2000-yilda Jdchik
fia m h rg a
va yakka tadbirkorkrga mikrokredit
beriskning yangi tartibi qabul qilindi. Bu tartib mikrokreditlar olisli
qoidasini osonlashtiiadi, garovga nisbatan yumshoqroq talablar
qo‘yadi va mikrokreditlar 50 foizgacha bolgan
qism ini
naqd pul
bilan olish imkonini beradi. Shu bikn birga, KB korxonalarini dav-
k t tomonidan qo'Uab-quwatlash mexanizmi zarur. Qishloq xo'jaligi
sohasida KB korxonalari uchim kredit ittifoqlari (kooperativlari)
kredit olishning juda muhim tuzilmasi bo'lishi mumkin. U k r orqali
qishloq xo'jaligi mahsuloti yetishtirish, qayta ishlash va sotishni kre-
ditkshni uyushtirish mumldn bo'lar edi.
5.3. Investitsiya muhitiga ta ’sir etuvchi omiUar
Investitsiya muhitiga bir qator omillar ta’sir ko'rsatadi.
Siyosiy отШаг:
- xorijiy investitsiya
borasida davlat siyosati;
- xalqaro kelishuvkrga rioya qilish;
- davlatning iqtisodiyotga aralashuvi darajasi;
- iqtisodiy siyosatning hayotiyligi;
- mamkkatning xalqaro shartnomalar tizimida qatnashuvi;
- davlat apparatinkig ish faoliyati;
- siyosiy hukumatning investitsiyalarga moyilligi.
Iqtisodiy отШаг;
- iqtisodiyotning umumiy holati (yuksalish, pasayish);
- valuta kursining barqarorligi;
- inflatsiya jarayonming dinamikasi;
- soliq imtiyozlari;
-
bojxona tartibi;
- ish kuchidan foydalanish tartibi;
- ish kuchi qiymati;
- aniq mahsulotkrga ta k b va taklif;
- kredit qiymati va boshqalar.
Ijtknoiy omillar:
- jamoatchilikning xususiy mulk va xorijiy investitsiyakrga mu
nosabati;
- jamiyatning mafkuraviy birdamlik darajasi;
- mamlakat ijtimoiy-iqtisodiy taraqqiyotining asosiy m asakkri
bo'yicha kelishuvning mavjudligi;
- ishchi gumhining tashkilotchiMgi.
1 1 2
Biror mamlakatning investitsion muhiti tahlil qilinganda, amal-
dor nuqtayi nazari emas, balki o‘z mablag‘ini daromad keltiruvchi
loyihaga joylashtirmoqchi bo‘lgan xorijiy investoriarning fikrlari
aliamiyatlidir. Ularning fikricha iavestitsiya muhiti bir qator zaniriy
omillarga bogliq bo‘lib, ularning mavjudligi investitsiya muhitiniag
eng qulay bolishini ta’minlaydi.
Birinchisi, siyosiy barqarorlik bo‘Ub, uning mayjud bo'lishi
ki-
vestorning kelgusi islilarini rejalashtirish va ishonch bilan oldinga
iatilisliiga imkon beradi. U kuchli qonuniy tizimniag mavjudligi,
tashqi va ichki harbiy nizolar hamda inqilobiy o'zgarishlarning
bo‘lmasligida namoyon b o lad i
Ikkiachisi, iqtisodiy samaradorlik. Har bir investor iqtisodiy
o‘sish juda yuqori bolgan, hukumat iqtisodiyotini rivojlantirish bo
rasida barqaror siyosat olib borayotgan mamlakat iqtisodiyotiga
mablag' sarflashni xohlaydi.
Yana bir muhim omil mamlakatdagi hukumat rahbarlari, m eh
nat jamoalari, muholif partiya vakUlari va xalqning xorijiy iavestor-
larga nisbatan bo lg an do‘stona munosabatlaridir. Undan tashqari
oddiy xalqning xorijliklarga, ularning mamlakatdagi ijtitnoiy-iqti-
sodiy faohyatiga bolgan munosabati ham katta ahamiyat kasb etadi.
Ushbu omil ham investorlaming mamlakatdagi faoUyatlariga katta
ta’sir olk azad i
Hukumatning siyosati
yana bir muhim omil hisoblanib, inves-
torlarning faoliyatiga turlicha ta’sir olkazishi mumkin. Albatta, hu
kimiat ohb borayotgan iqtisodiy siyosat bevosita yoki bilvosita biz
nes, savdo va investitsiyalash jarayoniga o‘z ta’sirini olkazadi. Bun
da uch jihatga alohida e ’tibor berilislii zarur: xorijiy investorlaming
loyihalarda qatnashish darajasi, Xorijiy investorlami o‘z biznesining
qanday qismiga egalik qilishlari qiziqtiradi Bu esa loyiha tmiga bog‘Mq:
a) agar investitsiya loyihasi eksportga yo'naltirMgan hamda xomashyo-
ning asosiy qismi chetdan keltirilayotgan bolsa, investor biznes
ning maksimal darajada katta qismiga (ba’zida 100% iga) egalik qi
hshga da’vogar boladi; b) agar investitsiya loyihasi eksportga yo‘nal-
tirilgan hamda xomashyoning asosiy qismi mamlakatning icliki xom-
ashyosi bolsa, investor xuddi shunday biznesning qo‘shni mam
lakatlardagi shart-sharoitlariga qarab ish tutadi; v) agar
investitsiya
loyihasi mahsulotni icliki bozorda sotishga moljallagan bo'lsa,
ko'pgina TMbQar sherikchilik asosida ish yiiritishga harakat qHadi-
Do'stlaringiz bilan baham: 
