Ислам история и вероучение

Sharqning barcha yirik Sanoiy, Jomiy, Rumiy, Sa'diy, Xofiz, Nizomiy, Navoiy singari ijodkorlari sufiylikka u yoki bu tarzda aloqador bo'lganlar. Iloxiy xaqiqat Olamning aldamchi ko'rinishi tarzda taxayyul etilganligi tufayli xam islom san'atda asl tasvir-ifodani inkor etgan (Kitobiy miniatyura bundan mustasno).

• Sharqning barcha yirik Sanoiy, Jomiy, Rumiy, Sa'diy, Xofiz, Nizomiy, Navoiy singari ijodkorlari sufiylikka u yoki bu tarzda aloqador bo'lganlar. Iloxiy xaqiqat Olamning aldamchi ko'rinishi tarzda taxayyul etilganligi tufayli xam islom san'atda asl tasvir-ifodani inkor etgan (Kitobiy miniatyura bundan mustasno).
• Ayni paytda Islomda olamning moxiyati, asl xayot xaqiqatni naqshlarda muxrlangan belgilarida ifodalashga e'tibor qaratilgan. Maxobatli me'morchilik yodgorliklarini betakror go'zallik timsollariga aylantirgan, ixlosmandlarni nafaqat ko'zini, qalbini xam quvontiradigan murakkab geometrik shakllar (girx), o'simliklar shakli ifodasi (islimiy), qo'lyozma, amaliy bezak, san'ati naqshlari asosida islomiy ramz tasvirlari yotadi.

Jumladan, uchburchak-Olloxning nazari, to'rtburchak-musulmonlarni Muqaddas manzilgoxi-Ka'ba, beshburchak-dinning 5 asosiy arkoni, jimjimador o'simliksimon shakl, va gullar-jannat bog'i-Bo'ston timsollaridir.

• Jumladan, uchburchak-Olloxning nazari, to'rtburchak-musulmonlarni Muqaddas manzilgoxi-Ka'ba, beshburchak-dinning 5 asosiy arkoni, jimjimador o'simliksimon shakl, va gullar-jannat bog'i-Bo'ston timsollaridir.
• Musulmon Sharqida san'atda diniy aqidalar o'ta izchilik bilan qo'llangan. San'atda kalligrafik miniatyurani istisno qilgan xolda deyarli voqelikni tasvirlash ta'qiqlangan, tasvir ramziy shakllarda, naqsh sifatida ifodalangan.

Umuman, g'arbda xam Sharqda xam borliq Iloxiy « Oliy xukmdor»ning aksi sifatida idrok qilingan. Xudo (Allox) tabiatdagi narsalarni yaratuvchisi sifatida va narsalarda uning qudrati namoyon bo'lish tarzida tushuniladi. narsalarni moxiyatini bilish Xudoni (Alloxni) tanishdir. Olamni bilish nazariy bo'lib, mashxur faylasuf, xususan Arastuning va teologlar asarlarida faqat borliqning tizimi sharxlangan. Barcha narsalardagi yashirin mazmunni topishga va faxmlashga xarakat qilingan. Shundan boshlab o'rta asrlarda nafaqat alximiya va astrologiya, balki an'anaviy, majoziy matematika, jug'rofiya, filologiya va boshqa fanlar xam rivojlanib, aniq jug'rofiy muqaddas joylar bilan bog'liq (jannat, do'zax, arosat) sanalar, so'zlarning ramziy ma'nosini tushunishga xarakat qilindi.

• Umuman, g'arbda xam Sharqda xam borliq Iloxiy « Oliy xukmdor»ning aksi sifatida idrok qilingan. Xudo (Allox) tabiatdagi narsalarni yaratuvchisi sifatida va narsalarda uning qudrati namoyon bo'lish tarzida tushuniladi. narsalarni moxiyatini bilish Xudoni (Alloxni) tanishdir. Olamni bilish nazariy bo'lib, mashxur faylasuf, xususan Arastuning va teologlar asarlarida faqat borliqning tizimi sharxlangan. Barcha narsalardagi yashirin mazmunni topishga va faxmlashga xarakat qilingan. Shundan boshlab o'rta asrlarda nafaqat alximiya va astrologiya, balki an'anaviy, majoziy matematika, jug'rofiya, filologiya va boshqa fanlar xam rivojlanib, aniq jug'rofiy muqaddas joylar bilan bog'liq (jannat, do'zax, arosat) sanalar, so'zlarning ramziy ma'nosini tushunishga xarakat qilindi.