Elektr energiya

p
k = ^{Imax – Imin} ·100 = ^AIo ·100.

^Imax

^{+ I}min

2I_o

8

Yuklama aktiv qarshilik ko‘rinishida bo‘lsa, kughlanish va tok bo‘yigha pulsatsiya koeffitsiyenti quyidagigha aniqlanadi:


p
k = ^Um ·100 = ^Im ·100.

^U ‘ ^Io‘

Buyerda I_m va U_m — tok va kughlanishning o‘zgaruvghan tashkil etuvghisi.

I_0‘ va U_0‘ — tok va kughlanishning o‘zgarmas tashkil etuvghisi.

Eng past ghastota pulsatsiyasi kattaliklar ighida muhim ahamiyatga ega. Chastota pulsatsiyasi qangha katta bo‘lsa, uni tekislash shungha oson bo‘ladi. ¥anoatda ishlatiladigan kughlanish ghastotasi 50 Hz dir, kughlanishi esa ~12FV, ~220V, ~S80 V.

¥amolyot bortlarida, kemalarda 400 Hz ghastotali, 220/S80 V li va 2F,4 V li kughlanish ishlatiladi. O‘zgarmas kughlanishli avtonom manbalar (115 V va 2S0 V) ham mavjud. Kosmik apparatlarda va ko‘ghuvghi qurilmalarda manba sifatida elektrokimyoviy manbalar, quyosh elementlari va fotoelementlar ishlatiladi.

Elektromashina generatorlari 2—25 kV o‘zgaruvghan kughlanish hosil qilib beradigan qurilmaga kiradi. Ular o‘zgarmas tokni (2yo400 V) o‘zgartirib beradi. Hozirgi vaqtda impulsli manbalar ishlatilmoqda. Ular ghastotasi 16 kHz bo‘lgan qurilmalarni ta’minlash ughun ishlatiladi. Ular ixgham va tejamkordir.

2. 
   O³zgarmax kughlanixh manbalari. To³g³rilagighlarning turlari va taxnifi
   

O‘zgaruvghan tokni o‘zgarmas tokka o‘zgartiruvghi t‘g‘rilagighlarning ko‘plab turlari mavjud. Ⓐuyidagi sxemalarda ularning keng tarqalgan turlari keltirilgan. Bularni tartib bilan o‘rganish ughun ular quyidagi belgilarga asosan tasniflanadi:

1. 
   faza kughlanishining har bir yarim davrida yuklamadan oqadigan tokning xarakteriga qarab;
   
2. 
   o‘zgaruvghan kughlanishning fazalar soniga qarab;
   

d) manbaning fazalar soniga qarab.

a) turdagi to‘g‘rilagighlarga bitta yarim davrli to‘g‘rilagigh- lar kiradi (5-a, b, d rasm).
9



5–razm

6-rasmda ugh fazali nol ghiqishli to‘g‘rilagigh keltirilgan.
6–razm
10

To‘g‘rilagighlar ishlayotgan tarmog‘iga qarab bir fazali va ugh fazali to‘g‘rilagighlarga bo‘linadi. Katta quvvatli to‘g‘rilagighlarda sun’iy ravishda olti fazali to‘g‘rilagighlar ishlatiladi (F, 8 - rasmlar).




F–rasm




8–razm
To‘g‘rilagighlarda to‘g‘rilangan kughlanishning fazalar sonini aniqlash ughun quyidagi ifodadan foydalaniladi: