―ИҚтисодиёт‖ факультети

Яшил иқтисодиѐтни ифодаловчи кўрсаткичлар тизими 
 
Бугунги кунга келиб барқарор иқтисодий усишни таъминлаш, ―соф 
технологиялар‖га 
нисбатан 
инновацион 
ѐндашишни 
кучайтириш, 
―яшил 
иқтисодиѐт‖ни шакллантириш муаммолари халқаро иқтисодий, экологик, 
инвестицион форумларда мунтазам равишда муҳокама этиб келинмокда.
Бирлашган Миллатлар Ташкилотининг Атроф-муҳит бўйича дастури ѐндашуви 
бўйича яшил иқтисодиѐтни ифодаловчи кўрсаткичлар тизими уч турга бўлинади:
148
- экологик муаммолар билан боғлиқ кўрсаткичлар;
148
http://www.greengrowthknowledge.org/country-data/source-information#313 - БМТнинг 
―Яшил ўсиш маълумотлар базаси‖ веб сайти маълумотлари

---

238 
- иқтисодий ва сиѐсий кўрсаткичлар;
- фаровонлик кўрсаткичлари. 
Ўртача йиллик ўрмонларни кесиш табиий ўрмон майдонини бошқа мақсадлар 
учун доимий равишда қайта ишлашга, жумладан, экинларни этиштириш, доимий 
қишлоқ хўжалиги, паррандачилик, аҳоли пунктларини ва инфратузилмани 
ривожлантиришни ўз ичига олади. Ўрмонларнинг йўқолиб бораѐтган ҳудудларида 
тўхтатилган майдонларни ўз ичига олмайди, аммо улар қайта тиклаш ѐки ѐнилғи 
йиғиш, кислота ѐғинлари ѐки ўрмон ѐнғинлари билан зарарланган майдонлар учун 
мўлжалланган.
1-жадвал 
Экологик муаммолар билан боғлиқ кўрсаткичлар
149
 
Муаммолар 
Кўрсаткичлар 
Иқлим ўзгариши 
Карбон эмиссияси (тонна/йил); 
Қайта тикланадиган энергия улуши (%); 
Одам бошига энергия истеъмоли. 
Экотизим бошқаруви 
Ўртача йиллик ўрмонларни кесиш; 
Аҳоли жон бошига йиллик тоза сув миқдори; 
Қишлоқ хўжалиги ерлари. 
Ресурслар 
самарадорлиги 
Энергия самарадорлиги; 
Хом-ашѐ самарадорлиги; 
Сув самарадорлиги; 
CО
2
самарадорлиги. 
Кимѐвий моддалар ва 
чиқиндиларни 
бошқариш 
Аҳоли жон бошига CО
2
эмиссияси; 
Чиқиндиларни йиғиш; 
Чиқиндиларни қайта ишлаш (%). 
Салбий рақамлар ўрмон майдонининг ўсишини кўрсатади. Индикатор сўнгги 
10 йил мобайнида ўрмон ҳудудидаги ўртача йиллик фоиз ўзгаришлари сифатида 
ўлчанади. Қишлоқ хўжалиги ерлари доимий экинларда ва доимий яйловларда 
олинадиган ер майдонларининг улушига мос келади. Экин экишни тўхтатиш 
натижасида тарк қилинган ерлар чиқариб ташланади. Доимий экинлар ерлари узоқ 
вақт давомида ерни эгаллаган экинлар билан ишлов бериладиган ерлардир ва ҳар бир 
ҳосилдан кейин қайта тикланмаслик керак. 
2- жадвал