Adabiyot 7-sinf

TURDI FAROG1Y (XVII asr o‘rtalari 1699/1700)

1. Shoir Turdi Farog‘iy qaysi hukmdorlar davrida yasha gan? J: Buxoro xonlari Nodirmuhammad va uning o‘g‘illari Abdulazizxon hamda Subhonqulixon davrida

2. Xiva, Buxoro, Qo‘qonda qaysi urug‘lar hukmron edilar? J: Xivada qo‘ng‘irotlar, Buxoroda mang‘itlar, Qo‘qonda minglar

3. Normuhammad qachon nima maqsadda Xivaga qo‘shin tortdi? J: Xivani o‘ziga bo‘ysundirish uchun

4. Xondan norozi bo’lgan qaysi urug‘ kim boshchiligida qo‘zg‘olon ko‘tardi?

J: Yuz urug‘i Xo‘jandda Boqi Yuz boshchiligida

5. Xivada ko’tarilgan Boqi Yuz boshchiligidagi qo‘zg‘o londa qaysi shoir ish^irok etgan? J: Turdi

6. Turdi umrining so‘nggi yillarini qayerda o’tkazdi?

J: Xo‘jandda Oqbo‘tabiy huzurida

7. Turdining merosi?

J: 400 misra atrofidagi 18 ta she’r yetib kelgan

8. Turdining adabiy merosi qanday janrlardan iborat?

J: G‘azal va muxammaslar

9. Turdining merosida nechta tojik tilida yaratilgan asar bor? J: 2 ta: bir g‘azal va bir muxammas

10. Millatni birlikka chorlagan shoir kim? J: Turdi

11. «Tor ko‘ngillik beklar» she’ri qanday janrda yozil gan? J: G‘azal

12. Turdining qaysi asari adabiyotimiz tarixidagi xalqni milliy birlikka chaqirgan, o’zaro tenglikka daVat etgan, hududiy yaxlitlikni targ‘ib qilgan birinchi she’r?

J: «Tor ko‘ngillik beklar»

13. TUrdining hasbi hol tarzida yaratilgan g'azali qaysi?

J: «Turdiman»

14. Turdi «Turdiman» sheYida qiyin hayotini qaysi nar saga o xshatgan? J: Chashmi so‘zan igna teshigidan o‘tkazilayotgan ip

15. Turdining hasbi hol tarzida yaratilgan muxamma si qaysi? J: «Yod mandin kim berur, yaxshi zamonlar ko‘rdiman»

16. Ushbu she’rda qanday badiiy san’atdan foydala nilgan? «Yuz fazosidin ozib, tushdim nishibi qirqqa, Xavfi biymu vahm arosinda qaribi qirqqa». J: lyhom

17. Turdining «Yod mandin kim berur, yaxshi zamonlar ko‘rdiman» muxammasida tasavvufiy tushunchani bildiruv chi so’zlarni toping.

J: Rind surxayli, mayi sofi hariflar durdiman

18. Turdining «Yod mandin kim berur, yaxshi zamonlar ko‘rdiman» muxammasida shoir shaxsiyati va taqdirini aks ettiruvchi so’zlarni toping.

J: Qilmadim shukronaye, musofirlig‘

19. Turdining «Yod mandin kim berur, yaxshi zamonlar ko‘rdiman» muxammasida ijtimoiy voqelikka aloqador tu shunchani bildiruvchi so‘zlarni toping.

J: Tafriqa toshi, charxi dun

20. Turdining «Yod mandin kim berur, yaxshi zamonlar ko‘rdiman» muxammasida o’zgalarning shoirga munosa bati aks etgan ifodalarni toping.

J: Aqrabolar or etar, qoshin chatar

21. Qaysi shoir mardlar maydonda olishib qon to‘kkan da panada turgan beklarga «upaelik» olishni tavsiya eta di? J: Turdi

22. Qaysi shoir o‘z hasbi holida «qatrayam nochiz» arzimas qatra bo’lsam ham, «zoti qulzum» dengiz zotidanman deb yozadi? J: Turdi

23. «Qatrayam nochiz, ammo zoti qulzum Turdiman, Kelturan amvojg‘a bahri talotum Turdiman» misralarida qaysi badiiy san’atdan foydalanilgan? J: Tazod

24. Har kuni ignaning teshigidan o‘tgan ip kabi tirikchilik o‘tkazgan shoir kim? J: Turdi

25. «Tor ko‘ngullik beklar» g‘azalining uchinchi baytida shoir «bir» so‘zini necha marta takrorlaydi? J: 5 marta

26. «Turdiman» g‘azalining hajmi? J: 3 bayt

27. Turdi turli urug‘ga mansub beklarni birlikka chaqir ganda bu holatni nimalar yordamida tushuntiradi?

J: Kiyimning qismlari yordamida

28. «Tor ko‘ngullik beklar» g‘azalida Turdi, hamma maydon talashayotganda, o’zini panapastqamga tortgan beklarni kimlarga o‘xshatadi?

J: Satang ayollarga