Омон м ухтор ш ерлок холмс

V
> 
БИРИНЧИ КИШ И
Хонада 
қогозга 
кўмилиб 
папирос 
тутатганича 
ўтиравериб, М ансур зер и к а бошлади.
Унинг ^фтоқлари бугун хар бири ўзича туш ликка 
чиккани етмагандек, ишхонада хозир уларнинг бор-йўклиги 
ҳам сезилмаяпти! Инига кириб кетган сичқонга ўхшаб, 
ҳаммаси ўз хонасига беркиниб олган! Ҳеч ким, қалайсан, 
ўртоқ, деб мўралаб, афтидан, аҳвол ҳам сўрамоқчи эмас! 
Хўп, оғайниларни сотган бўлсанг, биттанг сотгандирсан! 
Ҳамманг хоин эмассан-ку! Бунча ти ззаларинг қалтираб, 
бўйниларингни ичларингга тортиб қолдиларинг?!
М ансур беихтиёр бўгилиб асабийлашди. Унга ўртоқлари 
ўзига нисбатан ҳам эҳтиёткор, ж уръатсиз бўлиб к5финди. 
Бош.-\иқлар мажлис қилиш аётган шу палла, ҳам касблари 
билан гаплашиб, бир йўла уларнинг ю рагига қўл солиб 
кўргиси келди.
Чекаётган папиросини ўчириб, 
эш икни 
ёпганича, 
М ансур тўгри рўпарадаги Н абининг кабинетига кириб 
борди.
У олдиндан кутганидек, Наби хонада алланечук эзилиб, 
отаси қазо қилган одамдек, мотамсаро бир ҳолатда 
ўтирарди.
- Иш кўпайиб кетдими, ж ўра?! - сўради М ансур, 
дўстининг қош -қовогига эътибор бермасликка тириш иб. 
Наби унга ғамгин, ш у билан бирга, разм солгандек 
қаради:
- Нима, «разведка» қилиб ю рибсизми?!
М ансур тахтадек қотиб қолди. Бу ran илк қараш да ҳазил- 
мутойибага ўхш асаҳамки.тагида, нойлоқчиликқиляпсанми, 
деган зил маъно бор эди. М ансур бош қа ^ т о к ^ а р и д а н
кўра Набига кўпроқ иш онар, уни ўзига яқин деб биларди. 
Ю рагини ким, деган савол кемирганда ҳам, Набидан кам
156

---

шубҳаланиб, азбаройи дардлаш гиси келганидан, биринчи 
навбатда унинг хонасига кирган эди. Шу боисдан, 
дабдурустдан Н абининг силтаб таш лаш и М ансурга малол 
келди. Унинг н ақ ю рагига пичоқ санчилгандек бўлди!
- Осмон уз или б ерга тушган экан, ж ўра. Билмабмиз, 
узр, - деди М ансур ва ш ахт-шиддат билан таш карига 
отилди.
У Н абининг ҳар қачонгига ўхш амаган совуқ муомаласи 
магзини чақолмай гангиб-эсанкираб, йўлакда бир оз 
айланиб юрди. Кейин, булар нега бунақа қиляпти, деб 
5
^йлаб 
тоқатсизланганидан, ўзини тутолмай, бош лиқ қабулхонаси 
ёнидаги Рамазоннинг кабинетига «бостириб» кирди.
Рамазонни М ансурга Наби д араж асида яқин деб 
бўлмайди. Л екин унинг феъл-атворидаги яхш и бир жиҳат, 
қ5фслиги, ҳар нарсага сапчийдиган одати йўқ. Хушмуомала. 
М аданиятли. Мана, ҳозир ҳам у М ансурни бағри кенг 
одамларга хос беозор ж илм айиб қаршилади.
М ансур тўлиб турганидан, Рамазонга дардини ёрди.
- Бирон ф ож иа рўй бердими? 
Ним а бўлди?! 
Овқатга чақирм адинглар?! Ҳамманг хонаниш ин бўлиб 
ўтирибсанлар! Энди бир-бири билан гаплашиш ҳам мумкин 
эмасми?! Салом-аликни ҳам йигиш тириб қўя қоламизми 
шу бориш да ?!
- У зингиз ҳаммасини кўриб турибсиз, - деди ўйчан, 
мулоҳаза юритган бир кўйда Рамазон. - Яхши иш бўлмади, 
ўртоқ...
- Яхши бўлмаса, бунга мен ж авоб бераманми?
- Ҳа, энди... ким билади... - Рамазон ю зини секин четга 
бурди.
М ансур 
бу хонадан 
баттар 
бўгилиб-асабийлашиб 
чиқди.
У ўз кабинетига қайтиб, папирос тутатганича ўйга 
чўмди. Энди бир нарса даф ъатан унга аён бўлиб қолганди: 
ўртоқлари ундан ш убҳаланиш япти! Наби ҳам, Рамазон ҳам 
бош қа биров эмас, уни сотқин деб билиб, гаплашгилари 
келм аяпти!
Отахон...
М ансур унинг ҳузурига ки ри б ҳам ўтирмади. Наби 
билан 
Рамазонки 
М ансурга 
иш ониш маётган 
экан, 
Отахон ўлганда ҳам ишонмайди. Бу йигитнинг аввалдан 
бадгумонлиги бор.
«Мендан 
нега 
ш убҳаланиш ади? 
Қизиқ! 
М енинг 
Қўргоновга қандайдир яқинлигим бўлмаса, шу ишда
157

---

қимирлаб туришдан бўлак н арсани ўйламасам... Наҳотки, 
одамни туш униш майди?! - М ансур шундай огир, аламли 
хаё.хларга 
борди-ю, 
секин-аста 
гўёки 
кўзи 
мошдек 
очила бошлади. - Сенинг бошингда ш охинг борми? Сен 
бировлардан ш убҳаланиб турганда, улар ҳам сендан 
шубҳаланишади-да! Бунга аж абланиш ортиқча!..»
Ш ундан сўнг, унинг хаёлини яна, ким, деган савол 
эгаллади.