Менежмент. Маркетинг

5.4-rasm. Korporativ mas’uliyatda “yashil rangning darajalari”.

Manba: R.E.Freyeman, J.Piyerse and R. Dodd, «SHades of Greyen: ethiss and the environment» (New YOrk: Oxford University Press, 1995)
Eng past, yuridik jixatdan zarur bo‘lgan yondashuvda tashkilot atrof-muxit muxofazasi to‘g‘risidagi qonunlar talabiga mos kelish uchungina xatti-xarakatlar qiladi xolos. Umuman, menejerlar xam, tashkilot xam tabiat muxitiga nisbatan o‘ta jonbozlik ko‘rsatmaydilar. Masalan, Oregon shtati Portlend shaxridagi Willamette Industriyes kompaniyasi o‘zining 13 ta fabrikasida umumiy qiymati 7,4 mln $ bo‘lgan tozalash asbob-uskunalarini o‘rnatishga rozilik berdi, chunki AQSH Atrof-muxitni muxofaza qilish bo‘yicha Boshqarmasi talablari shunaqa edi. Aslida, kompaniya bu qarorga zararli chiqindilarning qonun tomonidan belgilangan me’yorlari bajarilmaganligi uchun 11,2 mln dollarlik jarima solingandan so‘ng bordi. Keyingi, to‘qroq daraja – bozor yondashuvi iste’molchilarning talablarini qondirish xoxshidan kelib chiqib ekologik muammolar xaqida ko‘proq ma’lumotga ega bo‘lish va ularni xisobga olishni nazarda tutadi. Kompaniya atrof-muxit muxofazasidan manfaatdor bo‘lganligidan emas, balki iste’molchilar xoxlagani uchungina ularga ekologik toza maxsulotlarni taklif qilishi mumkin.

Oldinga va yuqoriga keyingi qadam – bu turli manfaatdor guruxlar nuqtai nazaridan yondashuvdir, bular xaridorlar, maxalliy axoli, biznes bo‘yicha xamkorlar, maxsus manfaatli guruxlar. Masalan, Ontario Power Generation, DuPont, SHell va Alsan Aluminum atmosferaga zararli gazlar chiqarishni kamaytirish bilan shug‘ullanuvchi environmental Defense nodavlat tashkilotining xamkor kompaniyalari sirasiga kiradilar. Bunday xamkorlik iste’molchilarning va bu kompaniyalarning korxonalari ishlovchi mintaqalardagi axolining yuqori darajali manfaatdorligi sababli xosil bo‘lgan. YAna bir omil xam sezilarli rol o‘ynaydi, ya’ni, kelgusida atmosferaga zararli chiqindilarni chiqarishni tartibga solish bilan davlat organlari shug‘ullanishi mumkin.

Va oxirgi, to‘q yashil tusli rang – ekologik muammolarga bo‘lgan faol yondashuv, ya’ni, tabiiy resurslarni muxofaza qilish usullarini faol izlash. Pol uchun qoplamalar ishlab chiqarish bo‘yicha yetakchi bo‘lgan Interfase kompaniyasi ushbu yondashuv bo‘yicha ishlayotgan tashkilot va uning raxbariga yorqin misol bo‘la oladi.