3. Mavzuni asoslash

1. Q`onning asosiy vazifasi va uni kimyoviy tarkibi
Q`onning asosiy funkstiyalari uning tomirlarda oqib turadigan xarakatchan suyuq to’qima bo’lishi bilan bog`liq. Qon biokimyoviy jarayonida xosil bo’lgan oralik moddalarni xujayralararo va xujayra to’qimalarini ta’minlanishda asosiy vfzifani bajaradi.
Q`onning asosiy vazifalari:

1. 
   Nafas funkstiyasi: upkadan to’qimalarga kislorodni va to’qimalardan upkaga uglerod dioksidini tashib berish.
   
2. 
   Trofik funkstiyasi: Xazm maxsulotlarini ichakdan turli organlarga tashib berish, yoglarni jigardan yog to’qimasiga, sut kislatasini musullardan jigarga, yog kislatalarini yog to’qimasidan turli organlarga tashib berish.
   
3. 
   Komunikativ funkstiyasi: ximyaviy sinallar – gormonlar va boshka idora etuvchi moddalarni nishon organlarga tashib berish.
   
4. 
   Ximoya vazifasi - antitela
   
5. 
   Suv-tuz almashinuvida katnashadi
   
6. 
   Kislota-ishkor muozanantini me’yorlashtirish
   
7. 
   Xaroratni bir me’yorida saklash
   

Katta yoshli odam organizmida qonning umumiy miqdori taxminan, erkaklarda - 5200 ml ni, ayollarda esa 3900 ml ni tashkil etadi. Qon asosan shaklli elementalrdan ya’ni eritrostitlar, leykostitlar va trombostitlardan iborat. Qonning 55% qon plazmasiga to’g`ri keladi. Qonning shaklli elementlalarini 44% ni eritrostitlar tashkil qiladi. Qonning kimyoviy tarkibi me’yorda doimiy bir xil bo’ladi. Bu shu bilan tushintiriladiki organizim yuqori darajadagi MNS va gormonlar orkali boshkarilishiga bog`liqdir. Masalan, qonda suvning umumiy miqdori 75-80%ni, kuruk koldikda 15-25% ni tashkil qiladi. 130-160 g/l gemoglobinga to’g`ri keladi.
Q`on vazifasining buzilishi bog`liq bo’ladi :

1. 
   Eritropoezning buzilishiga bog`liq bo’lib, bunda organizmda anemiya va kamqonlikga olib keladi.
   
2. 
   Jigarni shikaslanishi, qonning ivish tizimini buzilishiga olib keladi.
   
3. 
   Q`on tomirlarining shikastlanishi natijasida, qon tomir devorlarida tromb xosil bo’lishi va atresklerozga olib keladi.