―ИҚтисодиёт‖ факультети

Фойда объектларининг кирим маълумотлари 
Фойда
объекти 
Умумий харажат (минг 
сўм) 
Умумий даромад 
 (минг сўм) 
лог. хиз. 1 
180 
490 
лог. хиз. 2 
220 
610 
лог. хиз. 3 
180 
880 
лог. хиз. 4 
300 
930 
лог. хиз. 5 
240 
690 
лог. хиз. 6 
330 
990 
лог. хиз. 7 
250 
800 
лог. хиз. 8 
260 
700 
лог. хиз. 9 
220 
790 
лог. хиз. 10 
160 
520 
Даромад ва харажатлар тўғрисидаги маълумотлар ҳисоб тизимидан, асосий 
ҳолларда бош бухгалтер китобидан олинади. Агар кирим маълумотлар тизими 
тузилмаси талаб қилинаѐтган кирим маълумотлари намунасига тўғри келмаса, 
қўшимча маълумотлар талаб қилиниши мумкин. Ишлаб чиқариш бўйича 
маълумотлар ахборот технологиялари тизимидан олиниши мумкин ѐки улар махсус 
маълумот тўплаш жараѐни ѐрдамида олинади. Бугунги кунда нафақат ишлаб чиқариш 
маълумотларини аниқлаш, балки харажатлар тақсимотини якунлаш учун ишлаб 
чиқариш тақсимоти маълумотларини ҳам эътиборга олиш мақсадга мувофиқ.
Таклиф этилаѐтган харажатларни ҳисоблаш моделини қўллаш орқали логистик 
хизмат кўрсатиш компанияларининг фаолият турлари, транспорт воситалари ва ҳар 
бир харажатлар объектининг иқтисодий самарадорлигини баҳолаш имконини беради. 
Агар маълум бир харажат объекти иқтисодий самарадорлиги эталон натижаларга 
нисбатан ѐмон бўлса, кичик қувватдан фойдаланилганидан далолат беради. Масалан, 
бундай ҳолат транспорт воситаси жуда юқори бўлган ―сўм/транспорт-км‖ кўрсаткичи 
билан фаолият юритаѐтган ҳолда юзага келиши мумкин. 
Қиймат кўрсаткичлари кузатилаѐтган билвосита харажатлар тақсимоти 
ҳисобини юритишда анъанавий усулда ҳисоблашга нисбатан янада аниқ бўлади. 
Такомиллаштирилган харажат модели натижаларини билвосита харажатларнинг 
бевосита чиқимлари тақсимотига асосланган анъанавий усул натижалари билан 

---

171 
қиѐслаш лозим, бу билвосита харажатлар бевосита харажатларга пропорционал 
равишда тақсимланишини ифодалайди:
 
2-жадвалда намунавий модель асосида логистик хизматларга умумий 
харажатлар (3) формуладан фойдаланиб, харажатларни ҳисоблашнинг анъанавий 
усулига мос ҳолда ҳисоблаш кўрсатилган.
2-жадвал