9-mavzu. Kasbiy faoliyati samaradorligini oshirishda hissiy-irodaviy va shaxsiy fazilatlarning o‘rni

2.
 
His-tuyg‘ularning ifodalanishi 
Hissiyotlar shaxs faoliyatining muhim jabhasi sifatida insonni keng emotsional 
sohasini rang-barangligi, ko‘p qirraligi haqida hissiy tomon, emotsiyalar, affektlar, stress 
va kayfiyat kabi tushunchalar muayyan tasavvur imkoniyatiga ega. 
Qo‘rquv 
Qo‘rquv insonni nobud qiluvchi hislardan biri bo‘lishi mumkin. Qo‘rquv insonni 
uyqusizlikka yoki xayolingizni tormozlab qo‘yishi ham mumkin ekan. 
Nafrat 
Donishmandlar fikricha, “nafrat insonlarning aqldan ozishidir”. Nafratning yuzaga 
kelish sabablari do‘stlarining yoki sevgilisining nojo‘ya harakatlaridir. 

---

Kayfiyatlar 
– ancha vaqt davomida kishining butun xatti- harakatiga tus berib 
turadigan umumiy hissiy holatini ifodalaydi. U shodlik, qayg‘u, jizzakilik yoki 
muloyimlik tarzida bo‘ladi. Kayfiyatlar odatda o‘ziga-o‘zi hisob bermasligi va sust 
namoyon bo‘lishi bilan belgilanadi. Asosiy hissiyotlar stress holati – inglizcha stress – 
tazyiq ko‘rsatish, zo‘riqish degan so‘zdan olingan qiziqish (emotsiya tarzida) – malaka 
va ko‘nikmalarning rivojlanishiga, ta‘lim olishiga moyillik tug‘diradigan bilimlarni 
egallashga yordam beradiganhissiy holatdir.
Quvonch - 
qiziqish, hayratlanish, iztirob chekish, g‘azablanish, nafratlanish, 
jirkanish, qo‘rquv, uyalish – bular hissiyotning asosiy belgi va ko‘rinishlaridir. Kishining 
fikrlari va xatti-harakatlari yo‘nalishini belgilaydigan barqaror, chuqur va kuchli his-
tuyg‘u ehtiros deb ataladi. 
Muhabbat 
– hissiy ijobiy munosabatning ob‘ektini boshqalarga qaraganda ajratib 
ko‘rsatadigan, hamda uni sub‘ektining barqaror hayotiy ehtiyojlari va qiziqishlari 
markaziga qo‘yadigan yuksak darajasidir. 
Samimiyat
-insondagi eng oliy va ta‘sirchan, beminnat hamda engilmas qurol. 
Bizni tanqid qila boshlashsa, bir o‘zgarib olamiz ammo bizni maqtay boshlashsa, 
shunga loyiqmizmi, yo‘qmi, xursand bo‘lib ketamiz. 
Muhabbatning yonidan qayiqda boylik ketayotganini ko‘rib «ey boylik, meni o‘zing 
bilan olib ket» deb so‘radi.boylik «hech iloji yo‘q, mening qayig‘imda, juda ko‘p oltinlar 
va kumushlar, bor qara joy yo‘q». 
G‘urur, faxrdan yordam so‘radi «G‘urur iltimos meni o‘zing bilan olib ket» deb 
so‘rasa. Buning hech iloji yo‘q, qayig‘imda hamma joyim juda chiroyli, sen uni buzib 
quyishing mumkin-deb javob beribdi. Muhabbat yonidan qayg‘u o‘tib ketayotganini 
ko‘rib qolib, ey qayg‘u meni ham o‘zing bilan olib ket desa: muhabbat men yolg‘iz 
qolishni istayman-deb ketib qolibdi. 
Muhabbat yonidan qayg‘u o‘tib ketayotganini ko‘rib qolib, ey qayg‘u meni ham 
o‘zing bilan olib ket desa: muhabbat men yolg‘iz qolishni istayman-deb ketib qolibdi. 
So‘ng yaxshi kayfiyatdan yordam so‘rab baqiribdi. Lekin yaxshi kayfiyat juda baxtli 
va xursand edi, kimdir uni chaqirayotganini eshitmadi. 
Bir paytda bir ovoz keldi, ey muhabbat yur men senga yordam beraman degan, 
qarasa bir keksa odam muhabbatni bir chekaga olib chiqdi. Muhabbat juda baxtli va 
xursand bo‘lib ketdi va unga kim yordam berganini ham bilmay qoldi. Atrofiga qarasa 
hech kim ko‘rinmadi, menga kim yordam berdi ey bilim deb bilimdan so‘radi. Bilim 
javob berdi, senga vaqt yordam berdi-dedi.