Ёнfин хавфсизлиги

Ёнғинлар билан боғлиқ бўлган жиноятларни таснифлаш /2; 5/

ЎзР Жиноят Кодексида кўзда тутилган ёнғинлар билан боғлиқ бўлган жиноятларни таснифлаб беринг.
Ёнғинлар билан боғлиқ бўлган жиноят турлари ва уларни содир этишда кўрилиши мумкин бўлган жазо турлари Ўзбекистон Республикасининг Жиноят Кодексида белгиланган.
Эҳтиётсизлик орқасида ёки қасддан ўт қўйиш йўли билан содир этиладиган жиноятлар сони ўндан ортиқ бўлиб, уларнинг айримлари қуйидагилар:
1) 132-модда. Тарих ёки маданият ёдгорликларини нобуд қилиш, бузиш ёки уларга шикаст етказиш;
2) 161-модда. Қўпорувчилик;
3) 173-модда. Мулкни қасддан нобуд қилиш ёки унга зарар етказиш;
4) 198-модда. Экинзор, ўрмон ёки бошқа дов-дарахтларга шикаст етказиш ёки уларни нобуд қилиш;
5) 207-модда. Мансабга совуққонлик билан қараш;
6) 244-модда. Оммавий тартибсизликлар;
7) 250-модда. Портлаш хавфи бўлган моддалар ёки пиротехника буюмларидан фойдаланиш қоидаларини бузиш;
8) 256-модда. Тадқиқот фаолиятини амалга оширишда хавфсизлик қоидаларини бузиш;
9) 258-модда. Тоғ-кон, қурилиш ёки портлатиш ишлари хавфсизлиги қоидаларини бузиш;
10) 259-модда. Ёнғин хавфсизлиги қоидаларини бузиш;
11) 263-модда. Темир йўл, денгиз, дарё, ҳаво транспорти воситаси ёки алоқа йўлларини яроқсиз ҳолга келтириш.

3. 
   Ёнғинлар билан боғлиқ бўлган жиноятларнинг таркибий қисмлари
   

/2; 5/
Ёнғинлар билан боғлиқ бўлган жиноятларнинг таркибий қисмлари: объекти; объектив томони; субъекти; субъектив томони.
173-модда 2-қисмининг "б" банди. «Ўзганинг мулкини қасддан нобуд қилиш ёки унга зарар етказиш атрофдагилар учун хавфли усулда содир этилган бўлса, - энг кам ойлик иш ҳақининг етмиш беш бараваридан юз бараваригача миқдорда жарима ёки икки йилдан уч йилгача ахлоқ тузатиш ишлари ёки беш йилгача озодликдан маҳрум қилиш билан жазоланади».
Аслида бу модда уч қисмдан иборат, лекин унинг фақат иккинчи қисмининг "б" бандида кўзда тутилган жазогина ёнғинларга боғлиқ.
Жиноят кодексининг саккизинчи бўлимида «хавфли усул» атамасининг ҳуқуқий маъноси қуйидагича шарҳланган: «кўпчилик учун хавфли усул - ўт қўйиш, портлатиш, сув бостириш ва одамлар ҳалок бўлиши ёки кўп миқдорда зарар етказиш хавфини туғдирадиган бошқа усуллар».
Бу жиноят ҳам унча оғир бўлмаган жиноятлар тоифасига киради. Амалиётда бу жиноят тури, яъни бегоналарнинг мол-мулкини қасддан ўт қўйиб юбориши кўп учраб туради. Жиноят объекти сифатида фуқароларнинг мол-мулки қаралади, объектив томони сифатида эса уларга етказилган моддий ва маънавий зарардир. Агap жиноят содир этган шахс ўз қилмишининг ижтимоий хавфли хусусиятини англаган ва шундай қилмишни содир этишни истаган бўлсагина, бу жиноят қасддан содир этилган деб топилади. Агар бундай қилмиш эҳтиётсизлиги орқасида содир этилган бўлса, бу жиноят ҳисобланмайди. Жиноятнинг субъекти ўн тўрт ёшга тўлган шахс ҳисобланади.