O’bekiston respublikasi xalq ta’limi vazirligi

Genlar ekspressiyasi
Rekombinat DNK loyixallashtirish uchun genlar ekspressiyasi kullaniladi (ekspressiya- tez va tuxtamaydigan). Buning uchun kuyidagi strategiya kullaniladi:
DNK ning gen fragmentlari modifikaciyalanib-kodlanmaydigan kismi ajratiladi. Keyin oralik rekombinacion DNK loyixallashtiriladi, unga bakterial boshkaruvchi elementlar nazoratida gen joylashtirriladi. Ana shu boshkaruvchi elementlar maxsus ajratiladi.
Birok, genlarni bakterial xujayra plazmasiga kiritish kulayrok. Ana shunday boshkaruvchi joyga genlarni - laktamazalarini kursatish mumkin.
Genlarni -laktamazalarini boshkarish juda kiyin bulib undan foydalanish xar doim xam foyda beraolmaydi. Chunki ayrim azenlar bakteriyalarni usishiga tuskinlik kilishi mumkin.
Ana shunday nokulayliklarni bartaraf etish uchun kelib chikishi begona bulgan oksillardan foydalanish kulay. Ana shunday oksilga pl isiklikka chidamli bir nechta bakteriofaglar genlariga javobgar oksilni olish mumkin. Ana shunday oksil-repressor 31⁰ S aktiv bulib 38⁰ S da aktivligi tuxtamaydi.
Xarorat kutarilganda rl- repressorini aktivligi pasayib, kerakli oksilni sintez bulishi oshadi. Ana shu oksil mikdori 10% oshishi mumkin.

Shunday kilib, bakteriyalar vositasida gen plazmalarini yukori maxsuldorligiga erishish mumkin. Ana shu xolat juda yukori iktisodiy samara berishi mumkin.

Xar xildagi prokariot va eukariot organizmlarda genno-injenerlik tajribalar utkazishda odamning ichagida yashovchi ichak
Tayokchalari eng kulay muxit bulib xizmat kilmokda.
Rekombinat DNK muvoffakiyatli texnologiyasida organizmlarda yaxshi urganilgan bakterial xujayralar Bfcillus Subtitis va Sachazomuces cezevisial xisoblanadi.
B. Subtilis- patogen bulmagan tuprok mikroorganizmi bulib, fakat aerob sharoitda rivojlanadi. Bacillalar toksinlar xosil kilmaydi, xayvonlar va usimliklar uchun zararsiz. Shu bilan bir katorda E. Coli Lipolisaxarid endotoksin bulib uni ajratish kiyin.
20 xil xar xildagi bacillalar xujayradan tashkarida 40 fermentlarni sintez kiladi. E. Coli esa oz mikdorda oksilni sintez kilib uni ajratish va tozalash juda kiyin. Shu bilan bir katorda begona DNK ekspressiyasi (kushilishi) mavjud.
Gaploid xujayralarda 17 xromosom mavjud, birok genlar juda oz, ya’ni, xammasi bulib 4 marta ortik, E. Coli nisbatan.