORLASH UCHUN SAVOLLAR
1. Moliya resurslari qanday hosil bo‘ladi?
2. Moliyaning ijtimoiy vazifasi nimalardan iborat?
3. Korxona moliya resurslari nimalardan iborat?
4. Xonadon moliyasida qanday pul fondlari bo‘ladi?
5. Jamoat tashkilotlari pul mablag‘lari nima bilan ajralib turadi?
6. Davlat budjeti nima uchun kerak?
7. Budjet daromadlari qanday shakllarga ega?
8. Davlat xarajatlari qanday asosiy turlarga bo‘linadi?
9. Bank qanday ishlarni bajaradi?
10. Bankdan tashqari yana kimlar kredit beradi?
11. Foiz darajasi nimalarga bog‘liq bo‘ladi?
12. Markaziy va kommersiya banklarining farqi nimada?
13. Bank ishining asosiy tamoyillari nimada?