Ijtimoiy xayot va din

Beshinchi tamoyil milliy ruhiy asos bilan bog‘liq. Bu tamoyilga ko`ra, sinto xudolari kamilar barcha insonlarni emas, balki faqat yaponlarnigina vujudga keltirganlar. Shuning uchun ham yaponlar o`z farzandlariga yoshligidanoq biz sintoga tegishlimiz degan aqidani singdirib boradilar. Shu yo`l bilan axloq normalarini boshqarishning ikki muhim omili mavjud. Birinchidan, kami juda intim yo`l bilan faqat yapon millati bilan bog‘liq ekanligini tasdiqlash; ikkinchidan, Sintoiylik nuqtai nazaradan agar chet ellik kishi sintoga e'tiqod qilib, kamiga ibodat qilsa yapon bo`lmagan kishining bunday qilishi axloqsizlik sanaladi. Shu bilan birga, Sintoiylik yaponlarni boshqa dinlarga e'tiqod qilishlariga qarshilik qilmaydi. Mana shuning uchun ham deyarli barcha yaponlar, Sintoiylik bilan bir qatorda, yana boshqa bir dinga e'tiqod qiladilar. Agar yaponlarni diniy e'tiqodiga ko`ra guruhlarga ajratib, umumiy soni hisoblanadigan bo`lsa, ularning soni mamlakat umumiy aholi sonidan ko`p chiqadi.

Sintoiylikda har bir ibodatxonaning o`z xudosi bo`lib, uning boshqa ibodatxolarga hech qanday aloqasi yo`q.

Oddiy yapon kishi uchun uning o`z ibodatxonasi, unda amalga oshiriladigan marosimlar, yilda bir marta bo`ladigan rangin bayramlar hayotining zaruriy qismi bo`lib qolgan. Uning ota-bobolari ham shunday yashaganlar, o`zi ham undan oshirmasdan shu tarzda yashaydi.

Shunday 1868 yilda Meydzi isloxotlaridan keyin sintoiylik ruhoniylarini o`qitadigan ta'lim tizimini yaratishga harakat qilingan edi. Kannush deb ataladigan bunday ruhoniylik lavozimi odatda meros sifatida uzatilar edi.

Ibodatxonada turli ibodatlar amalga oshiriladi. Dindorlar altar oldida turib, maxsus katakli qutiga biror tanga tashlaydalar, ta'zim qiladilar, bir necha chapak chaladilar va ibodat so`zlarini qaytaradilar. Ibodatxona har xil bayramlarni ham tashkil qiladi.

1886 yildan to XX asrning 40 yillarigacha sintoizm Yaponiyaning davlat dini hisoblanar edi. Natijada dinning strukturasi ham o`zgara boshladi, ilohiy ruxlar o`rniga imperator shaxsi ulug‘landi. Sintoizmda milliy ibodatxonalar ko`plab qurildi. XIX asrning oxirlariga kelib mohiyatini yo`qota boshlagan sintoizm 1945 yilda davlatdan ajratildi. Hozirgi paytda sintoizm tarafdorlari unchalik ko`p emas, ammo uni zamonga moslashtirishga urinishlar davom etmoqda.