Хфх лек Хосилбеков

Maxsus korjoma, qo’lqoplar va poyabzallar. 
Ishlab chiqarishdagi zararlarning 
xarakteriga  moslab  shaxsiy  himoya  vositalari  uchun  material  tanlanadi  va  tikiladi.  Maxsus 
korjoma 
ishlovchilarni  tashqi  muhitning  salbiy  ta’siridan  saqlashga  mo’ljallangan.  Korjoma  kiyganda 
kishi 
tanasining  havo  almashish  funksiyasi  buzilmasligi,  ishchi  o’zini  qulay  his  qilishi  va  ish 
sharoitida 
xavfsiz bo’lishi zarur, u kishining erkin harakatiga to’sqinlik qilmasligi va aylanib turuvchi 
qismlarga o’ralib ketishi mumkin bo’lgan osilib yoki chiqib turuvchi qismlari bo’lmasligi kerak. 
Maxsus korjoma pishiq, yengil tozalanadigan va badanni qichitmaydigan matolardan tikiladi. 
Quloqlarni shovqin ta’siridan himoyalash uchun quloq tiqini va shlemlardan foydalaniladi. 
PDF created with pdfFactory Pro trial version 
www.pdffactory.com

---

Shuningdek, quloqni shovqindan himoyalovchi vositalar g’ovakdor yoki quyma rezinadan, 
plastmassa, qayishqoq plastinkalar, har xil tolali matolardan tayyorlanadi. Quloq qopqoqlar 
quloqning tashqi qismlariga kiyiladi yoki shlem yordamida mahkamlab qo’yiladi. Shovqindan 
himoyalovchi shlemlar faqat shovqin va sovuqdan emas, balki shikastlanishlardan ham saqlaydi. 
Shovqinga  qarshi  plastik  qalpoq  (kaska)dan  boshni  mexanik  shikastlanish  va  yuqori  chastotali 
tok 
ta’siridan himoyalanish uchun foydalaniladi. 
8 11 15 19 22 
1 
2 9 12 16 20 23 
3 
10 13 17 21 24 
4 6 
14 18 
5 7 
Maxsus korjoma 
5.1-rasm. Ishlab chiqarish jarayonidagi xavfli omillar ta’siridan himoya va xavfsizlik vositalari. 
1-3-Bosh qismni homoyalash vostalari; 4-7- Ko’zni himoyalash vositalari; 8-10-Yuz-ko’z qismini 
himoyalash  vositalari;  11-14-  Eshitish  a’zolarini  himoya  vositalari;  15-18-Oddiy,  vibratsiya,  kimyo  va 
issiq 
harorat uchun qo’lqoplar; 19-21-maxsus poyabzallar; 22-24-Xavfsizlikni ta’minlovchi vositalar. 
Changli sharoitda ishlovchi ishchilar paxta ipidan to’qilgan satin xalatlar, o’ta changli 
xonalar, masalan, chang kameralarini, filtr xonalarini, shaxta, chang yerto’lalarini tozalaydigan 
ishchilar,  chang  o’tkazmaydigan  matodan  to’qilgan  kombinezonlar  bilan  ta’minlanadi. 
Harakatlanib 
turuvchi 
mexanizmlar 
yaqinida 
turib 
ishlovchilarga 
(operatorlar, 
moylovchilar, 
ta’mirchichilangarlar 
va sh.k.) paxta ipidan to’qilgan belbog’siz ichki cho’ntakli kombinezonlar beriladi. 
Qo’llarni jarohatlanishdan saqlash maqsadida ishchilar qo’lqoplar bilan ta’minlanadi. Sochni 
harakatdagi  mexanizmlar  o’rab  ketmasligi  uchun  ayollar  uchburchak  ro’mol  o’rashlari, 
erkaklar 
beretka kiyishlari kerak. 
Qo’l teri qatlami qo’lqoplar, to’qima qo’lqop, kaftlik, panjaliklar, shuningdek himoyalovchi 
«
Серригель
», «
Айро
», «
ИЕР
-1», «
ИЕР
-2» va boshqa pastalar; «
Силиконовые
», «
Плёночный
» 
Kundalik 
korjoma 
69 
kremlar va «
ФЕЯ
», «
СОЖ
», «
РАЛЛИ
» pastalari, 
ДНС
-
АК
-sovun va boshqa vositalar bilan 
himoyalanadi. 
Suyuq xavfli suyuqliklar bilan ishlaydigan ishchilari dag’al jundan yoki paxta ipidan 
to’qilgan, kislota ta’siriga chidamli modda shimdirilgan matolardan to’qilgan shim va kurtkalar 
bilan  ta’minlanadilar.  Shu  maqsadda  dag’al  jun  va  xlorin  tolasi  aralashmasidan  to’qilgan, 
kislota 
ta’siriga chidamli movutdan maxsus korjomalar tiqiladi. 
Hozirgi paytda kislota va ishqorlar ta’siriga chidamli sintetik tolalar (lavsan, nitron) jun 
tolalari  bilan  aralashtirilgan  holda  yoki  faqat  sintetik  tolalardan  to’qilgan  matolar  keng 
qo’llaniladi. 
Kislota bilan bevosita ishlovchilarga rezina shimdirilgan ko’krak fartuklari, qo’llariga kiyish 
uchun  dag’al  jun  qo’lqop,  ishqor  bilan  ishlovchilarga  paxta  ipidan  yoki  brezentdan  tikilgan 
kostyum 
va ko’krak fartuklari beriladi. Shuni aytish kerakki, ishqorlar jundan to’qilgan matolarni yengil 
parchalaydi,  shuning  uchun  ularni  ishqor  bilan  ishlashga  qo’llab  bo’lmaydi.  O’ta  nam 
xonalarda 
PDF created with pdfFactory Pro trial version 
www.pdffactory.com

---

ishlovchi ishchilarga paxta tolasidan to’qilgan, namiqmaydigan (suvni o’ziga tortmaydigan) 
kostyum va ko’krak fartuklari, qo’lga kiyish uchun rezina qo’lqoplar beriladi. Maxsus poyabzal 
ishchining oyoqlarini har xil zararli modda va xavflardan saqlashga mo’ljallangan.