J., Barakayev N. R. Tizimli tahlil va qaror qabul qilish asoslari

2.
 
 Dalillarga asoslangan tarzda yondashish 
(bu bilimlarga va to‘plangan 
tajribaga asoslangan qaror tanlovidir. Bunday qarorlar mantiqan olganda sust, 
lekin bu yondashuvning afzalligi uning tezligi va alternativalarni tanlashning kam 
sarfliligidadir. Bilim va tajribadan foydalanib, soglom fikrga asoslanib, odam 
oldin o‘xshash vaziyatlarda ko‘prok muvaffaqiyat keltirgan variantni tanlaydi. 
Agar odamning oldingi tajribasida o‘xshash vaziyat bo‘lmagan bo‘lsa, bu 
yondashuv odatda natija bermaydi); 
3.
 
 Ratsionalli yondashish 
(u oldingi tajribaga bog‘liq emas va tahliliy 
asoslangan qaror. Ma’lum bir muammoning ratsional echimini topish quyidagi 
bosqichlarni bosib o‘tadi: 
-
 
muammoning diagnostikasi; 
-
 
qaror qabul qilish uchun cheklanganliklarni va mezonlarni ifodalash; 
-
 
alternativalarni topish; 
-
 
alternativalarni baholash; 
-
 
oxirgi (yakuniy) tanlov). 
SHu bois, qaror qabul qilishda vaziyatni (holatni) diagnostikasini, 
prognozini amalga oshirish talab etiladi. Buning uchun aniq ulchov birligiga ega 
bo‘lgan usulladan vosita sifatida foydalanish talab etiladi. Masalan, jamoaviy 
munosabatlarga talukli bo‘lgan muammoni o‘rganishda Sotsiometriya, guruhiy 
jipslikni dagnostikasi, faoliyatdan konikkanlik holatini baxolash tastlarini kullash 
mumkin. 

---

123 
Tayanch iboralar: 
qaror, normativ, diskriptiv yondashuv, boshqaruv, 
konsensus, strategik qaror, umumiy, maxsus, stereotip, tashabbusli an’anaviy, 
tavsiyali, aniq, noaniq, tezkor(operativ), muntazam, shaxsiy, boshqaruvchi. 
Nazorat savollari: 
1.
Ratsionallik yondashuvda ma’lum bir muammoning ratsional echimini topish 
qanday bosqichlarni bosib o‘tadi? 
2.
Qaror qabul qilishda qanday 
 
yondashuvni ajratib ko‘rsatish mumkin? 
3.
Tezkor qaror qabul qilishda qanday talablar ko‘yiladi? 
4.
Qarorning nazariy strukturaviy modelini aytib bering. 
5.
Psixologik omillarga nimalar kiradi?