2-мавзу. Фалсафий тафаккурнинг ривожланиш босқичлари: Шарқ ва Ғарб фалсафаси. Режа


-расм. Хитой фалсафаси ривожланиш даврлари



Download 124,96 Kb.
bet2/12
Sana24.02.2022
Hajmi124,96 Kb.
#186436
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   12
Bog'liq
2 мавзу 11 февраль қисқартирилган варианти 1

2.1-расм. Хитой фалсафаси ривожланиш даврлари.

Узоқ Шарқ анъаналари - буддавийлик таъсири остида Хитойнинг фикрлаш мактабиларини шакллантирган Конфуцийлик ва Даосизм ҳисобланади. Қадимги Шарқ фалсафаси дунёнинг зиддиятли табиати, ундаги абадий кураш ғояси муҳим ўрин эгаллаган: ёруғлик ва зулмат; иссиқлик ва совуқ; яхшилик ва ёмонлик. Мутафаккирлар дунёнинг бешта асосий элементи ғоясини илгари сурдилар: металл; ёғоч; ер; сув; олов. Асосий ғояси учта ҳақиқатнинг бирлиги эди - осмон, ер, инсон. Хитой фалсафасининг атоқли вакилларидан бири Конфуций (эр. ол. 551-479) бўлиб, уни адабиётларда кўпинча Кун-тсу - Кун ўқитувчиси деб аташади. Конфуций фикрича, оламни “осмон” бошқаради. “Осмон” тушунчаси у учун нафақат табиатнинг бир қисми, балки олам ва инсон тараққиётини белгиловчи юқори маънавий кучни англатадиган бошланғич тушунча ҳисобланади. Аммо унинг фалсафасининг марказий қисми осмон эмас, умуман табиий дунё эмас, балки инсоннинг ердаги ҳаёти ва унинг борлиги, яъни бу антропоцентрик. Яъни, инсоннинг ҳаётдаги ижтимоий ўрни ниҳоятда улуғ, у ўзига раво кўрмаган нарсани бошқаларга ҳам раво кўрмаслиги, ўзига раво кўрган нарсани бошқаларига ҳам раво кўриши лозим. Осмон иродаси — тақдирдир. Биз яшаб турган олам, ундаги тартиб осмон ҳукмдори томонидан юборилган. Жамият ҳаётидаги тартибга қаттиқ амал қилиш талаб этилади. Тартиб, Конфуций нуқтаи назарига кўра, илоҳий мазмунга эга ва унинг моҳиятини “Ли” тушунчаси белгилайди. у, яъни тартиб дунёнинг моҳиятини акс эттиради. Бинобарин, жамиятдаги барча ҳаракатлар унга биноан амалга ошиши лозим. Тартиб — инсоният жамоасининг энг олий ҳаётий қадриятларидан биридир. Конфуцийнинг таъкидлашича, шахс фақат ўзи учун эмас балки жамият учун ҳам яшаши керак. Конфуций ва унинг издошлари таълимоти билан бир қаторда қадимги Хитой фалсафасидаги яна бир йўналиш - даосизмни таъкидлаш мумкин. Лао Цзи (эра ол. VI-V) ушбу тенденциянинг асосчиси ҳ


Постклассик Хитой фалсафаси
исобланади.



Конфуцийчилик

Буддизм

Неоконфуцийчилик





Даосизм




Даосизм

Даосизм




Download 124,96 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   12




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish