Microsoft Word qishloq xo'jaligi mashinalari



Download 1,63 Mb.
Pdf ko'rish
bet5/26
Sana16.04.2022
Hajmi1,63 Mb.
#557782
TuriУчебник
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   26
Bog'liq
pulg.diskli.tirma

S
bo‘lishi 
kerak va ular 
fe = A b=bi

S
masofada bir-birini qamrab takroran 
yumshatib ketadi. Yer yuzasi uzluksiz yumshatilsa ham yonma-yon 
qoldirilgan izlar oralig‘ida 
h
balandlikdagi yumshatilmagan 
do‘ngchalar qoladi. Do‘ngcha balandligi h, ishlov berish chuqurligi 
a
va izlar oralig‘i 
S
ga bog‘liq, uning miqdori:
h=0, 5S ctgв-
(32)
Agrotexnik talablar bo‘yicha 
h = 0, 5 a
bo‘lishi kerak.
A
69-rasm.
Tish ta ’sirida tuproqning deform atsiyalanishi.
129


F
70-rasm.
C h u q u r botirilgan tishning tu p ro q q a ta ’siri.
Tuproqda deformatsiyaning tarqalishi tishning chuqurlashish 
darajasiga bog‘liq (70-rasm). O ‘ta chuqur botirilgan tishning tup­
roqqa ta’siri 2 xil bo‘ladi. Kritik ai chuqurlikgacha deformatsiya 
uchburchak ko‘rinishida tarqalsa, uning pastki 
a
2
qismida tuproq 
tilingan tirqishning devorlariga zichlanib, suriladi, lekin yumsha- 
tilmaydi. Kritik ai chuqurlikning miqdori mahalliy tuproq sharoi- 
tiga bog‘liqdir. Demak, tishlarning yerga ishlov berish chuqurligini 
belgilashda ushbu jarayonga e’tibor berish kerak bo‘ladi.
Shunday qilib, tirma tishini yerga botishining maksimal miq- 
dorini tayinlashda mahalliy tuproq sharoitida deformatsiyaning 
tarqalish jarayonini e ’tiborga olish kerak. Tuproqda deformatsi­
yaning tarqalishini chizel, kultivator va chuqur yumshatkich ishchi 
qismlarini tanlashda, ular bilan tuproqqa ishlov berishda va ishlov 
berish chuqurligini tayinlashda ham e’tiborga olish lozim.
2-§. Disksimon q urollar
Tuproqqa ishlov berishning zamonaviy texnologiyalarida 
disksimon rotatsion ishchi qismga ega bo‘lgan tirma, sayoz 
yumshatkich (lushilnik) va pluglar muhim o‘rin egallaydi.
Disksimon tirm a la r (71- rasm) har bir diskka tushadigan 
og‘irlikka qarab botqoqbop (450-600 N), dalabop (180-350 N) va 
bog‘bop (180-450 N) turlarga bo‘linadi. Dalabop tirmalar serildiz, 
serkesakli shudgor tuprog‘ini 10 sm chuqurlikkacha maydalab,
130


yumshatish, ang‘izli yer yuzasini yumshatish, o‘tloq yerlar tuproq 
qatlamini deyarli ag‘darmasdan yumshatish uchun ishlatiladi.
Disksimon qurolning kesaklari maydalab yumshatish qobili- 
yati boshqa mashinalardan ustun turadi. Shu sababli, disksimon 
qurollardan g ‘alla o ‘rimidan keyin yozda haydalgan serkesak yer- 
larga ishlov berish samarali bo‘ladi. Disksimon ishchi qismlarning 
ko‘p afzalliklari bo‘lganligi tufayli ular keng tarqalgan. Lemex va 
kultivator tishlariga nisbatan diskning tig‘i uzunroq bo‘lib, tez 
yeyilmaydi va chidamlidir. Disk sodda tuzilgan bo‘lib, tuproqqa 
botish chuqurligini oson sozlash mumkin. Disklar oralig‘i o‘simlik 
qoldiqlari bilan tiqilib qolmaydi. Disksimon ishchi qismi tuproq 
bilan tishlashi hisobiga o‘z-o‘zidan aylanma harakatga keladi. 
Aylanayotgan diskka ilashib yuqoriga ko‘tarilayotgan tuproq 
zarrachalari har xil tezlikka ega bo‘lishi natijasida turli trayektoriya 
bo‘ylab harakatlanib, o‘zaro yaxshi aralashadi. Eng muhimi, disklar 
tuproq tubini zichlamaydi. Ang‘izli va o‘simlik qoldiqlari ko‘p 
bo‘lgan yerlarga disk bilan ishlov berilsa, ularni kesib maydalab 
ketish sifatli bo‘ladi.
Botqoqbop diskli tirma og‘ir bo‘lganligi tufayli tuproqqa 
kuchli ta’sir etadi. U shudgorlangan qo‘riq yerlardagi serildiz 
tuproq palaxsalarini maydalash, ang‘izdagi o ‘simlik qoldiqlari 
hamda sochilgan go‘ngni tuproqqa 20 sm chuqurlikkacha ko‘mish 
uchun ishlatiladi.
Dalabop tirmaning ishchi qismi sferik disk shakliga (diametri 
450-510 mm) ega. Botqoqbop tirma sferik diskining (diametri 600 
mm) chetida o‘yiqlari bo‘ladi. Bu o ‘yiqlar tufayli dala yuzasidagi 
yo‘g‘on poyalarni disk qisib oladi va to ‘la-to‘kis kesib ketadi.
Ko‘ndalang kesimi kvadrat shakliga ega bo‘lgan o ‘q 
(5)
ga bir 
nechta disk (6) lar kiydirilib, yagona batareya tuziladi. Disklarni 
kerakli oraliqda ushlab turish uchun ularning orasiga kergich (7) lar 
o‘rnatiladi.
Batareyalar tirma ramasiga ikki qator qilib o‘rnatiladi. 
Birinchi qatordagi disklar tuproqni yon tomonga sursa, ikkinchi 
qatordagilari, aksincha, o‘rtaga suradi. Birinchi va ikkinchi 
qatordagi disklar alohida-alohida iz qoldiradi. Disk, agregatning 
harakat yo‘nalishi 
V
ga nisbatan 
a
- hujum burchagi ostida
131


qo‘yiladi. Hujum burchagini 10°-25° oralig‘ida o‘zgartirib, 
disklarning yerga botish chuqurligini, tuproqni yon tomonga surish 
darajasini o ‘zgartirish mumkin. Nam va yengil tuproqqa ishlov 
berishda 
a
kamroq, quruq va og‘ir tuproqda ko‘proq qo‘yiladi.
71-rasm.
Disksimon tirm alar:
a - disklar batareyalarini joylashtirish; b - b o g ‘bot tirmani
daraxtlar qatoridan chiqarish mexanizmi; d, e - yaxlit va o ‘yiq
disklar.
Oldinga sudralayotgan tirmaning disklari, tuproq bilan tish- 
lashishi hisobiga, aylanma harakatga keladi. Disk tuproq palax- 
sasini kesib olib, ichki sferik sirti bo‘ylab ko‘taradi. Ko‘tarilgan 
tuproq muayyan balandlikdan yon tomonga irg‘itiladi. Natijada, 
tuproq maydalanadi, qisman ag‘dariladi va aralashtiriladi. Hujum 
burchagi ko‘proq qo‘yilsa, disklar chuqurroq botib, tuproqni 
kuchliroq maydalaydi. Disklarning tuproqqa botishini ko‘paytirish 
uchun tirma ramasiga ballast yuk qo‘yish ham mumkin. Shunda, 
disklar oralig‘iga tishli tirmaga nisbatan, kesak va o ‘simlik 
qoldiqlari kamroq tiqilib qoladi. Yirik va quruq kesaklarni to‘la-
132


to‘kis maydalaydi, yo‘g‘on ildizlar ustidan dumalab o‘tib, 
ingichkalarini esa oson kesib ketadi.
Bog‘bop disksimon tirma mevali daraxtlar qator oralig‘ini 15 
sm chuqurlikkacha yumshatish va begona o ‘tlarni qirqib tashlash 
uchun 
ishlatiladi. 
Bog‘bop 
tirma 
ramasiga 
batareyalarni 
nosimmetrik joylashtirilishi va traktorning o‘ng tomoniga surib 
tirkalishi bilan dalabop tirmadan farq qiladi.
Diksimon sayoz yum shatkichlar (lushchilnik) yerni 4-10 sm 
chuqurlikda sayoz yumshatish uchun ishlatiladi. Natijada, 
tuproqdagi namlik saqlanib, ekin qoldiqlari maydalanib tuproqqa 
ko‘miladi, begona o‘tlarning unib chiqishiga sharoit yaratilib, 
provokatsiya qilinadi. O ‘sib chiqqan begona o ‘tlar, keyinchalik 
yerni plug bilan shudgorlashda to‘liqroq yo‘qotiladi va sayoz 
yumshatilgan yerni shudgorlashda plugning sudrashga qarshiligi 
kamayadi.

Download 1,63 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   26




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish