Maktabgacha yoshdagi



Download 16,02 Mb.
Pdf ko'rish
bet27/273
Sana05.03.2022
Hajmi16,02 Mb.
#483572
1   ...   23   24   25   26   27   28   29   30   ...   273
Bog'liq
maktabgacha yoshdagi bolalar psixologiyasi

evolutsion taraqqiyot
deb yuritiladi. Biz psixika taraqqiyoti haqida 
fikr yuritar ekanmiz, psixika organik, ya’ni tirik olamdagi ham-
ma organizmlarga xos xususiyatmi, degan savol tug‘iladi.
Psixika, ya’ni aks ettirish xususiyati eng avval paydo bo‘lgan ju-
da sodda organizmlarda bo‘lmagan, ularda oddiy ta’sirlanuvchan-
lik xususiyati bo‘lgan xolos. 
Ta’sirlanuvchanlik bir hujayrali organizmlarga (amyobalarga, 
tufelkalarga) xos xususiyat bo‘lgan. Evolutsion taraqqiyot jarayoni-
da organizmlar murakkablashgan sari ularning tashqi olamni aks 
ettirishlari ham takomillasha borgan. Evolutsion taraqqiyotning 
ma’lum bosqichiga kelib organizmlarda juda sodda tuzilishga ega 
bo‘lgan nerv sistemasi paydo bo‘lgan. Dastlab yuzaga kelgan nerv 
sistemasi juda sodda bo‘lib, markazlashmagan organizmlarning 
hamma tomoniga to‘rsimon holda tarqalib ketgan ko‘rinishga ega 
bo‘lgan. Bunday nerv sistemasini suvda yashovchi meduzalarda 
ko‘rishimiz mumkin (5-rasm).
Keyinchalik evolutsion taraqqiyot davomida ko‘p markaz-
li nerv sistemasiga ega bo‘lgan organizmlar paydo bo‘ldi. Ma-
salan: tugunchasimon markazlarga ega nerv sistemasini asala-
rilarda, yomg‘ir chuvalchanglarida ko‘rishimiz mumkin. Ana shu 
tariqa organizmlarning nerv sistemalari murakkablashgan sari, 
ularning tashqi olamni aks ettirish qobiliyatlari ham tobora mu-


46
rakkablashib bordi. Evolutsion taraqqiyot davomida psixikaning 
eng sodda ko‘rinishidan inson ongigacha taraqqiyoti bir qancha 
bosqichlardan iborat.
7-rasm. 
Gidro meduza, chuvalchang va asalarining nerv sistemasi.
Evolutsion taraqqiyot bosqichlari
Harakatning 
instinktiv shakli
Harakatning
individual shakli
Harakatning
intellektual shakli


47
Ana shu bosqichlardan so‘ng psixik taraqqiyotning eng yuksak 
formasi bo‘lgan inson ongi maydonga keldi. 
Hayvonot olamidagi aqliy harakatlar
Harakatning 

Download 16,02 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   23   24   25   26   27   28   29   30   ...   273




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish