Mavzu: mevachilik va uzumchilikning

Kurash choralari:

1. Qish faslida (mart oyigacha kechiktirmay) daraxt tanalari qurigan po‘stloqlardan, kavaklar va shox qo‘ltiqlari xascho‘plardan tozalanib, so‘ngra bu xas-cho‘plar yondiriladi.

2. Bog‘ qator oralari, daraxt tanalarining atrofi haydaladi.

3. Aprel oyigacha bo‘lgan davrdagi iliq kunlarda tirgovuchlar, mevaxonalar, mevadan bo‘shagan idishlar dezinfeksiya qilinadi. Mevaxonalarning deraza hamda eshiklariga doka yoki ko‘zlarining kattaligi 1 mm keladigan sim to‘r tutiladi.

4. Har qaysi bo‘g‘inning tuxumdan chiqqan qurtlarini ular mevalarga o‘tguncha qirib tashlash uchun hosilga kirgan daraxtlar ko‘klam va yoz fasllarida dorilanadi.Birinchi bo‘g‘in qurtlarini yo‘qotish uchun daraxtlarga ko‘klam faslida ikki marta dori purkaladi. Birinchi purkash ko‘klamdagi kapalaklarning 20 foizi g‘umbakdan chiqa boshlagan davrda o‘tkaziladi. Bu davr tekisliklardagi bog‘larda olmaning ertangi Simirenko navi gullab bo‘lgandan keyin 8–10 kun, tog‘li rayonlardagi bog‘larda esa 14–18 kun o‘tgach boshlanadi.

Birinchi purkashdan keyin 15 kun o‘tgach daraxtlari kam hosil beradigan yoki qattiq zararlangan bog‘lar ikkinchi marta dorilanadi.

Ikkinchi bo‘g‘in qurtlarini yo‘qotish uchun yozda daraxtlar ikki marta dorilanadi. Birinchi dori yozgi kapalaklarning birinchi bo‘g‘ini ko‘plab ucha boshlagan davrda purkaladi. Bu davr tekisliklardagi bog‘larda daraxtlar gullab bo‘lgandan keyin 40–42 kun, tog‘lardagi bog‘larda esa 50–55 kun o‘tgach boshlanadi. Daraxtlar gullab bo‘lgandan keyin 60–70 kun o‘tgach, ikkinchi marta dori purkaladi.

Uchinchi bo‘g‘in qurtlarni yo‘qotish uchun daraxtlar yoz oxirida ikki marta dorilanadi. Bu galgi dori daraxtlar gullab bo‘lgandan keyin 85–90 kun o‘tgach, birinchi marta va yana 12–15 kun o‘tgach ikkinchi marta purkaladi.Hosilni yig‘ishtirib olishga 30 kun qolganida daraxtlarga dori purkashni to‘xtatish tavsiya etiladi. Shu munosabat bilan, hosili erta pishib yetiladigan navlar faqat ko‘klam faslida dorilanadi. Olma qurti uch bo‘g‘in beradigan tekislik zonalarda mevalari o‘rta muddatda pishib yetiladigan daraxtlarga dorilar ko‘klam va yoz fasllarida, mevalari kech muddatda pishib yetiladigan daraxtlarga esa ko‘klam, yoz va kuz fasllarida purkaladi. hamma purkashlar uchun faqat kalsiy arsenatining suv ara lash suspenziyasi ishlatiladi. Bu suspenziya 0,3 foiz kalsiy arsenati va shuncha miqdorda ohak qo‘shib tayyorlanadi. Kalsiy arsenati tarkibida rux sulfat bo‘lgan ho‘llovchi poroshok shaklida ishlatilganda unga ohak qo‘shilmaydi. Kimyoviy preparatlardan detsis 0,3 1/ga, BI-58 0,5 1/ga va suvli alfa preparatini 0,5 1/ga miqdorda qo‘llash yaxshi natija beradi.

5. 
   May oxirida hosilli daraxtlarning tanasiga va yo‘g‘on butoqlariga 3 foizli tiofos emulsiyasi singdirilgan qanor to‘qimadan ushlash belbog‘lari o‘raladi. Bunday emulsiya 100 litr suvga 3 kg tiofos konsentrati, 10–15 kg sariq sog‘ tuproq qo‘shib tayyorlanadi.
   

1. 
   
   

6-rasm. Behi. «Izobilnaya» navi.

Behi eng qadimiy o‘simlik bo‘lib, Markaziy Osiyoda keng tarqalgan. Behining balandligi 1,5 metrdan 8 metrgacha yetadi. Ko‘p ildizbachki chiqaradi. O‘zbekistonda «Izobilnaya», «Sovxoznaya», «Samarkandskaya krupnoplodnaya» va mahalliy shakllaridan «Buxoro turshaki» keng tarqalgan.