Asos solingan yil

Shtrixli kod.ingl: bar code, rus: штриховой код.
Ma’lumotlarni tez o‘qib olish uchun mo‘ljallangan mashina o‘qiydigan kod. Shtrixli kod raqamlardan va ularni kodlaydigan turli qalinlikdagi chiziqchalardan iborat.
Birinchi uchta raqam tovar ro‘yxatga olingan mamlakatni bildiradi. Keyingi to‘rtta raqam tovarni ishlab chiqaruvchi korxona kodini bildiradi. Undan keyingi beshta raqamni korxona o‘z tovarlariga raqam qo‘yib chiqish uchun foydalanadi. Shtrixli kodning so‘nggi raqami nazorat uchun ajratilgan bo‘lib, uning qiymatini kompyuter beradi.
Shtrixli kod savdoda tovarlarni tamg‘alash uchun keng foydalaniladi. Shtrixli kodlarga tegishli standartlar 1977 yildan buyon mavjud.
Haker. ingl: hacker, rus: хакер.
Favqulodda kuchli dasturchi. U dasturlash tilining ko‘plab tomonlari bilan bir qatorda u orqali tuzilgan dastur yoki saytlarda ham ko‘p uchraydigan nozik joylarini biladi. Aynan shu nozik joylar sababli u o‘sha sayt yoki dasturni buzib kira oladi.
Hakerlar 3 ta guruhga bo‘linadi: Black Hat - buzg‘unchi hakerlar, White Hat - himoyachi, tinchlikparvar hakerlar, Grey Hat - asosan o‘zi haq deb bilgan yo‘lni tanlaydigan hakerlar guruhi.
Shuningdek, hakerlar quyidagi toifalarga bo‘linadi:
Newbie - yangi boshlagan hakerlar, odatda katta ziyon yetkaza olishmaydi, harbiylar ta’biri bilan aytganda "dux".
Script Kiddie - o‘zi kod terishni bilmaydigan, buzish ishlarini ma’lum dasturlar orqaligina amalga oshira oladigan hakerlar.
Cracker - dasturlarni buzuvchi hakerlar. Bu yo‘nalish hakerlar jamiyatida eng pastkash ish deya baholansada, bizdagi sharoit uchun ular juda kerakli. Nega deysizmi? Siz shu vaqtgacha Windovs uchun, istalgan kompyuter dasturi yoki o‘yinlar uchun pul to‘laganmisiz? Yo‘qmi? Krekerlar sharofati bilan.
Hacktivist - internetda o‘z noroziligini bildirish bilan shug‘ullanadigan haker.
Suicide Hacker - huddi o‘zini portlatuvchi suiqasdchilarga o‘xshaydi, shaxsi oshkor bo‘lishini bila turib juda katta hujumlarni amalga oshiradi.
Lekin afsuski, ijtimoiy tarmoqlarda sizga ko‘rinmas nik yasab berish, spamdan chiqarish va hokazo sirlarni bilishini aytayotgan odam haker hisoblanmaydi.
O‘zbekistonda hukumatning akkauntlariga hujum qilgan hakerlardan biri “Clone Security” guruhi. Ularni haktivist deb atasa ham bo‘ladi. Chunki o‘z noroziliklarini hukumatning yirik saytlarini buzish (UFF sayti, MTRK sayti va hokazo), shuningdek, Qirg‘iz-O‘zbek mojarolari bo‘lgan vaqtda qirg‘izistonning bir qancha hukumat saytlarini buzib, O‘zbekiston bayrog‘ini ko‘tarib olgan otliq suratini joylab qo‘yishgan.